Morgunblaðið - 12.10.2005, Blaðsíða 18

18 MIÐVIKUDAGUR 12. OKTÓBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
HÓPUR Dana, sem telja að þátttaka Dana í stríð-
inu í Írak hafi brotið gegn stjórnarskránni, hefur
höfðað mál gegn Anders Fogh Rasmussen for-
sætisráðherra í Eystra Landsrétti. Er um að ræða
24 danska borgara. Per Stig Møller utanríkisráð-
herra segir í viðtali við dagblaðið Politiken að
stjórnarskráin hafi ekki verið brotin. „Dómstól-
arnir munu kveða upp sinn úrskurð um það,“ segir
ráðherrann.
Þeir sem höfða málið vonast til að dómstóllinn
komist að þeirri niðurstöðu að um brot á dönskum
lögum hafi verið að ræða þegar meirihluti þing-
manna samþykkti 21. mars 2003 að Danir tækju
þátt í hernaðaraðgerðum í Írak. Byggt er á því að
samkvæmt stjórnarskrá megi ekki beita dönskum
herafla gegn nokkurri þjóð nema í sjálfsvörn eða
eftir ákvörðun öryggisráðs Sameinuðu þjóðanna.
Politiken hefur eftir prófessor í lögum að hann sé
efnislega sammála stefnendum en efist um að mál-
ið eigi heima fyrir rétti.
Litið á stjórnarskrána sem hlaðborð?
Rökstuðningurinn fyrir málshöfðun er 74 blað-
síður og var hann afhentur dómstólnum í gær.
Lögmaðurinn Christian Harlang, sem fer með
málið fyrir hópinn ásamt Bjørn Elmquist, segir að
Danmörk hafi ekki sætt árás á þessum tíma.
„Með tilliti til framtíðarinnar er mikilvægt að
slá því föstu að þingmenn skuli halda sig við
stjórnarskrána. Stjórnarskráin hefur verið brotin
og dómstólar verða að taka afstöðu til málsins, ella
verður litið á stjórnarskrána eins og hvert annað
hlaðborð,“ sagði Harlang. Hann nefnir að þau rök,
að Írakar byggju yfir gereyðingarvopnum sem
hægt væri að beita gegn Vestur-Evrópu með 45
mínútna fyrirvara, hafi reynst byggð á ósannind-
um.
Haft er eftir Henning Koch, lagaprófessor við
Kaupmannahafnarháskóla, að hann sé sammála
því að stríðið í Írak hafi verið ólöglegt. Hins vegar
segist hann ekki vera viss um að dómstólarnir séu
til þess bærir að fjalla um málið.
Lagaprófessorinn segir að stefnumótun í utan-
ríkismálum snúist ekki aðeins um lög heldur einn-
ig um vald. Eitthvert erfiðasta verkefni sem dóm-
stóll geti fengið sé að ógilda ákvörðun sem tekin
hafi verið með lýðræðislegum hætti af löggjafan-
um.
Stefna dönsku stjórninni
fyrir stjórnarskrárbrot
Hópur Dana telur að þátttakan í Íraksstríðinu hafi verið ólögleg
Anders Fogh Rasmussen forsætisráðherra.
Abbottabad. AP. | Það er kvöld og
brúðkaupstjöldin á sjúkrahússlóð-
inni í pakistanska háskólabænum
Abbottabad byrja að leka í úrhellinu
þannig að læknar, sjálfboðaliðar og
skelfingu lostnir sjúklingar renn-
blotna.
Þótt ástandið sé slæmt geta sjúk-
lingarnir huggað sig við að það er að
minnsta kosti rafmagn í Abbottabad
og þeir fá hreint drykkjarvatn og lyf.
Þeir njóta aðhlynningar lækna og
sjálfboðaliða sem sjá þeim fyrir mat.
Í þessum hluta Pakistans, þar sem
heilu þorpin jöfnuðust við jörðu í
jarðskjálftanum um helgina, prísa
menn sig sæla fái þeir einhverja að-
stoð.
Nokkrum klukkustundum eftir
jarðskjálftann fluttu læknar Ayub-
sjúkrahússins í Abbottabad nær alla
starfsemi þess út á lóðina vegna þess
að talið var að byggingin gæti hrunið
ef annar skjálfti riði yfir. Þeir reistu
tjöld, sem venjulega eru notuð til að
halda brúðkaupsveislur, á grasflöt
og bílastæði sjúkrahússins og komu
þar fyrir rúmum og tækjum.
„Við verðum að gera allt sem við
getum til að hjálpa fólki – en þurfum
að gera það utandyra,“ sagði Hina
Kahn, 25 ára læknanemi, og brosti
þótt hún væri augljóslega dauð-
þreytt.
Abbottabad er um 40 km frá
skjálftamiðjunni og varð fyrir til-
tölulega litlu tjóni í hamförunum.
Næsta stóra sjúkrahús, í borginni
Muzaffarabad, eyðilagðist í jarð-
skjálftanum.
Um þúsund sjúkrahús og heilsu-
gæslustöðvar eyðilögðust í jarð-
skjálftanum í Pakistan, að sögn
embættismanna Sameinuðu þjóð-
anna í gær. Búist er því við að marg-
ir þeirra tugþúsunda manna sem
slösuðust í hamförunum verði fluttir
á sjúkrahúsið í Abbottabad.
Sjúkrahúsið var hannað til að taka
á móti allt að þúsund manns en ring-
ulreiðin vegna neyðarástandsins er
svo mikil að enginn veit hversu
margir sjúklingarnir eru. Einn
læknanna giskaði á að 2.000–3.000
manns hefðu komið á sjúkrahúsið
frá því að jarðskjálftinn varð.
Nokkrir læknanna sögðust hafa
áhyggjur af því hvað yrði um þá
sjúklinga sem slösuðust alvarlega og
misstu alla nánustu ættingja sína í
hamförunum.
Einn læknanna, Nadeem Zahad,
benti á þrettán ára dreng sem flutt-
ur var á sjúkrahúsið. Öll fjölskylda
drengsins fórst og hann er nú lamað-
ur upp að hálsi. „Hvert fer þetta fólk
eftir að það hefur fengið aðhlynn-
ingu?“ spurði Zahad. „Hverjir eiga
að annast munaðarlausu börnin?“
APSlasað fólk í tjaldi á lóð Ayub-sjúkrahússins í bænum Abbottabad í norðurhluta Pakistans eftir jarðskjálftann sem reið yfir á laugardaginn var.
Hundruðum
slasaðra hjúkr-
að utandyra

&' ()*



  


 !"#$% &!'
()*)"
+$  , -      !./)012/
34
5

&&
()&
67/) /8

5'
&'()'
9. 4:/1+/


&5;
()&
7:.9
**
&(
()
!2!)4:++!/
(

()
<=1/)/0+=/

&(*
()&
!/)+1/0=1
  ( ()&
!/)0/+>
7 1+/)?>:

&'
4>@

.3A
()
()* ;' +94.
21 J
 N)'; !25 ()&
()(
*)*
.@) 1 O
-
'* 5  
 


’Um þúsund sjúkrahúsog heilsugæslustöðvar
eyðilögðust í jarðskjálft-
anum.‘
BRESKI blaðamaðurinn Harold Ev-
ans segir í vikulegri grein sinni á
fréttavef BBC frá nýrri skáldsögu
bandaríska rithöfundarins Mich-
aels Crichton, State of Fear, um
hlýnun loftslagsins. Þar segir
Crichton að kenningar um hlýnun
af völdum gróðurhúsaáhrifa séu
ekki annað en áróður öfgasinna,
þær séu ekki byggðar á traustum
vísindum.
Evans segir að Crichton sé enn á
ný að búa til hrollvekju um óða vís-
indamenn sem ekki sjáist fyrir eins
og hann gerði í bókinni um end-
urskapaðar risaeðlur, Jurasic Park.
Margir repúblikanar í Bandaríkj-
unum og ekki síst George W. Bush
forseti hafa lengi lýst efasemdum
um gildi vísindakenninga um að at-
hafnir manna valdi hlýnandi lofts-
lagi og einnig dregið í efa að sann-
að hafi verið að loftslag á jörðunni
fari hlýnandi.
Evans segir að þekkt hugveita
bandarískra hægrimanna, Americ-
an Enterprise Institute for Public
Policy, hafi nýlega heiðrað Crich-
ton. Hann hafi verið fenginn til að
ávarpa fund félagsmanna í Wash-
ington, ekki til að ræða um bókina
heldur um vísindastefnu 21. aldar.
Evans segir að Crichton hunsi al-
gerlega að 2.000 þekktir vís-
indamenn frá 100 ríkjum hafi árið
2004 orðið sammála um losun loft-
tegunda eins og koldíoxíðs gæti
valdið miklum hörmungum ef ekki
yrði gripið í taumana.
Hann segist aldrei hafa orðið
mjög hrifinn af samsæriskenn-
ingum, hvort sem þær hafi komið
frá hægri- eða vinstrimönnum. Ef
menn vilji ræða slík samsæri séu
ábendingar Greenpeace um að olíu-
félög styrki á laun ýmsa aðila sem
reki áróður gegn Kyoto-bókuninni
mun vænlegri.
Evans segir að samsærið um að
blekkja heiminn, sem Michael
Crichton lýsi, minni mjög á stíl
sagnfræðingsins Richard Hof-
stadters sem einkennist mjög af
vænisýki (paranoia).
Síðan segir Evans: „Enn er til
fólk sem einfaldlega veit að FDR
[Franklin Delano Roosevelt Banda-
ríkjaforseti] stóð fyrir samsæri með
Winston Churchill til að fá Japana
til gera sprengjuárás á Pearl Har-
bor. Milljónir manna vita einfald-
lega að það var Lyndon Johnson
sem leigði morðingja, þann sem
kom sér fyrir á grashólnum í Dall-
as, til að myrða JFK [John Fitzger-
ald Kennedy Bandaríkjaforseta].“
Crichton
málpípa
olíufélaga?
LÁVARÐADEILD breska þingsins
hefur hafið umræðu um hvort lækn-
um skuli heimilað að hjálpa fólki með
banvæna sjúkdóma til að deyja.
Jafnframt er gert ráð fyrir að lagt
verði fram frumvarp þar að lútandi í
lok þessa mánaðar eða í byrjun nóv-
ember, að því er fram kemur á
fréttavef breska ríkisútvarpsins,
BBC.
Talsmaður frumvarpsins, Joffe lá-
varður, segir að samkvæmt frum-
varpinu verði lögleitt að heimila
læknum að skrifa upp á lyf fyrir fólk
með banvæna sjúkdóma, til að binda
enda á líf sitt.
Gert er ráð fyrir að málið muni
mæta harðri andstöðu meðal geist-
legra yfirvalda bresku biskupakirkj-
unnar, sem jafnan hafa brugðist hart
og illa við þegar umræða um sjálfs-
ákvörðunarrétt fólks til að binda
enda á líf sitt hefur verið til umræðu.
Lávarðadeild
breska þingsins
Umræður
um réttinn
til að deyja
♦♦♦