Morgunblaðið - 12.10.2005, Blaðsíða 32

32 MIÐVIKUDAGUR 12. OKTÓBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
Í DAG 12. október kl. 17:00–21:00
stendur skólanefnd Seltjarnarness
fyrir Skólaþingi sem
haldið verður í húsa-
kynnum Valhúsaskóla.
Með Skólaþinginu
gefst íbúum Seltjarn-
arness tækifæri til að
koma hugmyndum sín-
um og sjónarmiðum í
skólamálum á fram-
færi. Ekki þarf að hafa
mörg orð um mikilvægi
góðs og öflugs skóla-
starfs fyrir börnin okk-
ar. Þess vegna er mik-
ilvægt fyrir foreldra og
aðra forráðamenn að
mörkuð sé framsækin og
hvetjandi skólastefna sem tryggir
velferð barna, vellíðan og árangurs-
ríkt starf í skólanum.
Sýnt hefur verið fram á, að þátt-
taka foreldra í skólastarfi eykur vel-
líðan barna og bætir námsárangur
þeirra. Slík þátttaka byggist m.a. á
að við foreldrar tölum saman og að
við séum í góðum samskiptum við
starfsfólk skólanna. Skólaþingið er
frábær vettvangur fyr-
ir slík samskipti þar
sem foreldrum gefst
tækifæri til að segja
skoðanir sínar, hlusta á
skoðanir annarra og
leggja þannig í samein-
ingu grunn að öflugu
skólastarfi sem við get-
um verið ánægð með.
Dagurinn í dag er til-
einkaður borgaravit-
und og lýðræði. Íbúa-
samráð af þessum toga
gefur íbúum tækifæri
til að vera virkir þátt-
takendur í að móta fram-
tíðarsýn fyrir starfið í skólum bæj-
arins. Ánægjulegt er frá því að
segja, að nemendur í félagsmála-
fræði við Valhúsaskóla koma með
virkum hætti að undirbúningi og
skipulagi skólaþingsins og er það lið-
ur í verkefni, sem þeir vinna í þess-
ari námsgrein.
Að Skólaþingi loknu er ráðgert að
stofnaður verði vinnuhópur sem
vinni að gerð heildstæðrar skóla-
stefnu fyrir skólana á Seltjarn-
arnesi, er nái til allra skólastiga, þ.e.
grunnskóla, leikskóla og tónlistar-
skóla.
Fyrir hönd Foreldraráðs Grunn-
skóla Seltjarnarness hvet ég alla
foreldra og forráðamenn barna í
leikskólum, grunnskóla og tónlistar-
skóla á Nesinu að láta þetta tæki-
færi ekki framhjá sér fara til að taka
þátt í að móta skólastefnu bæj-
arfélagsins á komandi árum.
Tækifæri til að marka
framsækna og
hvetjandi skólastefnu
Erlendur Gíslason minnir á
skólaþing á Seltjarnarnesi í dag ’… hvet ég alla foreldraog forráðamenn barna í
leikskólum, grunnskóla
og tónlistarskóla á Nes-
inu að láta þetta tæki-
færi ekki framhjá sér
fara …‘
Höfundur er formaður foreldraráðs
við Grunnskóla Seltjarnarness.
Erlendur Gíslason
INGI Rúnar Eðvarðsson skrifar
grein í Morgunblaðið 22. september
þar sem hann bendir á mikilvægi
þess að koma á fót miðstöð atvinnu-
lífsrannsókna hér á landi. Hann
bendir réttilega á að vinnuálag,
skipulag vinnu, ábyrgð í starfi og
vinnuaðbúnaður geti haft mikil
áhrif á andlega og líkamlega líðan
starfsfólks. Hér á landi sé vinnu-
dagur langur, atvinnu-
þátttaka með hæsta
móti og vinnan því
mjög mikilvæg í lífi
fólks. Ingi Rúnar
bendir á að í ljósi
þessa sé mikilvægt að
koma á fót miðstöð at-
vinnulífsrannsókna að
erlendri fyrirmynd.
Einmitt með þetta í
huga gerðu Vinnueft-
irlitið og Háskóli Ís-
lands með sér sam-
starfssamning á
síðasta ári um þver-
faglega rann-
sóknastofu á sviði
vinnuumhverfis- og
vinnumarkaðsmála,
Rannsóknastofu í
vinnuvernd. Markmið
Rannsóknastofunnar
er að eiga frumkvæði
að og sinna rann-
sóknum og fræðslu á
líðan og heilsu fólks í
vinnu og á þróun
vinnumarkaðar.
Rannsóknir og
fræðsla í vinnuvernd
er fjárfesting til fram-
tíðar, bæði þegar litið
er til einstaklingsins,
fyrirtækja og þjóðfélagsins alls.
Vinnutengd heilsa er stór hluti lýð-
heilsu og skiptir sköpum fyrir heil-
brigði þjóðarinnar.Niðurstöðum
rannsókna á þessu sviði er ætlað að
leiða til aðgerða sem bæta líðan
vinnandi fólks, draga úr atvinnu-
tengdum sjúkdómum, slysum og
vanlíðan starfsfólks, auk þess að
draga úr veikindafjarvistum, ör-
orku og framleiðslutapi fyrirtækja
og þjóðar. Ísland er kjörinn rann-
sóknavettvangur á þessu sviði. Á
sama tíma og vinnumarkaðurinn er
mjög áþekkur því sem gerist ann-
ars staðar á Vesturlöndum, er auð-
veldara að nálgast ýmsa starfshópa
hér á landi en annars staðar, eink-
um vegna smæðar þjóðfélagsins.
Leitað samstarfs
Erlendis eru systurstofnanir
Rannsóknastofu í vinnuvernd fjár-
magnaðar bæði af op-
inberu fé, af fyr-
irtækjum,
verkalýðshreyfingunni
og með verk-
efnastyrkjum. Stjórn
Rannsóknastofunnar
hefur m.a. fundað með
fulltrúum vinnumark-
aðarins og með op-
inberum aðilum, sem
taka undir brýna þörf
á að efla rannsóknir á
þessu sviði hér á landi.
Stjórn Rannsóknastof-
unnar vinnur að því
um þessar mundir að
leita að samstarfs-
aðilum til að taka þátt í
uppbyggingu Rann-
sóknastofu í vinnu-
vernd. Þeir munu
þannig leggja sitt af
mörkum við að auka
rannsóknir á sviði
vinnuverndar- og
vinnumarkaðsmála hér
á landi og styðja þann-
ig það frumkvöðlastarf
sem Rannsóknastofa í
vinnuvernd getur beitt
sér fyrir.
Ég hvet áhugasama
til að fara inná heima-
síðu Rannsóknastofu í vinnu-
verndhttp://www.ver.is/riv/ og
kynna sér markmið og starfsemi
Rannsóknastofunnar. Auk þess tek
ég glöð á móti ábendingum um
gagnlegt samstarf.
Rannsóknastofa
í vinnuvernd –
miðstöð atvinnu-
lífsrannsókna
Guðbjörg Linda Rafnsdóttir
skrifar um rannsóknir og
fræðslu í vinnuvernd
Guðbjörg Linda
Rafnsdóttir
’Rannsóknir ogfræðsla í vinnu-
vernd er fjár-
festing til fram-
tíðar, bæði
þegar litið er til
einstaklingsins,
fyrirtækja og
þjóðfélagsins
alls. ‘
Höfundur er stjórnarformaður
Rannsóknastofu í vinnuvernd.
KOSNING um sameiningu
nokkurra sveitarfélaga fór fram
laugardaginn 8. október sl. Með
austfirskri undantekningu má
segja að sameiningu
hafi verið hafnað af
flestum minni sveit-
arfélögum. Viðbrögð
hafa verið nokkuð
misjöfn við þessum
úrslitum en hafa ber
hugfast að um var að
ræða lýðræðislega
ákvörðun og málið
einfaldlega lagt í dóm
íbúanna sjálfra. Rétt
er að fara yfir tilurð
þessara kosninga.
Frumkvæði Sam-
bands íslenskra sveitarfélaga
Upphaf þessa átaks má rekja til
þess að Samband sveitarfélaga á
Íslandi leitaði til félagsmálaráð-
herra um átak til að sameina
sveitarfélög. Vilji þeirra lá til þess
að fækka sveitarfélögum, stækka
þau og efla. Í framhaldi af beiðni
sambandsins lagði félagsmálaráð-
herra fram frumvarp sem síðar
var samþykkt á Alþingi samhljóða
(ekkert mótatkvæði). Þar er gert
ráð fyrir því að sameining-
artillögur verði lagðar til kosn-
inga. Í Danmörku og Svíþjóð er
farin sú leið að ákveða stærð
sveitarfélaga einhliða með ákvörð-
un þjóðþinganna. Við erum með
öðrum orðum lýðræðislegri en
grannþjóðir okkar. En hvað skyldi
reka Samband sveitarfélaga til
sameiningarátaks?
Miðstýrðari en aðrar þjóðir
Opinber stjórnsýsla á Íslandi
hvílir 70% í höndum ríkisins en
einungis 30% eru í höndum sveit-
arfélaganna. Í nágrannalöndum
okkar er þetta hlutfall öfugt. Það
þýðir einfaldlega að ákvörðun um
ýmsa þætti í opinberri stjórnsýslu,
er snerta daglegt líf fólks hvílir í
höndum embættismanna fjarri
heimahögum. Má með sanni segja
að þar sé lýðræðishalli mikill.
Hvers vegna ætli við séum mið-
stýrðari en aðrar
þjóðir? Ástæðan ligg-
ur einfaldlega í þeirri
staðreynd að sveit-
arfélög hér eru svo
smá mörg hver að þau
geta með engu móti
tekið við auknum
verkefnum. Þá telja
sveitarstjórnarmenn
margir að óbreytt fyr-
irkomulag í rekstri
sveitarfélaga gangi
erfiðlega enda kröfur
þegnanna stöðugt að
aukast hvað varðar
fjölbreytni og hækkað þjón-
ustustig.
Samband sveitarfélaga vill ná
verkefnum frá ríkinu færa þau til
heimahaganna og flytja þannig
störf, peninga og ákvarðanatöku
heim í hérað. Með því móti styrk-
ist sveitarstjórnarstigið, einstakar
byggðir styrkjast og umfram allt
fer fjölbreytileiki í einstökum
sveitarfélögum vaxandi. Þá hafa
margir bent á að við sameiningu
margra sveitarfélaga á liðnum ár-
um hafi losnað mikill óbeislaður
kraftur sem hafi fært sveitarfélög-
unum kraft til mikilla framfara.
Grunnhugsunin á bak við sam-
einingarátak Sambands sveitarfé-
laga og félagsmálaráðuneytisins
snerist um þessi atriði.
Þróunin heldur áfram
Ljóst er að almennur vilji var
ekki til frekari sameiningar að
þessu sinni. Það er beinlínis rangt
sem Magnús Þór Hafsteinsson
hefur haldið fram að um sé að
ræða gjörning fámenns hóps. Full-
trúaráð Sambands sveitarfélaga
hefur ályktað um málið og Alþingi
hefur samþykkt mótatkvæðalaust
að láta hina lýðræðislegu kosningu
fara fram. Þó Magnús Þór Haf-
steinsson hafi verið fjarverandi við
atkvæðagreiðsluna getur hann
ekki ráðist þannig á bæði Alþingi
og Samband sveitarfélaga sem
hann hefur gert og orðið sjálfum
sér til minnkunar með framferði
sínu.
Þegar lagt er upp með það leið-
arljós að fólkið í landinu skuli ráða
skipan mála hljóta allir að una úr-
slitum. Þannig er lýðræðið. Efnt
er til kosninga til þess að fá skýr-
an vilja íbúanna fram. Þegar hann
liggur fyrir má segja að „rétt nið-
urstaða“ sé fengin. Það er trú mín
að á næstu misserum muni þreif-
ingar einstaka sveitarfélaga halda
áfram, líkt og gerðist í kjölfar síð-
asta sameiningarátaks. Þar mun
frumkvæðið koma frá einstökum
sveitarfélögum. Óhjákvæmilegt er
að stjórnsýslueiningar á Íslandi
muni stækka og trúi ég að flestir
séu sammála um að æskilegt sé að
sveitarstjórnarstigið fái aukið
vægi með fjölbreyttari verkefnum
en verið hafa, auknum störfum og
fjármunum til þess að reka mynd-
arlega þá stjórnsýslueiningu sem
næst stendur fólkinu. Öflugt sveit-
arstjórnarstig er grundvöllur heil-
brigðs samfélags á Íslandi.
Ég vil þakka öllum þeim hundr-
uðum sem lögðu á sig mikla vinnu
við að undirbúa hina lýðræðislegu
kosningu er fram fór 8. október sl.
Að loknum sam-
einingarkosningum
Hjálmar Árnason fjallar um úr-
slit sameiningarkosninganna ’Ljóst er að almennurvilji var ekki til frekari
sameiningar að þessu
sinni.‘
Hjálmar Árnason
Höfundur er alþingismaður og
formaður verkefnisstjórnar um
eflingu sveitarstjórnarstigsins.
NÚ ER ég svo aldeilis yfir-
máta hlessa. Hvað í ósköpunum
rekur fjölmiðla þessa lands til að
trúa því að endalaus umfjöllun,
vangaveltur og rugl, um Baugs-
málið eigi erindi við okkur, til
þess að gera saklausa borgara?
Sífellt er klifað á því að málið sé
dómsmál eða a.m.k. eigi að vera
það. Þess vegna eigi það að rek-
ast fyrir dómstólum. Gott og vel,
látum það rekast fyrir dómstól-
um og höldum fellibyljum hverju
nafni sem þeir nefnast fyrir utan
dagblöð, útvarp og sjónvarp.
Hverjum er ekki nokkurn veg-
inn sama um Sullenberger og allt
það? Að vísu leiðinlegt að hann
skuli vera blankur en lítið sem
við gerum í því. Kannski ætti að
leysa fátækt mannsins á fjárlög-
um, við værum þá a.m.k. laus við
daglegar fréttir af þrengingum
hans. Að sama skapi er öngþveiti
Jónínu sárt en ég skil ekki upp-
lýsingaskyldu blaðamanna gagn-
vart mér og mínum vegna þess
arna. Mig varðar ekkert um ból-
farir annarra, mér er líka sama
um ruglpóst sem ekki er sendur
mér. Ég vil fá að vera í friði fyrir
vondum leiksýningum sem kost-
aðar eru af ríkinu hvort heldur
eru í Þjóðleikshúsinu eða á
Skúlagötunni. Það verður t.d.
ekki séð að gróf misnotkun geti
falist í því að verja sig ef maður
er borinn alvarlegum sökum, það
gera allir hvort heldur þeir heita
Styrmir eða Jóhannes. Hvers
vegna okkur var hins vegar
blandað í málið í upphafi er lítt
skiljanlegt. Einhver kallaði þetta
farsa, það er rangt, þetta er ekki
farsi. Þetta er bara leiðinlegt og
vitlaust og á ekkert erindi til
okkar sem bærilega edrú erum
að reyna að tóra á þessu annars
huggulega útskeri. Ríkissjón-
varpið hefur alla tíð haft umtals-
verða burði til að vera óskemmti-
legt, nýtt kastljós staðfestir
þessa kenningu. Í guðanna bæn-
um hættið þessu og látið okkur í
friði.
Kristófer Már Kristinsson
Þyrmið okkur
Höfundur er við nám í
Háskóla Íslands.
Fáðu úrslitin
send í símann þinn