Morgunblaðið - 12.10.2005, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 12. OKTÓBER 2005 31
UMRÆÐAN
Meðal efnis er:
- Vetrarklæðnaður á börn
og fullorðna
- snyrtivörur fyrir veturinn
- íslensk hönnun í vetrarklæðnaði
- vetrarferðir innanlands
- dekrað við bílinn í vetur
- réttu skórnir fyrir veturinn
- bækur
- afþreying í skammdeginu
- útilýsingar
- heitir pottar
og margt fleira.
Vertu viðbúinn vetrinum!
Vetur, glæsilegur blaðauki um allt
sem gott er að hafa í huga þegar
vetur gengur í garð, fylgir
Morgunblaðinu laugardaginn
29. október 2005.
Auglýsendur, pantið fyrir kl. 12.00
miðvikudaginn 26. október.
Allar nánari upplýsingar veitir
Katrín Theódórsdóttir
í síma 569 1105
eða kata@mbl.is
Í MORGUNBLAÐINU laug-
ardaginn 1. október svaraði Sig-
ursteinn Másson gagnrýni Andra
Fannars Guðmundssonar og Kjart-
ans Smára Höskuldssonar á fyr-
irlestur hans, „Háskóli Íslands,
gróðrarstía geðraskana“. Ef
marka má umfjöllun fjöl-
miðla hélt Sigursteinn því
fram að hroki og mann-
fjandsemi kennara við sál-
fræðiskor Háskóla Íslands
valdi geðröskunum nem-
enda.
Umræðan eins og hún
snýr að þjóðinni
Í svari sínu dregur Sig-
ursteinn upp skopmynd af
Andra og Kjartani og gefur í
skyn að þeir séu andsnúnir
því að HÍ taki málefni geð-
fatlaðra til umfjöllunar.
Heldur hann virkilega að
ágreiningur sé um hvort eigi að leit-
ast við að hjálpa nemendum sem
stríða við andlega vanheilsu? Nú
standa yfir geðhjálpardagar og við
HÍ hefur verið stofnað félag fólks
með geðraskanir og áhugamanna
um málefnið. Við fögnum því heils-
hugar. En við vekjum athygli á að
gagnrýni Andra og Kjartans beind-
ist aðeins að þeirri vafasömu fullyrð-
ingu að kennarar orsaki geðraskanir
og að HÍ sé „gróðrarstía geðrask-
ana“. Þetta er einfaldlega ekki rétt.
Formaður Geðhjálpar á að vita betur
en svo að tala um orsakasamband og
að fella allar geðraskanir undir sama
hatt.
Sigursteinn segir að gagnrýni
Andra og Kjartans byggist á afbök-
un fjölmiðla á orðum hans; hann hafi
til dæmis slegið nokkra varnagla.
Hvort þetta er rétt skiptir ekki máli.
Sigursteinn, sem er sjálfur fjölmiðla-
maður, átti að sjá sóma sinn í að leið-
rétta umfjöllun fjölmiðla. Það hefur
hann ekki gert og ber því að hluta
ábyrgð á þeirri umræðu sem hér hef-
ur hafist. Óeðlilegt væri ef hann leið-
rétti ekki misskilninginn og gerði
grein fyrir samhenginu og þeim var-
nöglum sem hann talar um. Hvað er
átt við með því að andlegri velferð
nemenda „sé kerfisbundið stefnt í
voða“? Er virkilega sanngjarnt að
halda því fram að HÍ ýti beinlínis
undir geðsjúkdóma eins og Vísir.is
hefur eftir Sigursteini? Á þeim árum
sem við höfum verið hér höfum við
aldrei þolað eða orðið vitni að slíkri
meðferð.
Hvað er hroki og
mannfjandsemi?
Af umfjöllun Morgunblaðsins og
Stöðvar 2 að dæma virðist Sig-
ursteinn tala um kröfur til nemenda
um talsvert vinnuframlag og ákveðin
vinnubrögð. Sálfræði leggur áherslu
á agaðar aðferðir til skýringar á
mannlegri hegðun, hugsun og skynj-
un. Að ætlast til að nemendur til-
einki sér þessi vinnubrögð er ekki
hroki heldur eðlileg og nauðsynleg
krafa. Það er sérstaklega til bóta
fyrir geðsjúka að þeir nemendur
sem stefna að klínískum starfsframa
fái viðunandi undirbúning til að fást
við geðraskanir.
Nemendur eru strax á fyrsta degi
varaðir við álaginu og þeim sagt að
námið sé erfitt, enginn komist létt
frá þessu, og já, margir falla. Nem-
endur vita að hverju þeir ganga og
það er gott. Ímyndum okkur fallhlut-
fallið og vonbrigðin ef allir héldu að
þetta væri auðvelt. Í svargrein Sig-
ursteins virðist hann vera sammála
því að eðlilegt sé að gera kröfur, en í
hverju felst þá hrokinn og sú óeðli-
lega kröfuharka sem hann talar um?
Sé þessi túlkun afbökun á orðum
hans er rétt að hann leiðrétti það, því
málefnaleg gagnrýni á uppbyggingu
námsins á fullan rétt á sér. En per-
sónuárásir tökum við nærri okkur
fyrir hönd kennara. Þeir hafa reynst
okkur vel og við þekkjum þá bara
sem vandað fólk.
Hvernig á að haga eftirliti með
andlegri líðan nemenda?
Sigursteinn nefnir skeytingarleysi
kennara gagnvart andlegri velferð
nýnema. Kennarar hafa engin tök á
að kynnast hundruðum nemenda
persónulega og fylgjast með líðan
þeirra. Hvernig ætti slíkt eftirlit að
fara fram? Tillögur að lausnum væru
mun uppbyggilegri en persónu-
árásir.
Sumum okkar hefur liðið illa hér
eða átt í persónulegum vanda og þá
voru það einmitt þeir kennarar sem
sakaðir eru um mannfjandsemi og
hroka sem reyndust okkur vel. Okk-
ur sárnar umræða þar sem ráðist er
á skor sem við erum ánægð með og
þykir vænt um.
Kennarar hafa augljóslega ekki
leyft sér að verjast ásökunum með
vísun í hjálp og stuðning sem þeir
hafa veitt nemendum sínum; enda
eru ásakanirnar þess eðlis að ekki er
hægt að svara þeim öðruvísi en að
játa hroka eða lýsa yfir eigin ágæti
sem væri kjánalegt og jafnvel hroka-
fullt. Þeir hafa heldur aldrei att nein-
um af sínum nemendum á foraðið til
að taka upp hanskann fyrir þá. Við
finnum þá hvöt algjörlega hjá sjálf-
um okkur.
Hvers konar
umræðu viljum við?
Sigursteinn vísar í nafnlausa
tölvupósta sem þola ekki dagsljós og
einstök atvik máli sínu til stuðnings.
Því er sú ályktun, að reglan í sál-
fræðiskor HÍ sé hroki og mann-
fjandsemi, hæpin. Kennurum við sál-
fræðiskor getur auðvitað orðið á eins
og öðrum og auðvitað semur mönn-
um misvel án þess að við neinn sé að
sakast. Það réttlætir ekki opinberar
ásakanir um að hroki og mann-
fjandsemi ríki við skorina og að það
sé viðvarandi. Er einhver kennari
við HÍ sem allir eru ánægðir með?
Við óskum eftir sanngjarnri um-
ræðu um málefni geðsjúkra og að
málflutningur sé ekki byggður á út-
úrsnúningum, sleggjudómum og
persónuárásum. Slíkt eru engum til
bóta og við tökum ekki þátt í því. Sú
umræða sem á undan hefur gengið
er ekki boðleg.
Er ekki mál að linni?
Baldur Heiðar Sigurðsson, Ella
Björt Daníelsdóttir, Heiða
María Sigurðardóttir, Sigrún
Sif Jóelsdóttir og Vaka Vé-
steinsdóttir fjalla um málefni
geðsjúkra
’Við óskum eftir sann-gjarnri umræðu um
málefni geðsjúkra og að
málflutningur sé ekki
byggður á útúrsnún-
ingum, sleggjudómum
og persónuárásum.‘
Að ofan frá vinstri: Vaka Vésteinsdóttir,
Ella Björt Daníelsdóttir, Baldur Heiðar Sig-
urðsson, Heiða María Sigurðardóttir og Sig-
rún Sif Jóelsdóttir.
Höfundar eru nemendur og fyrrver-
andi nemendur við sálfræðiskor HÍ.
HINN 12. október er Dagur
lýðræðis á vegum Evrópuráðsins
(COE) en árið 2005
var valið sem „Euro-
pean year of citizens-
hip through educa-
tion“. Fólk er
almennt hvatt til að
halda daginn hátíð-
legan með einum eða
öðrum hætti, lýðræð-
inu til sóma. Við í
ungmennaráðum
Miðbæjar og Vest-
urbæjar ákváðum að
halda opið málþing á
degi þessum sem ber
yfirskriftina: „Jafn-
rétti, fordómar,
áhrif!“ Munum við
sérstaklega ræða
þessi málefni frá
sjónarhorni ungs
fólks, sérstaklega
þeirra sem ekki hafa
kosningarétt.
Við munum velta
því fyrir okkur hví
ungmenni eru jafn valdalaus og
raun ber vitni, hvort þau eigi
meiri völd skilin og hvers vegna.
Ættu unglingar að hafa eitthvað
að segja um breytingar á skóla-
námskrá, styttingu náms til stúd-
entsprófs, nýtt leiðakerfi Strætó
BS eða aðra hluti sem snerta ung-
menni?
Eins og áður kom fram er mál-
þingið opið öllum þeim sem áhuga
og skoðanir hafa. Það verður hald-
ið hinn 12. október af ungmenna-
ráðum Miðbæjar og Vesturbæjar í
sal Menntasviðs Reykjavík-
urborgar að Fríkirkjuvegi 1. Mál-
þingið hefst kl. 17.
Hefst fundurinn á
stuttu myndbandi með
viðtölum við fólk á
förnum vegi, framsaga
frá ungmennaráðum
(mér frá Vesturbæj-
arráði og Gunnari
Dofra frá Miðbæj-
arráði) og hverf-
aráðum (Katrín Jak-
obsdóttir frá
Vesturbæ og Ingi-
björg Sólrún Gísla-
dóttir frá Miðbæ)
Einnig mun Sesselja
Snævarr, deildarstjóri
hjá menntamálaráðu-
neytinu halda stutt er-
indi um Dag lýðræðis
og Evrópuráðið.
Þar næst skipta
áheyrendur sér í um-
ræðuhópa, ræða valin
málefni og álykta eða
koma frá sér öðrum
skriflegum athugasemdum. Þegar
niðurstöður hafa verið kynntar
verða almennar umræður og mál-
fundinum lýkur. Mun það vænt-
anlega gerast fyrir kl. 19. Verið
velkomin, hlakka til að sjá sem
flesta!
Ungmenni á
Degi lýðræðis
Brynja Halldórsdóttir fjallar
um Dag lýðræðisins
Brynja Halldórsdóttir
’Eins og áðurkom fram er
málþingið opið
öllum þeim sem
áhuga og skoð-
anir hafa. ‘
Höfundur er í ungmennaráði
Vesturbæjar og Reykjavíkurráði
ungmenna.