Morgunblaðið - 23.11.2005, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913 318. TBL. 93. ÁRG. MIÐVIKUDAGUR 23. NÓVEMBER 2005 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS mbl.is
Elska tjull
og táskó
Samrýndar mæðgur reka ball-
ettskóla og verslun | Daglegt líf
Úr verinu og Íþróttir
Úr verinu | Barnasjúkdómar að baki
Velgengni í fær-
eyskum sjávarútvegi Íþróttir | Garðar til liðs við Dun-
fermline
Allt í járnum í riðli Manchester United
VATN á flöskum og vatnsfötur runnu í gær út
eins og heitar lummur í Harbin, þriggja millj-
óna manna borg í Norðaustur-Kína. Var
ástæðan sú, að mikil sprenging hafði orðið í
efnaverksmiðju í nágrannaborginni Jilin og
var óttast, að eiturefni hefðu komist út í Song-
hua-fljót en þangað er drykkjarvatnið sótt. Af
þeim sökum ákvað vatnsveitan að loka fyrir
allt kerfið í fjóra daga eða á meðan rannsókn
fer fram. Föturnar ætlaði fólkið að nota undir
vatn úr grunnvatnsbrunnum, sem ekki hafði
verið lokað.
Reuters
Ekkert vatn í kínverskri milljónaborg
ANGELA Merkel tók í gær við
embætti sem áttundi kanslari
Þýskalands eftir stríð. Er hún
fyrsta konan og jafnframt fyrsti
Austur-Þjóðverjinn til að gegna
því. Hennar bíður nú það erfiða
verkefni að hrista upp í þýsku
efnahagslífi eftir langvarandi
stöðnun.
Merkel, sem er 51 árs að aldri,
var kjörin með 397 atkvæðum gegn
202 en 12 sátu hjá. Þurfti hún
stuðning 308 þingmanna en það
vakti athygli, að 51 þingmaður
stjórnarflokkanna greiddi atkvæði
gegn henni.
Flokkana greinir á um margt í
efnahagsmálunum en þeir urðu
sammála um að brýnasta verkefnið
væri að ráða bót á miklum fjárlaga-
halla. Verður virðisaukaskattur
hækkaður 2007 úr 16% í 19% og
hátekjuskattur verður hækkaður
úr 42% í 45%, þvert ofan í stefnu
Merkel og kristilegra. Varð hún
einnig að gefa eftir í ýmsum öðrum
málum en hagfræðingar segja, að
mesta meinið í þýsku efnahagslífi
sé mikill vinnuaflskostnaður, eink-
um við ýmis launatengd gjöld.
Er Merkel hafði tekið við emb-
ætti sagði hún, að erfitt verk biði
nýju stjórnarinnar:
„Það hefur verið okkur öllum of-
arlega í huga í dag, að öll þjóðin
væntir mikils af okkur. Vanda-
málin eru mýmörg en það er okkar
að leysa úr þeim.“
Merkel fer í sína fyrstu utan-
landsferð sem kanslari í dag, til
Parísar og Brussel, og til Lundúna
á morgun. Ekki er mikill ágrein-
ingur með stjórnarflokkunum um
utanríkismálin en Merkel leggur
þó meiri áherslu á náið samband
við Bandaríkin en Schröder hefur
gert. Þeir Vladímír Pútín, forseti
Rússlands, og Jacques Chirac, for-
seti Frakklands, urðu fyrstir þjóð-
höfðingja til að óska Merkel vel-
farnaðar í starfi og lögðu þeir báðir
áherslu á náið samstarf með ríkj-
unum.
„Þjóðin væntir
mikils af okkur“
Angela Merkel
nýr kanslari
Þýskalands
Reuters
Gerhard Schröder, fyrrverandi kanslari, færði arftaka sínum í embætt-
inu, Angelu Merkel, blóm í tilefni af deginum. Er til þess tekið hve lof-
samlegum orðum þau hafa farið hvort um annað en nú tekur alvaran
við hjá fyrstu konunni sem sest á kanslarastól í Þýskalandi.
 Erfið stjórnarfæðing | 14
Eftir Svein Sigurðsson
svs@mbl.is
NÝLEGAR íssjármælingar dr. Helga
Björnssonar jöklafræðings og samstarfs-
manna hans við Jarðvísindastofnun Há-
skóla Íslands hafa leitt í ljós að margir
skriðjöklanna suður úr
Vatnajökli hafa grafið
sig langt niður fyrir
sjávarmál, jafnvel allt
niður á 300 metra undir
sjávarborði. Þetta á t.d.
við um Hoffellsjökul í
Hornafirði, Fláajökul,
Heinabergsjökul, Skála-
jökul, Kvíárjökul, Svína-
fellsjökul og Skaftafells-
jökul. Þessir djúpu
farvegir skriðjöklanna
eru allt að 20 km langir.
Haldi jöklar áfram að hjaðna, eins og
líklegt er gangi spár um hlýnun eftir,
munu jökullón myndast við sporða margra
þeirra jökla sem ganga suður úr Vatna-
jökli. Jökullón þessi verða væntanlega
áþekk því sem nú er við sporð Breiða-
merkurjökuls. Þessi þróun gæti valdið
miklu sjávarrofi við strönd Suðaustur-
lands.
Vatnajökull horfinn eftir 300 ár?
Ef jökullónin myndast er líklegt að þau
hafi svipuð áhrif og lónið á Breiðamerkur-
sandi. Jökulsárlónið tók að koma í ljós á
árunum 1933–34. Jökulframburðurinn sest
í lónin í stað þess að jökulárnar beri hann
til sjávar þar sem framburðurinn byggir
upp strandlengjuna. Framburðurinn hefur
þannig vegið upp sjávarrof, a.m.k. að ein-
hverju leyti. Mikið sjávarrof, um átta
metrar á ári, hefur verið á ströndinni und-
an Breiðamerkursandi, enda fer framburð-
urinn mest í lónið. Nú eru aðeins um 300
metrar frá fjöruborðinu að brúnni yfir Jök-
ulsá og þjóðveginum.
Ef loftslag helst svipað og undanfarinn
áratug bendir allt til þess að Vatnajökull
verði aðeins svipur hjá sjón eftir um 200 ár
og nær horfinn eftir um 300 ár.
Líklegt að jöklar haldi áfram
að hjaðna vegna hlýinda
Gæti valdið
sjávarrofi við
strönd Suð-
austurlands
 Djúpir farvegir | 24
Dr. Helgi
Björnsson
Róm. AP, AFP. | Hungur og vannær-
ing verða næstum sex milljónum
barna að aldurtila á hverju ári.
Kemur það fram í skýrslu frá FAO,
Matvæla- og landbúnaðarstofnun
Sameinuðu þjóðanna, sem birt var
í gær. „Mörg þessara barna deyja
úr smitsjúkdómum, sem unnt er að
lækna; iðrakveisu, lungnabólgu,
malaríu og mislingum, og það hefði
oft tekist, hefði ónæmiskerfi þeirra
ekki verið orðið veiklað af hungri
og vannæringu,“ sagði í yfirlýsingu
frá FAO er skýrslan var kynnt.
Fram kemur, að á árunum 2000
til 2002 hafi 852 milljónir manna
þjáðst af vannæringu, þar af 814,6
milljónir í þróunarríkjunum. Á
þessum tíma átti það við um 33%
íbúa í Afríku, sunnan Sahara, og
16% íbúa í Asíu og á Kyrrahafs-
svæðinu.
Illa gengur að ná markmiðum
Í skýrslunni er það harmað hve
illa gangi að ná þúsaldarmarkmið-
um Sameinuðu þjóðanna frá árinu
2000 en þau voru að hafa helming-
að fjölda þeirra, sem þjást af
hungri, árið 2015.
„Eins og nú horfir munu þau
ekki nást nema í Suður-Ameríku
og á Karíbahafssvæðinu,“ sagði
Jacques Diouf, framkvæmdastjóri
FAO. Lagði hann áherslu á, að það
væri forgangsmál að ráðast gegn
fátæktinni á landsbyggðinni þar
sem 75% fátæklinganna byggju.
Hungrið
deyðir sex
millj. börn
♦♦♦
London. AFP. | Yfirvöld í Newcastle á
Englandi ætla að hafa vaðið fyrir neðan
sig þegar afgreiðslutími kráa og veit-
ingahúsa verður gefinn frjáls á morgun,
fimmtudag. Eru þau nú að koma fyrir
færanlegu hersjúkrahúsi í miðborginni
til að sinna útúrdrukknu fólki.
Frjálsi afgreiðslutíminn er ákaflega
umdeildur og óttast margir, að drykkju-
skapurinn, sem þykir ærinn fyrir, muni
aukast um allan helming. Vegna þess
vilja yfirvöld í Newcastle vera við öllu
búin en í sjúkrahústjaldinu verður hægt
að taka á móti 50 manns í einu. Þar
verður til dæmis gert að meiðslum vegna
slagsmála og fólki komið á önnur sjúkra-
hús ef þurfa þykir.
Viðbúnaður
í Newcastle