Morgunblaðið - 17.12.2005, Blaðsíða 62

62 LAUGARDAGUR 17. DESEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
SUNNUDAGINN 11. desember
sl. birti Morgunblaðið lesendabréf
frá Guðjóni Braga Benediktssyni
undir yfirskriftinni hér að ofan.
Þar lýsir Guðjón Bragi því yfir að
hann muni ekki
styðja Framsókn-
arflokkinn lengur
vegna frumvarps rík-
isstjórnarinnar um
réttarstöðu homma
og lesbía. Aðdróttanir
Guðjóns Braga um
áhrif þess að alast
upp hjá samkyn-
hneigðum foreldrum
eru í andstöðu við
niðurstöður allra
rannsókna og dæma
sig auðvitað best
sjálfar. En þar sem
ég, eins og Guðjón Bragi, hef ver-
ið stuðningsmaður Framsókn-
arflokksins í fjölda ára og hef auk
þess unnið nokkuð á vettvangi
flokksins, get ég ekki á mér setið
vegna orða hans varðandi flokk-
inn. Ég vil nefnilega ekki að
Framsóknarflokkurinn breytist í
flokk kristinna bókstafstrúar-
manna.
Af hverju Fram-
sóknarflokkurinn?
Ég er hommi og ein af helstu
ástæðum míns stuðnings við
Framsóknarflokkinn er hversu vel
flokkurinn hefur staðið við bak
okkar samkynhneigðra í mann-
réttindabaráttu okkar. Framsókn-
arflokkurinn hefur farið með
sveitarstjórnarmál í ríkisstjórn
síðan 1995 og á þessum tíma hafa
markverðustu áfangar náðst í
réttindabaráttunni, má þar nefna
lög um staðfesta samvist frá 1996
og síðar lagaheimild til stjúpætt-
leiðinga.
Nú hafa Árni Magnússon félags-
málaráðherra og Halldór Ásgríms-
son forsætisráðherra lagt fram
stórt frumvarp þar sem rétt-
arstaðan er enn bætt. Í raun má
segja að sé verið að stoppa í síð-
ustu götin sem skilin voru eftir
fyrir nær tíu árum, t.d. varðandi
óvígða sambúð, tæknifrjóvganir og
frumættleiðingar. Eitt stórt gat er
þó eftir; frumvarpið inniheldur
nefnilega ekki breyt-
ingar varðandi kirkju-
lega vígslu. Aftur á
móti hefur Guðrún
Ögmundsdóttir þing-
kona Samfylkingar-
innar líst því yfir að
hún muni í sambandi
við þetta frumvarp
leggja fram breyting-
artillögu við hjúskap-
arlög þar sem söfn-
uðum og trúfélögum
verður gefin heimild
til að vígja tvo menn
eða tvær konur í stað-
festa samvist.
Fjölskyldugildin
Með lesendabréfi Guðjóns
Braga virðist mótbarátta „hinna
sannkristnu“; til varnar „fjöl-
skyldugildunum“ hafin og þá eru
greinilega öll brögð leyfð. Í frétt í
DV miðvikudaginn 13. desember
segir: „Í frumvarpinu er það gefið
frjálst og er prestum í sjálfsvald
sett hvort þeir kjósa að gefa sam-
kynhneigða saman í hjónaband.“
Þetta er eins og áður segir al-
rangt, og hefur þegar verið leið-
rétt í DV.
Í frétt DV er enn fremur vitnað
í hvítasunnumanninn Gest Gests-
son formann Framsóknarfélagsins
í Reykjavík norður þar sem hann
m.a. segir að það sé „allt of langt
gengið að þvinga kirkjuna til að
ganga gegn orði Guðs. Þeir prest-
ar sem það ætla að gera eru að
hlaupa á eftir tískubylgju“. Hér er
ekki annað að skilja en að Gestur
haldi því fram að í frumvarpi fé-
lagsmálaráðherra sé tillaga um
kirkjulega vígslu.
Mér þykir mjög miður að Gest-
ur Gestsson sé ekki fróðari en svo
um þau þingfrumvörp sem hann
kýs að tjá sig um opinberlega að
hann fari með hreinar rangfærslur
um innihald þeirra. Ég vil a.m.k.
ekki að ætla Gesti það að hann
geri þetta vísvitandi í þeim til-
gangi að auka andstöðuna við
frumvarpið.
Framsóknarflokkurinn
og samkynhneigðir
Ég vil minna Gest og aðra for-
ystumenn flokksins á að Fram-
sóknarflokkurinn hefur síðastlið-
inn áratug biðlað mjög til
samkynhneigðra kjósenda í und-
anfara Alþingiskosninga, sér í lagi
í Reykjavík, og að því er ég best
veit hefur flokkurinn þar upp-
skorið ágætan stuðning homma og
lesbía. Auk þess hafa skoðana-
kannanir undanfarinna missera
sýnt að umtalsverður meirihluti
þjóðarinnar styður réttindabaráttu
samkynhneigðra. Það yrði því
mikill álitshnekkir fyrir Fram-
sóknarflokkinn færu þingmenn
hans allt í einu að hlíta skipunum
frá „hinum sannkristnu“.
Að lokum vil ég benda á að hat-
ur, fordómar og andstaða við
mannréttindi geta ekki talist já-
kvæð fjölskyldugildi!
Samkynhneigðir og
Framsóknarflokkurinn
Reynir Þór Eggertsson fjallar
um samkynhneigða og Fram-
sóknarflokkinn ’Ég er hommi og ein afhelstu ástæðum míns
stuðnings við Fram-
sóknarflokkinn er
hversu vel flokkurinn
hefur staðið við bak
okkar samkynhneigðra í
mannréttindabaráttu
okkar.‘
Reynir Þór Eggertsson
Höfundur er hommi og fyrrv.
stjórnarmaður í FUF í Reykjavík.
ÞEGAR fréttin um samninga
borgarinnar við ýmsar umönn-
unarstéttir birtist, gladdist ég.
Þegar ég sá borgarstjóra í sjón-
varpinu skýra að þau tvö markmið
sem hún hefði sett sér, það að
hækka laun kvenna í umönn-
unarstörfum og að gera borgina
samkeppnishæfa um vinnuafl,
gladdist ég. Ég hef
hrósað borgarstjóra
og varið fyrir að þora
að rjúfa vítahring
láglaunastefnu gagn-
vart konum. Ég sá í
þessum samningum
langþráð tækifæri
fyrir allar konur í
umönnunarstörfum. Í
Reykjavík eru reknir
tugir leikskóla með
metnaðarfullu starfi.
Þar vinnur starfsfólk
með mismunandi
bakgrunn, sumir eru
ófaglærðir, aðrir
koma eftir háskóla-
próf í ýmsum grein-
um. En sá hópur
sem leiðir starfið og
hefur aflað sér til
þess sérstakrar há-
skólamenntunar eru
leikskólakennarar.
Aðför?
Ég velti því hins
vegar fyrir mér í
fullri alvöru hvort
þessir samningar séu aðför að Fé-
lagi leikskólakennara. Þetta er
sagt í því ljósi að ef leikskólakenn-
arar hjá borginni segja starfi sínu
lausu, fela prófskírteinið og end-
urráða sig á sama stað en í nýju
stéttarfélagi bjóðast þeim hin nýju
kjör. Ef tilgátan er rétt finnst mér
það einstaklega sárt þar sem leik-
skólakennarar hafa fram til þessa
átt í góðu sambandi við borgina.
Að höggva í sama knérunn
Borgarstjóri virðist ekki gera
sér grein fyrir að það er óskyn-
samlegt að höggva ítrekað í sama
knérunn, einsog hún gerir nú.
Fyrst þegar hún sagði í haust í
fréttum að það vantaði ófaglært
starfsfólk við leikskóla, í annað
sinn með eingreiðslu sem náði ein-
ungis til ófaglærðra og í þriðja
sinn nú þegar leikskólakennarar
eru settir skörinni lægra en aðrir
jafnvel sem nemur
hundruð þúsunda á
ári.
Afleiðingar fyrir
leikskólann
Umsóknum um
kennaramenntun eru
enn margar en hefur
fækkað. Við Háskól-
ann á Akureyri þar
sem ég starfa hefur
umsóknum fækkað svo
að ég er áhyggjufull
um framtíð leik-
skólabrautarinnar ef
þróunin verður á sama
veg. Það kostar að
mennta sig en flestir
sjá ávinninginn meðal
annars í formi betri
launa og skemmti-
legrar og gefandi
vinnu. Undanfarin ár
hef ég dáðst að þol-
lyndi leikskólakenn-
aranema sem sitja
saman á bekk með
grunnskólakenn-
aranemum en látið sig
hafa það eftir útskrift með sömu
gráðu að vera á umtalsvert lægri
launum. Alltaf bjartsýnar um að í
næstu samningum verði kúrsinn
réttur. En núna er ég áhyggjufull.
Hvers vegna ætti ungt fólk sem er
að velja sér framtíðarstarfsvett-
vang að velja að vera leikskóla-
kennarar? Menntun sem sam-
kvæmt þessum samningum virðist
vera minna virði inni í leikskól-
anum en t.d það að vera sagn-
fræðingur. Er það ekki öfugsnúið
þegar óskyld háskólamenntun gef-
ur meira í aðra hönd en sér-
menntun á fagsviði?
Nú spyr ég hvað finnst öðrum
borgarfulltrúum um það? Spurt er
hver er þeirra er skoðun.
Á að leyna próf-
skírteini sínu?
Kristín Dýrfjörð fjallar um ný-
gerðan samning borgarinnar
við ýmsar umönnunarstéttir
Kristín Dýrfjörð
’Ég velti þvíhins vegar fyrir
mér í fullri al-
vöru hvort þess-
ir samningar
séu aðför að Fé-
lagi leikskóla-
kennara.‘
Höfundur er lektor við Háskólann
á Akureyri og leikskólakennari.
ÞAÐ kom mér ekki á óvart að
skýrsla Stefáns Ólafssonar pró-
fessors um Örorku og
velferð á Íslandi í
vestrænu samhengi
ylli nokkrum titringi.
Ég hefði hins vegar
ekki búist við því
fjaðrafoki sem varð
og oft á tíðum á
einkar ómálefnalegum
nótum. Þannig var því
haldið fram á Alþingi
að um væri að ræða
pólitískt plagg og
jafnvel ónýtt.
Sannleikurinn er sá
að úttekt Stefáns
markar tímamót í allri umræðu um
stöðu mála á Íslandi. Í fyrsta sinn
höfum við í höndum ýtarlega stöð-
ugreiningu og vegvísi í senn. Við
vitum nú að velferðarkerfið ís-
lenska stendur höllum fæti. Um
það þarf ekkert að deila. Við vitum
að skattbyrði öryrkja hefur þyngst
verulega, að endurhæfing er miklu
minni en í löndunum í kringum
okkur og sömuleiðis
atvinnuþátttaka fatl-
aðra. Verkefnið er að
breyta þessu. Ég trúi
því ekki að nokkur
stjórnmálamaður vilji
óbreytt ástand og
muni standa í vegi
fyrir nauðsynlegum
breytingum.
Hvað þarf að gera?
Að mínu mati
stendur tvennt upp úr
sem brýnast er að
breyta. Annars vegar
eru það lög um almannatrygg-
ingar. Þau eru margstagbætt og
úrsérgengin og þjóna illa hlutverki
sínu í dag. Öryrkjabandalagið hef-
ur lagt það til við ráðherra rík-
isstjórnarinnar að fram fari sam-
eiginleg vinna ÖBÍ og stjórnvalda
um að gerbreyta lögunum eða að
semja ný frá grunni. Bótaþegar
þekkja þá raun að leita réttar sins
hjá Tryggingastofnun ríkisins og
án þess að nokkuð sé hallað á
starfsmenn þeirrar stofnunar virk-
ar hún ekki sem skyldi. Vandræða-
lögum og ruglingslegum reglu-
gerðum er fyrst og fremst um að
kenna. Um þessar breytingar ætti
að geta tekist víðtæk sátt. Í þeirri
vinnu þarf að miða við að einfalda
lögin og gera þau gegnsæ. Tryggja
þarf öryrkjum almennilegar
grunnbætur og draga úr tekju-
tengingum.
Hitt snýr að menntunarmálum
fatlaðra, starfsendurhæfingu og
atvinnuþátttöku. Þarna þarf að
gera stórátak. Miðað við almenna
atvinnuþátttöku er hlutfallsleg
þátttaka öryrkja í atvinnulífinu hér
á landi einkum sambærileg við
Pólland og Grikkland. Svona vilj-
um við ekki hafa þetta í einu af
ríkustu löndum heims og þar sem
atvinnuleysi er lítið. Það þurfa allir
hlutverk í lífinu og skylda okkar
nú er að svara kallinu og bregðast
ákveðið við þessu ófremdarástandi.
Hvernig förum við að þessu?
Það brýnasta er að hafa um
þessar breytingar víðtækt samráð
og samvinnu milli heildarsamtaka
fatlaðra, stjórnvalda og stjórn-
arandstöðu. Ég tel sömuleiðis mik-
ilvægt miðað við umfang breyting-
anna að aðilar vinnumarkaðarins
komi að verkinu. Við höfum ekki
mikinn tíma því þolinmæði fólks er
á þrotum. Sérstaklega á þetta við
um almannatryggingarnar.
Innan Öryrkjabandalagsins
munu starfsnefndir móta grunn-
tillögur að breytingum og síðan
munum við leyta eftir víðtæku
samstarfi um þær. Það segir sig
sjálft að afar mikilvægt er að ÖBÍ
gegni stóru hlutverki í þessari
vinnu þannig að sem best sam-
félagssátt megi verða um hana.
Um leið reynir á hvort stjórnvöld
hafi raunverulegan vilja til sam-
ráðs við samtök fatlaðra því það er
grundvöllur þess að vel takist til.
Það verður eftir því tekið hvort
einhverjir hafna okkur um þetta
samstarf.
Ég tel hér um eitt stærsta tæki-
færi okkar að ræða til að skapa
fötluðum og sjúkum nýjan til-
verugrundvöll á Íslandi. Þótt málið
sé stórt njótum við smæðarinnar í
þessu landi og því getum við vel
sett okkur það að markmiði að inn-
an árs hafi fullmótaðar tillögur að
nýjum lögum um almannatrygg-
ingar litið dagsins ljós. Öryrkjar
eiga það inni að allir standi nú
saman um bættan hag þeirra.
Stöndum saman
um bættan hag öryrkja
Sigursteinn Másson
fjallar um málefni öryrkja ’Það brýnasta er aðhafa um þessar breyt-
ingar víðtækt samráð og
samvinnu milli heildar-
samtaka fatlaðra,
stjórnvalda og stjórn-
arandstöðu.‘
Sigursteinn Másson
Höfundur er formaður
Öryrkjabandalags Íslands.
Hulda Guðmundsdóttir: „Ég
tel að það liggi ekki nægilega
ljóst fyrir hvernig eða hvort
hinn evangelísk-lútherski
vígsluskilningur fari í bága við
það að gefa saman fólk af sama
kyni …“
Birgir Ásgeirsson: Opið bréf
til vígslubiskups Skálholtsstift-
is, biskups Íslands, kirkjuráðs
og kirkjuþings.
Jakob Björnsson: Útmálun
helvítis. „Álvinnsla á Íslandi
dregur úr losun koltvísýrings í
heiminum borið saman við að
álið væri alls ekki framleitt og
þyngri efni notuð í farartæki í
þess stað, og enn meira borið
saman við að álið væri ella
framleitt með raforku úr elds-
neyti.“
Þorsteinn H. Gunnarsson
fjallar um rjúpnaveiðina og
auglýsingu um hana, sem hann
telur annmarka á.
Eggert B. Ólafsson: Vega-
gerðin hafnar hagstæðasta til-
boði í flugvallarrútuna.
Örn Sigurðsson: Bornir eru
saman fjórir valkostir fyrir nýj-
an innanlandsflugvöll.
Aðsendar greinar á mbl.is
www.mbl.is/greinar
Fréttir í tölvupósti