Tíminn - 21.12.1972, Blaðsíða 60

60
TÍMINN
JOLABLAÐ 1972
Flugrekstursdeila
Deildarstjóri: ÞÓRARINN JÓNSSON
Starfsmannafjöldi: 220 — 300
l>órarinn Jónsson — Flugrekstursdeild.
Deild þessi sér um daglegan
rekstur flugvélakosts félagsins og
eru starfsmenn hennar: flugliðar,
flugfreyjur, flugumsjónarmenn
og skrifstofufólk deildarinnar. Til
flugliða teljast flugstjórar, að-
stoðarflugmenn og fiugvélstj-
órar. Helztu atriði, sem ég lagði
fyrir bórarin til að fá upplýs-
ingar um voru þessi: Dagleg störf
skrifstofufólks deildarinnar,
helztu atriði varöandi störf flug-
áhafnanna og flugumsjónar-
manna, þjálfun þeirra, og þá
einnig hvildar- og vinnutima-
reglur þeirra, undirbúningur
flugáætlana , nýting flugvéla-
kostsins, leiguflugvélar m.m.
— Störf okkar, skrifstofufólks-
ins, eru aðallega skipulag og
eftirlit. Hér er áhöfnunum raðaö
niður i flug, fylgzt með flugstund-
um flugliða, séð um,að varamenn
séu til taks, þegar um forföll er að
ræða, úthlulað orlofum, o.fl.
Jafnframt fer hér fram á sama
átt skipulagning fyrir rekstur
hverrar flugvélar, hvenær þær
eiga að fara i skoðun, og ef um
seinkun er að ræða, hvort þurfa
þykirað fá flugvél á leigu til þess
að nú upp áætlun, skipulagning
leiguflugs fyrir önnur flugfélög
eða ferðaskrifstofur o.s.frv. Enn-
fremur eru hér gefnar út ýmsar
reglur fyrir flugliða og af-
greiðslufólk. Ýmsar handbækur
gefur þessi deild út fyrir mismun-
andi starfshópa félagsins. Deildin
sér einnig um ýmis viðskipti við
flugmálastjórnir margra landa,
hvað lýtur að ílugreglum og flug-
leiðum viðkomandi landa.
Undirbúningur fyrir hvert
einstakt flug
Undirbúningur flugáætlana
lyrir hvert einstakt flug er i
höndum flugumsjónarmanna.
Meðal þeirra upplýsinga, sem
þeir þurfa að viða aö sér, eru upp-
lýsingar um veður. Þá þurfa þeir
að vita, hvaða vél það er, sem
flýgur, vegna þess að þær eru
misþungar, og þeir þurfa að vita,
hvað hún á að flytja, hvort það
eru farþegar, fragt eða farangur.
Þegar þessar upplýsingar og
fleiri eru fengnar, fletta flugum-
sjónarmennirnir upp i hand-
bókum og athuga, hvaða flughæð
er heppilegust út frá vindum,
hitastigi og þunga vélarinnar.
Hlutverk þeirra er fyrst og fremst
að gera farþegum flugferðina
sem þægilegasta, koma i veg
fyrir, að þeir fljúgi i slæmu veðri,
og i öðru lagi, að ferðin gangi sem
fljótast fyrir sig. En stytzta leiðin
er ekki alltaf fljótförnust, það fer
eftir vindum. Þegar gerð hefur
veriðnákvæm flugáætlun, þarf að
athuga brautarskilyrði með tilliti
til flugtaks og lendingar og að
þungi flugvélarinnar sé ekki
meiri, en viðkomandi flugbrautir
gefa leyfir fyrir.
Um þetta sjá flugumsjónar-
mennirnir yfirleitt, en á leiðunum
frá Skandinaviu og Bretlandi sjá
flugstjórarnir að mestu um þetta.
Fyrir þær leiðir höfum við útbúið
,,Standard”-áætlanir fyrir hin
ýmsu skilyrði. Það eru e.t.v. um
eina 10 möguleika að ræða fyrir
sömu leið og er þá sú hentugasta
valin. Er þetta tiltölulega fljótlegt
verk.
Loks skal þess getið, að fjöldi
flugumsjónarmanna okkar er alls
19. 1 Keflavik eru þeir 11, i New
York 5 og 3 i Luxemburg.
Kennsla og þjálfun flug-
áhafna — Samstarf viö EA
og SWA
— Flugmennirnir ljúka at-
vinnuflugmannsprófi venjulega
eftir um það bil 200 flugstundir
auk bóklegs náms, en geta ber
þess, að Loftleiðir reka sinn eigin
flugskóla hér i byggingunni. Við
setjum flugmönnum okkar þau
skilyrði, að þeir hafi einnig lokið
bóklegu námi flugleiðsögumanns,
og blindflugs prófi, áður en þeir
eru ráðnir til félagsins. Og til þess
að þeir kynnist leiðunum sem
bezt, höfum við þjálfað þá i starfi
flugleiðsögumanns (eða siglinga-
fræðings) og hafa þeir flogið sem
slikir allt upp i 5 ár, áður en þeir
hafa fengið að starfa sem
aðsloöarflugmenn hjá okkur.
Þá eru þeir búnir aö kynnast leið-
unum, starfcaðstöðu og flugvél-
inni allvel.
Þá eru aðstoðarflug-
mennirnir þjálfaðir, og fyr-
ir DC-8 þolur okkar höfum við
sent þá til Eastern Airlines á
Miami, þar sem þeir hafa fyrst
fengið 3 vikna bóklegl námskeið
og siðan fengið þjálfun i DC-8
flugliki (DC-8-Simulator). En i
þeim er hægt að gera ýmislegt,
sem ekki er unnt að gera i sjálfri
vélinni. Er hér um aö ræða 24
stunda þjálfun. Þá kemur flug-
þjállunin sjálf, en nokkuö er ein-
staklingsbundið, hve hún tekur
langan lima. Hafa flugmenn
okkar tekið allt á milli 10 og 20
flugstundir. Og áður en menn
okkar laka að sér flugsljórn höf-
um við lálið þá fljúga nokkurr.
tima með reyndum flugmönnum
sem við höfum fengið „lánaða’
hjá Eastern Airlines og Seaboarc
Airlines.
Vélamennirnir hafa fengið
sama bóklega skólann og flug-
mennirnir, en þjálfun þeirra i
l'luglikinu hefur orðið meiri,
vegna þess að þeir fljúga bæði
með flugstjórum og aðstoðarflug-
mönnum.
Við höfum verið með siglinga-
Iræðinga fram að þessu, en þeir
hættu allir 1. nóvember siðast-
liðinn, en nýr tölvuútbúnaður,
svokallað tregðutæki (INS) er að
koma i vélarnar, sem leysir þá af
hólmi. Þarf þessi útbúnaður að
vera kominn I allar vélarnar fyrir
vorið, en fram til þess tima gegna
aðstoðarllugmennirnir sem eru of
margir hjá íélaginu sem stendur,
störfum siglingafræðinga.
Flugf reyjurnar hafa verið
þjálfaðar hjá félaginu sjálfu og
hafa það yfirleitt verið 6 vikna
kvöldnámskeið, en l'yrir erlendar
stúlkur einnig dagnámskeið. Að
visu höfum við ekki haft aðstijðu
til að þjálfa þær fullkomlega i
meðferð öryggistækja (vegna
þess að okkur vanta flugliki) og
við höl'um þvi sent þær i tveggja
Hver eru helztu verkefni
deildar yðar?
Starfsmannahald er samræm-
ingaraðili fyrirtækisins gagnvart
starfsfólki þess. Starfsmannastj.
annast ráðningu starfsfólks og
gerir tillögur um laun i samræmi
við kjarasamninga og i samráði
við aðra deildarstjóra félagsins.
1 verkahring deildarinnar eru
m.a.: Starfssamningar, þjálfun
starfsfólks i samvinnu við aðra
deildarstjóra, færsla starfs-
mannaskrár, greiðsla launa
ásamt tilheyrandi útreikningum,
orlofsmál, heilbrigðismál starfs-
fólks og hlunnindi þess, t.d.
afsláttarför, áætlun um starfs-
mannaþörf, fræðslumál, þ.á.m.
yfirumsjón með skóla Loftleiða,
tillÖgugerð um tilflutning i starfi
eða stöðuhækkun, undirbúningur
að gerð kjarasamninga, samn-
ingar við stéttafélög ásamt fram-
kvæmd þeirra svo og ýmis skrif-
stofu- og afgreiðslustörf almenns
eðlis, sem lúta að starfsmönnum.
daga þjálfun til New York. Flug
freyjunum er auk þess kennt allt
sem lýtur að þjónustubrögðum og
framreiðslu, hjálp i viðlögum og
fæðingarhjálp, og einnig þurfa
þær að kunna að útfylla nauðsyn-
legar skýrslur þeirra landa, er
við fljúgum til.
Endurhæfingarnám-
skeiö flugáhafna — vinnu-
timareglur
— Ekki má gleyma að minnast
á endurhæfingarnámskeiðin.
Flugfreyjurnar fara einu sinni á
ári á nokkurs konar upprifjunar-
námskeið og standa þau yfir
núna. Flugliðarnir eru um þessar
mundir á endurhæfingarnám-
skeiði hjá E.A. á Miami, en þeir
eru annars i stöðugri þjálfun og
undir stöðugu eftirliti heilsufars-
lega Tvisvar á ári verður flug-
stjóri að gangast undir hæfnisprðf
og jafnoft verður hann að skoðast
Vilduó þér skýra nánar frá
launamálum félagsins?
Laun starfsmanna ákvarðast i
flestum tilvikum af almennum
eða sérstökum heildarsamn-
ingum. Loftleiðir hafa umfangs-
mikinn rekstur á mörgum
stöðum, og samningsaðilar þvi
margir. Ef til vill grunar ekki far-
þega, sem kaupir sér farmiða
með Loftleiðum i Reykjavik, að
við komu hans t.d. til New York,
hafi komið við ferðasögu hans
starfsfólk úr 10 islenzkum stéttar-
félögum af 15, sem Loftleiðir eiga
aðild aö beint og óbeint, sem
hvert um sig semur við Loftleiðir
eða bæði flugfélögin, ýmist um
heildarkjör eða um sérstaka
kjaraliði vegna afbrigðilegra
vinnuháfta og sérstaks vakta-
fyrirkomulags.
Það útheimtir ótrúlega mikla
vinnu, fyrirhöfn og erfiði að
semja við svo marga aðila, oft á
sama tima, og rennum við þvi
öfundaraugum til þeirra Isal-
manna, sem semja við allar
af trúnaðarlækni loftferðaeftir-
litsins. Aðrir flugliðar gangast
undir þessi próf einu sinni á ári.
— Varðandi vinnutima flugliða
þá gilda þar mjög ákveðnar
reglur. Það er mjög mikilvægt
öryggisatriði, að flugliðar séu vel
hvildir, áður en þeir hefja störf,
og að þeim sé ekki ætlaður of
langur vinnudagur. T.d. má ekki
ætla flugmanni að fljúga meira en
10 stundir á sólarhring, né vera
lengur á vakt en 15 stundir. Hins
vegar er áætlun Loftleiða þannig
gerð, að sjaldan er flugmanni
ætlað að fljúga meira en rúmar
sex stundir á sama sólarhring.
Sem dæmi má nefna, að áhöfn,
sem fer frá Keflavik eftir hádegi
og lendir i New York sama kvöld,
dvelur þar i rúman sólarhring -. og
flýgur siðan aftur til tslands. Að
lokinni þessari ferð fær þessi
áhöfn a.m.k. tveggja daga hvild
heima hjá sér, áður en heimilt er
að láta hana fara i næstu ferð.
stéttir á einu bretti. Sumir samn-
ingar taka til hundruða starfs-
manna, t.d. verzlunarmanna og
flugfreyja, en til gamans má geta
þess, að eitt samningsafbrigði
tekur einungis til 2ja eða 3ja
manna.
En hvaö um launin sjálf?
Eins og ég sagði áðan, ákvarð-
ast þau i flestum tilvikum af opin-
berum samningum, en launaupp-
hæð hvers og eins, „umslagið”, á
að vera algert einkamál milli
félagsins og viðkomandi starfs-
manna. Beinar launagreiðslur á
Islandi námu á s.l. ári um 360
millj. króna, eða sem svarar til að
félagðið snari út 1 milljón króna á
dag, en heildariaunagreiðslur
félagsins á þvi ári numu um 900
millj. króna, sem svarar til þriðj-
ungs allra tekna félagsins. Hluti
launa af rekstrarkostnaði hefur
farið hækkandi ár frá ári og er
orðinn iskyggilega hár, þvi margs
þarf nú búið við, og hver prósenta
til almennrar hækkunar felur i
— Hjá LL eru i dag 28 áhafnir. 1
hverri áhöfn eru a.m.k. þrir flug-
liðar, þ.e. flugstjóri, aðstoðar-
flugmaður og flugvélstjóri. Flug-
liðar LL eru þvi alls 84. Flug-
freyjurnar eru i vetur hjá okkur
alls um 100 en voru siðastliðið
sumar um 186. Á DC-8 þotum LL
eru að jafnaði sex flugfreyjur i
hverri áhöfn.
— Flugvélakostur LL er i dag á
þann veg, að við erum með tvær
vélar, sem við köllum okkar
(leigu- og kaupsamningur), þ.e.
Leif Eiriksson (DC-8-55 þota,
tekur 161 farþega) og Snorra Þor-
finnsson (DC-8-63 þota, tekur 249
farþega). Á sumrin fáum við auk
þess tvær DC-8-63 þotur leigðar til
viðbótar hjá Seaboard. DC-8-63
þota IAB Internationaal Air
Bahama) flýgur á sumrin 6 ferðir
i viku milli Nassau og Luxem-
borgar og 3 á vetrum, en þá notar
LL hana i tvær ferðir i viku milli
Luxemborgar og New York.
sér stórar fúlgur fjár, eða ca 10
millj. kr. útgjöld. Ekki er svo
að skilja, að einstaklingar séu of-
haldnir af sínum launum, hér er
að visu að hluta um kjarabætur,
en fyrst og fremst um hrikalegan
verðbólguvöxt að ræða, heima
og erlendis, sem bitnar hvað
harkalegast á flugfélögum, sem
neyðast i krafti djöfulóðrar sam-
keppni til að lækka „afurð” sina
eða þjónustu niður fyrir allar
hellur, ef þau vilja stiga dansinn
áfram að ört vaxandi kostnaði,
Hér er ekki einu sinni til að dreifa
hinni munntömu reglu um „vixl-
verkun kaupgjalds og verðlags”,
heldur ér hér öfugt formerki við
verðlagið: Hækkandi launakostn-
aður: lækkandi verð á afurðinni.
Framleiðni pr. Marfsmann mæld
i tekjum ársins 1971 var mjög
svipuð og árið 1970, eða um 2,5
millj. króna á mann (heima og
erlendis) að meðaltali, en mun
sennilega lækka eitthvað á þessu
ári vegna hinna lágu fargjalda ,
en það liggur eðlilega ekki fyrir
enn.
Starfsmannahald
Deildarstjóri: JÓN JÚLÍUSSON
Starfsmannafjöldi: 6