Tíminn - 26.10.1975, Side 26

Tíminn - 26.10.1975, Side 26
/iiA,/V *« TÍMINN t\ '. I h'. 1 H . .01 I. . . i | í.ii Sunnudagur 26. október 1975. Sigurður Bjarnason: HVAÐ SEGIR BIBLÍAN UM FRAMHALDS- LÍFIÐ? Við lifum á timum stórstigra ' breytinga og umskipta. Jafnvel það, sem staðið hefur óbreytt um langan aldur, verður nú að vikja eða breytist á einhvernhátt. Flest verður undan að láta. Ein stað- reynd stendur þó óhögguð: eitt sinn verður hver að deyja. Dauðinn hefur jafnan verið hinn mikli óvinur mannsins. Hann verður ávallt köld stað- reynd, sem erfitt verður að venj- ast. Maðurinn hefur þvi frá örófi alda velt fyrir sér gátunni um dauðann. Hvað verður við andlát- ið? Skoðanir manna eru ákaflega sundurleitar, þegar kemur til þess að gefa svör við spurningum um þetta efni. Margir telja, að maðurinn hafi ódauðlega sál frá fyrstu tiö og við andlátið gerist svipað þvi, er stigið er yfir þröskuld, sálin færist frá jarð- vistarlitinu yfir i næsta tilveru- stig. Aðrir gera ráð fyrir, að við andlátið fari sumar sálir i hreinsunareld en aðrar i slustað. Margt annað hefur komið fram um þetta efni, sem ekki er hirt um að geta hér. Kenningar og skoðanir manna um þetta efni sem önnur eru fljót- ar að taka breytingum. Það sem er taliö bjargfast og öruggt i dag, verður að þoka á morgun. Það getur þvi ekki talizt viturlegt að byggja lifsskoðun1 sina á svo ó- traustum grunni. „Til einskis dýrka þeir mig, er þeir kenna lærdóma. sem eru manna boð- orð”, (Matt. 15,9) sagði Jesús, er hann talaði um fánýti mannlegra kenninga. Biblian er trúarbók kristinna manna. Hún hefur staðið af sér árásir efasemda og gagnrýni og hefur reynzt vera sönn söguleg heimild um menn og málefni. Fornleifafræðin hefur eigi átt minnstan þátt i að skapa það álit. Bibllan hlýtur að vera sú örugga lind, sem við sækjumst eftir, er við leitum svara við þeim spurn- ingum.sem hér hefur verið varp- að fram. Hvað verður við andlátið? Kristur svarar þessu skýrt og greinilega i 11. kafla Jóhannesar- guðspjalls. Náinn vinur Jesú, Lasarus frá Betaniu, hafði veikzt hastarlega. Maria og Marta, systur Lasarusar, sendu strax til JesU og báðu hann um hjálp. JesUs lýsti dauða hans sem svefni, þvi að hann sagði, að Lasarus væri sofnaður. Læri- sveinarnir héldu, að hann talaði um hvild svefnsins. „Þvi sagði JesUs þá með berum orðum. Lasarus er dáinn”. Margir bibliuhöfundar nefna dauðann og þá oftast sem svefn. Páll postuli sagði þetta i ræðu sinni i Antiokkiu i Pisidiu (Post. 13,36): „ÞviaðDavið sofnaði.eft- ir að hann hafði þjónað Guðs ráði I sinni eigin kynslóð og safnaðist til feðra sinna og kenndi rotnun- ar”. Þegar þessi sami Páll skrif- aöi hinum trúuðu i Þessaloniku, vildihann ekki láta þeim „vera ó- kunnugt um þá sem sofnaðir” væru (1. Þess. 4,13) og átti þá við hina látnu. Job sagði þetta: „Hvi dó ég ekki i' móðurkviði..þvi þá lægi ég nú og hvildist, væri sofn- aðurog hefði frið” (Job 3,11—13). Daniel talar um þá „sem sofa i dufti jarðar” (Dan. 12,2) og mætti þannig halda áfram að telja. TrUlega er margt ólikt með vanalegum svefni og svefni dauð- ans. Af llkamlegum svefni getum við vaknað, annað hvort af sjálfs- dáðum eða tilstuðlan annarra. Hins vegar vaknar enginn af sjálfsdáðum af svefni dauðans. Enginn mannlegur máttur megn- ar að vekja hina dauðu. Jafnvel móðureyrað þunna megnar ekki i svefni dauðans að greina kvein barna sinna, sem hún þó annars ávallt heyrir. Aðeins Kristur megnar að vekja látinn mann til lifsins aftur. Hinir dauðu sofa svefni dauðans og vita ekki neitt allt frá andlátinu og þar til þeir við upprisuna heyra raust mannssonarins, þvi að sá timi kemur er allir þeir, sem i gröfun- um eru, munu heyra raust hans (Jóh. 5,28). Þegar kenning Bibliunnar um þetta efni er rannsökuð nánar, verður ljósar, hvers vegna dauð- inn er nefndur svefn. Spekingur- inn Salómon sagði þetta: „Þvi að þeir sem lifa vita að þeir eiga að deyja, en hinir dauðu vita ekki neitt og hljóta engin laun framar, þvi að minning þeirra gleymist. Bæði elska þeirra og hatur og öf- und, það er fyrir löngu farið og þeireiga aldrei framar hlutdeild i neinu þvi, sem við ber undir sól- unni”. ,,f dánarheimum þangað sem þú fer-, er hvorki starfsemi, né hyggindi, né þekking, né vizka”. Prél, 9,5.6.10. Augljóst er, að um enga meðvitund er að ræða eða neins konar starfsemi, vits- munalega eða andlega. Jafnvel guöstilbeiösla er engin: „Þvi að enginn minnist þin (Guðs) i dán- arheimum, hver skyldi lofa þig hjá Helju?” „Eigi lofa andaðir menn Drottin, né heldur neinn sá, sem hniginn er i dauðaþögn”. (Sálm. 6,6, 115,7). Allt þetta er sjálfsagt og eðlilegt, þar sem dauðinn er líkastur svefni og um enga meðvitund er að ræða allt frá andlátinu fram að upprisunni. Er um afturhvarf að ræða eftir andlátið? Jesús gerði það ljóst i samtali sinu við Nikódemus, að „enginn getur séð guðsriki, nema hann endurfæðist”. (Jóh. 3,3). Endurfæðing er grundvallar- breyting á afstöðu og hugarfari mannsins. Af orðum Krists er það ljóst, að þessi breyting veröur að gerast, áður en maðurinn fær að sjá guðsrfki, áður en honum veit- ist gjöf eilifs lifs. En getur þessi breyting gerzt eftir andlátið? Eftir upprisuna verður ekki um breytingu að ræða, þvi að Jesús segir, að við upprisuna munu menn „ganga út, þeir, sem gott hafa gjört, til upprisu lifsins, en þeir sem ill hafa aðhafzt, til upp- risu dómsins”. (Jóh. 5,29). Tök- um eftir þessum orðum fre)?«r- ans. Við upprisuna ganga sumir inn til lifsins en aðrir tii dóms, allt eftir þvi, hvort menn hafa sótzt eftir lifgefandi og umbreytandi krafti Heilags anda til endurfæð- ingar og siðbótar eða þeir hafa staðið i gegn slikum áhrifum. Getur orðið um endurfæðingu aö ræða á skeiðinu frá þvf menn gefa upp andann og þar til þeir risa upp? Við erum þegar búin að sjá, að á þvi timabili er ástandi mannsins svefni likast, svo að slik breyting getur ekki átt sér stað þá. Spekingurinn segir: „Þegar óguðlegur maður deyr, verður von hans að engu” (Orðsskv. 11,7). Sama kemur fram hjá Páli postula: „öllum oss ber að birt- ast fyrir dómstóli Krists, til þess að sérhver fái endurgoidið það sem hann hefur unnið i likaman- um, samkvæmt þvi sem hann hefur aðhafzt, hvort sem það er gott eða illt”. (2. Kor. 5,10). Kenningin um afturhvarf eftir andlátiö er ekki komin frá kristn- inni. Þegar i fornöld trúðu margir þjóðflokkar á sálnaflakk, það að sálin hyrfi til annars staðar eftir andlát mannsins til þess að hreinsast, þar til hún næði full- komnun. Þessi kenning kann að viröast aðgengileg I fyrstu, en við, nánari athugun þjónar hún tæp- ast öðrum tilgangi en þeim að slæva ábyrgðartilfinningu manna gagnvart þessu lifi og eilifum verömætum. Kristin trú gerir það ljóst að þetta lff er reynslutimi, sem sker úr um afstöðu manna til eiliföarinnar og vilja manna til aö veita viðtöku hjálpræðinu i Jesú Kristi. Upprisan Oft er sagt, að Gamla testa- mentið sé þögult um upprisu- kenninguna, en sú fullyröing á ekki við rök að styðjast. Glögg- lega má sjá, að bæði ættfeður og spámenn báru gott skyn á þetta efni og að þeir settu von sina á upprisuna. Við lesum i 1. Sam. 2,6: „Drottinn deyðir og lifgar, færir til Heljar niður og leiðir upp þaðan”. Davið konungur og sálmaskáld hefur þetta að segja um þetta efni: „Þú munt láta oss lifna viþ af nýju og láta oss aftur stiga upp úr undirdjúpum jarð- ar”. Sálm. 71,20. Spámaðurinn Jesaja talar um upprisuna sem dýrlega von fyrir fólk Guðs: „Hann mun afmá dauðánn að ei- lifu, og herrann Drottinn mun þerra tárin af hverri ásjónu og svívirðu sins lýös mun hann burt nema af allri jörðinni, þvi að Drottinnhefur talað það”. „Menn þinir sem dánir eru, skulu lifna”. Jes. 25,8, 26,19. Þegar við opnum Nýja testa- mentið ber fyrst áð nefna orð frelsarans: „Undrist ekki þetta, þvi að sú kemur stund, er allir þeir, sem i gröfunum eru, munu heyra raust hans og þeir munu ganga út, þeir sem gott hafa gjört, til upprisu lifsins, en þeir sem illt hafa aðhafzt til upprisu dómsins”. Jóh. 5,28. Allir, sem deyja eru lagðir i gröf. En á sin- um tima munu þeir heyra raust Krists. Hann getur vakið þá til lifsins. Hann hefur lofað að gera það á „efsta degi” (Jóh. 6,44). Þetta kemur lika fram I samtali Jesús og Mörtu. Þegar Jesús gekk til Betaniu til að vekja Lasarus upp, tók Marta á móti honum með svofelldum orðum: „Herra, ef þú hefðir verið hér, væri bróðir minn ekki dáinn”. Jesús segir við hann: „Bróðir þinn mun upp risa”. Marta segir við hann: „ég veit, að hann mun upp risa I upprisunni á efsta degi”. Marta bar i brjósti sér upprisuvonina. Þessi orð vitna um bjargfasta trúogdýrlega von. Það er rétt aö veita þvi athygli, aö þau ræða ekki um það, að sáí eða andi Lasarusar sé I sælustað — á himni eða I riki dauðra — strax að afloknu jarðvistarlifi. Trúlega hefði það verið gert, ef um það hefði verið að ræða. Það sem hins vegar vekur bjartar vonir I brjóstum þeirra er hugs- unin um upprisuna. Og nú gripur Jesús tækifærið til að fræöa Mörtu um þætti þessa máls, sem henni voru enn ekki nógu vel ljósir, nefnilega hver hann i rauninni var. Hann sagði: „Ég er upprisan og lifið. Sá, sem trúir á mig mun lifa þótt hann deyi. Og hver sá sem lifir og trúir á mig, hann skal aldrei að eilifu deyja. Trúir þú þessu?” Jóh. 11,25.26. Kristur er frumgróöinn. íhonum risa allir upp og sá, sem trúir á hann erfir eilift lif. Hann „mun lifa” á morgni upprisunn- ar, „þótt hann deyi”. „Hann skal aldrei aö eilifu deyja” — dauðinn mun alls ekki um aldur hafa tak á honum. Páll taldi það afar þýðingar- mikið, að kristnir menn skildu til hlitar kenningu Krists um uppris- una. Fyrra bréf hans til Þessa- lonikusafnaðar ber ljósan vott um þetta: „Ekki viljum vér, bræður, láta yöur vera ókunnugt um þá sem sofnaöir eru, til þess að þér séuö ekki hryggir eins og hinir sem ekki hafa von. Þvi að ef vér trúum þvi, að Jesús sé dáinn og upprisinn, þá mun Guð sömuleið- is fyrir Jesúm leiða ásamt honum fram þá sem sofnaðir eru. Þvi að það segjum vér yður og höfum fyrir oss orð Drottins, að vér, sem lifum og eftir erum viö komu Drottins, munum alls ekki fyrri verða en hinir sofnuðu. Þvi að sjálfur Drottinn mun með kalli, með höfuðengils raust og með básúnu Guðs, stiga niður af himni.og þeir.sem nánir eru i trú Byggingalánasjóður W Kópavogs A iS&J Hér með er auglýst eftir umsóknum um lán úr Byggingalánasjóði Kópavogs. Skilyrði fyrir þvi að lánbeiðanda verði veitt lán úr sjóðnum eru þessi: a. að hann hafi verið búsettur i Kópavogi a. m.k. 5 ár. b. að ibúðin fullnægi skilyrðum Húsnæðis- málastjórnar um lánshæfni úr Bygginga- sjóði rikisins. c. að umsækjandi hafi, að dómi sjóðs- stjórnar, brýna þörf fyrir lánsfé til þess að fullgera ibúð sina. Við úthlutun lána úr sjóðnum skulu þeir umsækjendur, sem flesta hafa á framfæri sinu ganga fyrir að öðru jöfnu. Lánsumsóknum skal skila til undirritaðs fyrir 1. nóvember n.k. Kópavogi, 9. október 1975. Bæjarritarinn i Kópavogi.

x

Tíminn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.