Réttur - 01.06.1915, Síða 16

- 22 -
í véum og svikara. Svona er réttlætiskvarðinn óákveðinn.
Og hvorttveggja er kallað föðurlandsást! Pað er ekki til sú
fólska eða það níðingsverk, sern ekki er talið réttmætt að
fremja í nafni föðurlandsins og jafnvel í nafni réttlætisins.
Hvílíkur voðalegur hugsanaruglingur! Heilbrigðri skynsemi
og óblektri hlýtur að blöskra, að svokallaðar siðaðar og
mentaðar þjóðir skuli viðurkenna slíkar lífsreglur og fylgja
þeim; hvernig getur slíkt ieitt til sannarlegs réttlætis, gagns
fyrir föðurlandið eða til sannrar "og almennrar farsældar
þjóðanna.
Geti nokkuð gott leitt af þessari voða-styrjöld, sem nú
er háð, þá ætti það fyrst og fremst að vera, að þessar
herfilegu mótsagnir og hugsunarvillur komi svo í Ijós, að
þær dyljist ekki lengur, geti ekki lengur skýlt sér undir
gatslitnum flíkum föðurlandsástar, þjóðréttinda og þjóðernis,
svo að þjóðirnar komist ekki lengur hjá að endurskoða
þær lífsreglur, sem valda slíkum fólskuverkum, sem nú eru
framin. Það er nær því óhugsandi annað, en að þegarólg-
una og ofstopann lægir í hugum þjóðanna, þá hljóti sam-
viska þeirraað vakna, og kalla þær til reikningsskapar fyrir
þetta athæfi. Því þrátt fyrir alt hefir réttlætishugsjónin aldrei
verið þroskaðri í meðvitund mannanna en einmitt nú á
tímum, þótt eigi hafi hún náð því valdi yfir hugum mann-
anna, að hún fengi hindrað þau fólskuverk, sem nú eru
framin. Pað er jafnvel auðsætt, að nú þegar eru Evrópu-
þjóðirnar farnar að skammast sín fyrir þetta athæfi. Pað
sést af því, hversu mikið far þær gera sér um, að afsaka
sig á allar lundir, og skella skuldinni hver á aðra, hvernig
þær nú þegar reyna að þvo blóði.ð af höndum sér frammi
fyrir dómstóli sögunnar.
það er því ekki, eins og í fljótu bragði kann að sýnast,
eintóm grimd og mannvonska, sem keyrt hefir Evrópu-
þjóðirnar út í þetta voða-stríð, heldur þær lífsreglur, sem
þær hafa skapað sér, það skipulag, sem þær hafa sjálfar
sett um lífsskilyrðin, um aðgang að gæðum náttúrunnar
og hagnýtingu þeirra, í stuttu máli, um ábúðina á þessum
jarðarhnetti, sem mannkyninu hefir verið fenginn til ábúðar