Réttur - 01.07.1917, Blaðsíða 43

Þjóðjarðasala og landleiga 45
jarða og kirkjujarða komust á. — Síðan hefir sá rek-
spölur komizt á sölu þessara jarða, að engin fjarstæða
virðist að spá því, að eftir einn mannsaldur verði allar
eítirsóknarverðar jarðir orðnar einstakra manna eign, ef
sama heldur fram. — Pað skortir sízt á vinsældir þess-
ara laga, bæði innan þings og.utan, enda er auðvelt að
gylla þau í augum manna, en á það hafa fáir komið
auga, að með þeim hefir löggjafarvaldið sama sem kast-
að frá sér þeirri góðu aðstöðu, sem það hafði, til að
verða mikils ráðandi um a/notoskiftingu landsins í fram-
tíðinni.
Með þessu er ekki sagt, að engin lög hefði átt að
setja um þetta efni, og skjóta loku fyrir alla jarðasölu,
en ef lögin hefði lagt meiri hömlur á söluna, gat svo
farið, að löggjafarvaldið hefði getað ráðið nokkra bót á
þeim vandkvæðum, sem þegar eru kömin fram á því,
að fá jörð til ábúðar og ræktunar, og meiri munu á
verða síðar.
Því er þó ekki að neita, að töluverðar hömlur eru
lagðar á jarðasöluna með nefndum lögum. Fyrst og
fremst þarf samþykki viðkomandi sýslunefndar til að
kaupin nái fram að ganga, en til þess að hún sjái sér
fært að leggja móti sölunni, þarf hún að bera það fram,
að jörðin sé vel fallin til að vera skólasetur, prestsetur
eða læknissetur o. s. frv,, en þó þessum ákvæðum sé
beitt, eru þau sízt af öllu til að greiða fyrir úrlausn á
ábýliseftirspurninni. — En í þessu sambandi má þó sízt
gleyma öðru ákvæði, sem í lögum þessum stendur. Par
er sem sé mælt svo fyrir, að sýslunefnd geti lagst á móti
sölu opinberrar jarðeignar, ef benda megi á, að hún sé
vel fallin til grasbýlaskijtingar. — Oæti þetta verið mik-
ilsvert ákvæði — en hvenær hefir því verið beitt? Ég
ætla ekki að taka af um, að dæmi geti verið til þess, en
hitt er víst, að jarðir, sem vel eru fallnar til slíkrar skift-
ingar, hafa verið seldar umyrðalaust, hér og livar um
land.