Réttur - 01.07.1917, Blaðsíða 13

Sveitalif i kaupstöðum 15
en sú mannfjölgun hefur mestmegnis farið til að auka í-
búatölu í kauptúnum landsins, en þó virðist komið svo
síðustu 5 árin, að sveitaíbúum sé hætt að fækka, tala
þeirra er farin að standa í stað, en öll mannfjölgun kem-
ur kauptúnunum og sjávarþorpunum til góða. íbúum
sveitanna hefur á þessu 24 ára tímabili fækkað um ca.
12000. Þetta sýnist vera slæm blóðtaka. Margir harma
líka með réttu mannfækkunina í sveitunum og þykir
skiptin íll fyrir fólkið, sem hverfur frá kjötkötlunum til
kaffikatlanna og þurrabúðarinnar við sjávarmöl’ina. Guðm.
harmar þetta líka, en hann sér þó ýmsa eptirtektaverða
kosti, sem aðstreymið til kaupstaðanna hefur haft í för
með sér.
Það er t. d. athugunarvert, að kaupstaðirnir virðast hafa
óbeinlínis stöðvað útflutninginn til Ameríku. Þeir hafa
hænt til sín og tekið við því fólki, sem áður vildi leita
burt vestur um haf; þeir hafa gefið því nóga atvinnu
og auðgast um leið fram yfir allar vonir. »Auður vex
hvergi jafn hratt og í kauptúnunum« — segir Guðmund-
ur — »og sá þriðjungur þjóðarinnar, seni í kaupstöðun-
um býr, hefur eins mikið með höndum og himr tveir
þriðjungar utan kaupstaðanna,« og veldur því hinn flug-
hraði vöxtur skipastóls sjávarútvegsmanna og fiskiveið-
anna. Fólkið sem til bæjanna fer, verður fyrir ýmsum
menntandi áhrifum. Þar eru skólarnir og helztu mennta-
menn þjóðarinnar; þaðan breiðast síðan allar menning-
arframfarir upp til innstu afdala og um allar sveitir. —
Þetta er að vísu satt um Reykjavík,' en ekki um sjávar-
þorp eins og Siglufjörð, Akranes o. fl.
Erlendis er manndauði í flestum stórbæjum miklu
meiri tiltölulega enn upp til sveita og veldur því eink-
um meiri fátækt og lakari kjör alþýðu í bæjunum. Hér
á landi gætir þessa ekki ennþá. Manndauði í Reykjavík
virðist t. d. engu meiru en í landinu utan Reykjavíkur.
En einn ókostur bæjalífsins er farinn að gjöra vart við
sig hér, eins og í útlöndum, og það er útbreiðsla sam-