Réttur - 01.07.1917, Blaðsíða 54

56
Réttur
það þjóðfélagið, sem orsakaði það, og bæri því að sjálf-
sögðu þær tekjur, sem eftirspurnin framleiddi.
Pó það verð, sem eftirspurn þjóðfélagsins gefur land-
inu, komi mest fram í borgum og bæjúm, þá gætir þess
alstaðar á bygðu (andi, ef að er gætt.
{ landbúnaðarhéruðum eru það veðrátta, jarðvegur og
samgönguskilyrði, sem ráða eftirspurninni, en hún gefur
landinu verð, enda þótt hún fái ekki ráðið þéttbýlinu,
nema landið sé falt. Eins er það þar sem um veiðiskap
er að ræða, námur eða önnur hlunnindi, að þangað saék-
ir fólk, og sú aðsókn gefur landinu verð, án þess það
sé bætt í nokkru.
Á þessum meginsannindum, sem alstaðar koma fram,
að eftirspurn alþjóðar gefur landinu verðgildi, alveg án
tilhlutunar þeirra, sem það hafa til umráða, bygði George
frumvarp sitt. F*ó gekk hann út frá því sem gefnu, að í
flestum löndum væri til þeir »útkjálkar«, sem engan skatt
gæti borið eða ætti að bera — þeir staðir, sem eftir-
spurn væri svo lítil að, að þeir væri verðlausir frá þessu
sjónarmiði. Við gætum kallað þau takmörk »bygðalínu«
(á dönsku: Dyrkningsgrænse) og heimfært á okkar stað-
hætti myndi það eiga við um afskekt býli til afdala, sem
eru að fara í auðn — eftirspurnin er að flýja frá, vegna
breyttra búnaðarhátta og ýmsra atvika. — Pó er slíkt
land aldrei verðlaust hér, jafnvel þó í auðn farþ af því
alstaðar er svo mikil eftirspurn eftir afréttum. Par er
samt Mgmarksins að leita, og sé haldið þaðan ofaneftir
blómlegu héraði, hækkar landið í verði við hvert fótmál
sem nær dregur héraðsmiðju, bættum samgöngum, meira
félagslífi o. s. frv., þó »landkostir« sé ekki betri þar en
upp við afréttinn.
Þessu hefir eftirspurnin áorkað.
Pað hefir aldrei þóít nema eðlilegt og sjálfsagt að
þeir, sem fyrir einhverra hluta sakir hefði við eftirsókna-
verða staðhætti að búa, greiddu hærri landsskuld, ef
leiguliðar væri, en hinir sem verr væri settir. Nú hefir