Réttur - 01.07.1917, Blaðsíða 44

I
46 Réttur
Mér dylst það ekki, að það muni lítil áhrif hafa á
framgang þjóðjarðasölunnar, þó ein eða örfáar raddir
tali á móti henni eða sjái agnúa á framkvæmd hennar.
Pað skal líka játað, að margt getur verið við hana að
virða, en hinu verður ekki neitað, að meðferð og fram-
kvæmd þjóðjarðasölunnaf er því handahófi undirorpin,
sem sízt má eiga sér stað um þann grundvöll, sem vel-
megun landbúnaðarins byggist á — en það eru afnot
jarðarinnar —. F>ó eflaust yrði margir svartir blettir á
þeirri sögu, sem segði, hvernig jarðir hefði orðið opin-
ber eign hér á landi, þá er fyrnt yfir þá atburði, og því
varðar mestu nú að þjóðfélagið noti sem bezt og heilla-
drýgst þá dýrmætu eign, sem það á, eða hefir átt, í
þessum sönnu fasteignum. — Nú ganga jarðir sum-_
staðar kaupum og sölum með því geipiverði, að ofvax-
ið er öðrum en efnamönnum að kaupa, og má fara ,
nærri um hvaða afleiðingar það hefir. — Slíkt gróða-
brall nær ekki til opinberra jarðeigna, en eftir að þær
eru komnar í einstakra mánna eign, verður ekki við það
ráðið, og sú jörð, sem leiguleiði kaupir t. d. af lands-
sjóði í ár, getur hæglega orðið seld fyrir tvöfalt verð að
ári þar frá eða svo, og er þá komin inn í hringiðuna.
Nú mun mörgum verða að hugsa og segja, að það
sé mál, sem eigi komi öðrum við en kaupanda og selj-
anda, þó þeir komi sér saman um hátt kaupverð á jörð,
en þeir gæta þá ekki þess, að ein jarðakaup geta haft
»smittandi« áhrif á söluverð allra nærliggjandi jarðeigna,
en þó það geti orðið hagur fyrir einstaka menn, þá er
það tjón fyrir almenningshag og þjóðfélagið í heild, að
jarðeignaverð sé hátt. Eins og liggur í augum uppi, er
ómögulegt að framleiða jörð — hvorki til ræktunar,
bygginga eða annara nota — og því getur samkepnin
(Koncurrance) ekki náð til hénnar á neitt svipaðan hátt
og þeirrar vöru, sem hægt er að búa til og þarf að selj-
ast, svo að hún verði ekki verðlaus, eða sama sem tap-
^ð fé. Það er ekki hundrað í hættunni, þó jarðeign sé