Réttur - 01.07.1930, Side 21

Marxisminn.
Eftir N. Lenin.
Marx var snillingur sá, er hélt áfram og fullkomnaði
þrjár höfuðstefnur 19. aldarinnar, er uppi voru með
þeim þjóðum, er lengst eru komnar um menningu.
Stefnur þessar voru: hin klassiska, þýzka heimspeki,
hin klassiska, enska, pólitíska hagfræði og franski sos-
ialisminn. Sökum hins undraverða samræmis og rök-
festu Marx, sem jafnvel andstæðingar hans viður-
kenna, þykir oss hlýða að draga hér fram aðalinntak
marxismans, hinnar hagfræðilegu kenningar Marx, en
skýra þó áður frumdrættina í heimsskoðun hans.
Heimspekilega, efnishyggjan.
Marx var efnishyggjumaður alt frá árinu 1844—45,
er skoðanir hans sköpuðust og fengu l'ast form. Hann
var að vísu fylgismaður Ludwigs Feuerbachs, en hann
sá óðar galla hans, sem lalust í því, að efnishyggju
hans skorti mjög samræmi og víðfeðmi. Marx áleit hið
heimssögulega gildi Feuerbachs felast einmitt í því, að
hann (Feuerbach) tók upp andstöðu gegn idealisma
(hugsjónastefnu) Hegels og boðaði efnishyggjuna, sem
þegar á 18. öld, einkum á Frakklandi, var barátta gegn
allri frumeðlisspeki (Metaphysik).
(»Hin helga fjölskylda« í »bókmenntaleifum« »Lite-
ranischer Nachlasz«.