Réttur - 01.07.1930, Blaðsíða 36

252
MARXISMINN
[Rjcttur
eignum, heldur er það iðjuhöldurinn, sem arðrænir fjölda verka-
manna.
Sú eignasvifting fer fram í samræmi við þau lögmál, er fólg'-
in eru í auðvalds-framleiðslunni og samdrættir auðmagnsins.
Hvei' einstakur auðmaður leggur marga sína líka að velli. —
Jafnhliða því, sem auðmagnið safnast á færri hendur og auð-
kýfingarnir ná eignum smærri auðmanna undir sig, þroskast
samstarf og verkaskifting í vinnunni, vísindin eru tekin betur
í þjónustu hennar, jörðin er hagnýtt betur og skipulegar, vinnu-
tækin breytast svo, að menn geta aðeins notað þau í félagi, þau
verða hæf til margbrotinnar samvinnu og spara því stórkost-
lega, allar þjóðir flækjast inn í net heimsmarkaðsins, og auð-
valdið fær á sig alþjóðablæ. Með minkandi fjölda en vaxandi
valdi auðdrottna þeirra, er hrifsa undir sig einkavaldið yfir öll-
um hagnaði af þróun þessari, eykst að sama skapi eymd og- á-
þján, kúgun, spilling og þrælkun, en jafnhliða magnast uppreisn
hinnar sívaxandi, samhuga og samtaka verkalýðsstéttar, sem
velgengi framleiðsluháttanna sjálfra hefir stælt og styrkt.
Auðvaldið, einkavald auðmannanna yfir auðmagninu, verður að
fjötrum á framleiðsluháttum þeim, sem skapazt hafa ásamt því
og undir stjórn þess. Sameining framleiðslutækjanna og sam-
nýting vinnunnar kemst á það stig að ósamrýmanlegt verður
auðvaldsfjötrum þeirra. Hlekkirnir hrökkva. Dauðastund einka-
eignar auðvaldsins slær. Eignaræningjarnir verða eignum rænd-
ir.... Auðvalds-framleiðslan skapar óhjákvæmilega sem sam-
kvæmt náttúrulögum væri sitt eigið fall — framleiðir andstæðu
sína«.
Afar-mikilvæg og ný er ennfremur sú skýring, er
Marx gefur (í öðru bindi »Auðmagnsins«) á endurnýj-
un hins þjóðfélagslega auðmagns í heild sinni. Einnig
hér tekur Marx, eigi einstök, heldur heildarfyrirbrigði,
eigi brot úr þjóðhagsfræði, heldur hagfræðina alla
saman. Þegar Marx hafði leiðrétt þá villu hinna klass-
isku höfunda, sem fyr er getið, skifti hann allri þjóð-
félagslegri framleiðslu í tvær stórar deildir: í fyrsta
lagi framleiðslu framleiðslutækja og í öðru lagi fram-
leiðslu neyzluvara. Þá rannsakar hann mjög nákvæm-
lega umferð alls hins þjóðfélagslega auðmagns og
styðst við tölur. Hann rannsakar þar bæði endurnýjun
þess á hinu fyrra sviði og aukningu auðmagnsins.