Réttur - 01.07.1930, Blaðsíða 49

Rjettur]
MARXISMINN
265
að borgararnir hefðu heldur kosið frið með þrælkun en
útlit fyrir stríð, með frelsi. Þegar byltingatímabilinu
frá 1848—49 var lokið, varaði Marx við öllum leik með
byltingar (Baráttan við Schapper og Willich) og
heimtaði, að menn skildu og kynnu að vinna á hinu
nýja tímabili, þegar skilyrði nýrra byltinga skapast,
svo að segja friðsamlega. i hvaða anda Marx heimtaði,
að þetta væri framkvæmt, má sjá á eftirfarandi mati
á ástandi Þýzkalands á hinum örgustu afturhaldstím-
um árið 1856. »öll málalok í Þýzkalandi (The whole
thing in Germany) eru undir því komin, að unt sé að
hefja verkalýðsbyltingu í skjóli einhvers nýs bænda-
stríðs (»to back the Proletarian Revolution by some
second edition of the Peasant’s war) (»Bréfaviðskifti«
II. bindi, bls. 108). Meðan að hinni lýðræðissinnuðu,
borgaralegu bylting í Þýzkalandi var enn eigi lokið,
beindi Marx í baráttuhögun hins sosialistiska verkalýðs
allri athygli að vexti og þróun lýðveldisfylgisins með
bændum. Hann var þeirrar skoðunár, að Lassalle »sviki
í raun og veru verkalýðshreyfinguna í hendur Prúss-
um« (Bréfaviðskifti III. bindi, bls. 210), einmitt með
því að styðja junkarana og prússnesku þjóðernisstefn-
una.
Engels skrifar í bréfaviðskiftum við Marx í tilefni af sam-
eiginlegri yfirlýsingu, sem þeir höfðu ráðgert að setja skyldi í
blöðin. »1 landi, sem aðallega er bændaland, er það svívirða að
ráðast aðeins á borgarana í nafni verklýðsins, en minnast hins-
vegar engu orði á hina »föðurlegu barsmíð og arðrán það, sem
furstaaðallinn beitir öreigalýð sveitanna (»Bréfaviðskifti«, III.
bindi, bls. 217)«.
Á árunum 1864—70, þegar tímabili fullkonmunar
hinnar borgaralegu lýðræðisbyltingar í Þýzkalandi var
lokið, þegar prússneskar og austurrískar arðránsstétt-
ir háðu hildi um með hverjum hætti byltingin yrði full-
komnuð ofan frá, þá hafði Marx eigi aðeins dæmt Las-
salle, sem hafði verið að daðra við Bismark, heldur
einnig leiðbeint Liebknecht, sem hafði dregizt niður í
18