Réttur - 01.07.1930, Síða 29

Rjettuv]
MARXISMINN
245
Urðu þeir, er skýra skyldu viðburðina, að viðurkenna
að stéttabaráttan væri lykillinn að allri sögu Frakka.
En nýjasta tímabilið, tímabil hins algerða sigurs borg-
arastéttarinnar, fulltrúafélaga, víðtæks, ef eigi al-
menns kosningarréttar, — tímabil hins mikla ódýra
blaðafjölda, sem breiðist út meðal fólksins, — tímabil
hinna voldugu, sístækkandi félaga verkalýðs og at-
vinnurekenda ■— þetta tímabil sýndi enn greinilegar
(og þó raunar stundum mjög friðsamlega og á þing-
bundinn hátt) að stéttabaráttan er hreyfiafl atburð
anna. í allmörgum sögulegum ritum lét Marx oss eftir
ágætt sýnishorn efnislegrar söguritunar—,lýsingu á á-
standi hverrar einstakrar stéttar og stundum á sérstök-
um flokkum eða deildum innan stéttarinnar. Sýndi hann
á eftirtektarverðan hátt, hversvegna sérhver stéttar-
barátta er jafnframt pólitísk barátta. útdráttur sá, er
vér tilfærðum, sýnir hversu flókin eru og samsett þau
félagslegu sambönd, aðstæður og breytingarstig einnar
stéttar í aðra — allt úr fortíð til framtíðar -—, sem
Marx skýrir fyrir oss, til þess að ákveða árangur allr-
ar sögulegrar þróunar.
En skarpast, víðtækast og nákvæmast er kenningu
Marx beitt í hagfræðikenningum hans.
Ilagfræbikenning Marx.
»...Það er loka-takmark þessa rits, — segir Marx í
formálanum að »Auðmagninu« (das Kapital) — að af-
hjúpa hin hagfræðilegu hreyfilögmál nútíma-þjóðfé-
lagsins«, þ. e. a. s. auðvaldsskipulagsins. Inntak hag-
fræðikenningar Marx er rannsókn á framleiðsluhátt-
um viss, sögulega ákveðins þjóðfélags í sköpun þess,
verðandi og hnignun. 1 auðvaldsþjóðfélaginu ríkir
'Uóh-ttframleiðslan, og þessvegna byrjar Marx skýringar
sínar á því, að útskýra hvað vara sé.
Vara er í fyrsta lagi hlutur, sem fullnægir einhverri