Réttur - 01.07.1930, Side 35

Íijettur]
MARXISMINN
251
ógnarauð, en hins vegar fátækt og neyð. En hún skap-
ar einnig »varalið iðnaðarins«. Það er hinn »hlutfalls-
legi« offjöldi verkamanna, eða »ofmergð fólksins í
auðvalds-þjóðfélaginu«, sem tekur á sig ýmsar myndir
og gerir auðmagninu fært að auka framleiðsluna mjög
óðfluga. Þessi möguleiki í sambandi við lánskerfið og
aukningu þess auðmagnsins, sem í framleiðslutækjun-
um er fólgið, gerir oss fært að skilja kreppur offram-
leiðslunnar, sem brjótast út með vissu millibili í auð-
valdslöndunum, fyrst að meðaltali 10. hvert ár, síðar
með lengri eða styttri millibilum.
Greina verður á milli aukningar auðmagnsins á
grundvelli auðvaldsstefnunnar og hinnar svokölluðu
»frumsöfnunar«, sem er fólgin í ofbeldisfullum skiln-
aði verkamannsins frá vinnutækjunum, brottflæming
bænda af jörðunum, undirsölsun á almenningslöndum,
kerfi nýlendna og ríkisskulda, verndartollum o. s. frv.
Frumsöfnunin skapar öðrum megin frjálsa, lausa og
liðuga öreiga, hinsvegar fjárhafann, auðmanninn.
Hina »sögulegu tilhneigingu í aukningu auðmagns-
ins« auðkennir Maivx svo, sem hér segir (Auðmagnið«,
1. bindi).
»Eignasvifting hins raunverulega framleiðanda fer fram með
hlífðarlausri grimmd, knúið svívirðilegustu, viðbjóðslegustu,
lægstu og haturfyllstu hvötum. Hinni sjálfreknu einkaeign, sem
svo að segja hvílir á samlögun hvers einstaks, óháðs verka-
manns við eigin vinnuskilyrði, er bolað burt af auðvalds- einka-
eign, sem hvílir á arðráni á aðfenginni vinnu, sem að nafninu
til er frjáls.
Jafnskjótt og þessi breyting er orðin nægilega víðtæk og djúp-
tæk og hefir nógsamlega sundrað gamla þjóðskipulaginu, jafn-
skjótt og- verkamönnunum er breytt í öreiga og vinnuskilyrðum
þeirra í auðmagn, jafnskjótt og framleiðsluhættir auðvaldsins
standa föstum fótum, fær bæði hin vaxandi félagsnýting vinn-
unnar, breyting jarðarinnar og annarra framleiðslutækja í fé-
lagslega nýtt — sem sé sameiginleg tæki — og öll frekari eigna-
svifting' einkaeigandanna — á sig nýtt form. Það er eigi lengur
verkamaður, er sjálfur á og rekur vinnu sína, sem nú er sviftur
17’