Réttur - 01.07.1930, Side 43

Rjettur]
MARXISMINN
259
iðnaðurinn nýjan atvinnugrundvöll að æðra skipulagi fjölskyld-
unnar og æðra sambandi milli kynjanna með því að fá konum,
unglingum og börnum af báðum kynjum svo stórvæg’ilegt hlut-
verk í hendur í félagslega skipuðu framleiðslustarfi utan við bú-
sýslu og hússtörf. Það er auðvitað jafn heimskuleg’t að álíta
hina kristilegu germönsku mynd fjölskyldunnar algjöra og ei-
lífa eins og að telja að svo sé um hinar forn-rómversku eða forn-
grísku eða fjölskyldumyndir austurlanda. En raunar myndar
allt þetta mismunandi skipulag fjölskyldunnar eina sögulega
þróunarröð. Jafnljóst ætti það að vera, að þó samsetning verk-
smiðjulýðsins af einstaklingum beggja kynja og á ýmsum aldri
,sé pestarlind spillingar og þrældóms í hinu grimmdarlega þjóð-
skipulagi auðvaldsins, þar sem verkamaðurinn er til vegna fram-
leiðslunnar, en framleiðslan eigi vegna veykamannsins — þá
verður sú samsetning' með breyttu skipulagi að uppsprettu
ma.nnúðlegrar þróunar«. (»Auðmagnið« 1. bindi, lok 1. kafla,
bls. 455).
Verksmiðjukerfið sýnir oss
»vísinn að uppeldi framtíðarinnar, sem mun tengja skapandi
vinnu allra barna, sem náð hafa vissu aldursstigi, við fraiðslu
og íþróttir, eigi aðeins sem aðferð til að auka félagsframleiðsl-
una, heldur sem einu leiðina tii að skapa alhliða þroskaða menn
(sama stað, bls. 449).
Á hinum sama sögulega grundvelli rannsakar sosial-
ismi Marx vandamál þjóðernis og ríkis, ekki til þess
eins að skýra fortíðina, heldur og til að skyggnast ó-
skelfdur inn í framtíðina og vinna ötult og djarft að
því að gera þessa framtíð að veruleika. Þjóðirnar eru
hin óhjákvæmilega afleiðing og mynd hins borgaralega
þjóðfélags í mannfélags þróuninni. Og verkalýðurinn
getur eigi styrkzt, þroskazt og eflzt, án þess »að koma
fram sem þjóð«, án þess að vera »þjóðlegur«, (en þó
engan veginn eins og borgararnir skilja það). En auð-
valdsþróunin brýtur þjóðarmúrana sífelt meir og meir,
eyðir einangrun þjóðanna og setur stéttarmótsetningar
í stað þjóðamótsetninga. Um þau auðvaldslönd, sem
lengst eru komin, gildir því sá óhrekjanlegi sannleiki,
að »verkamaðurinn á ekkert föðurland«, og að »sam-