Réttur - 01.07.1930, Síða 90

306
NEISTAR
[Rjettur
»Hægfara, friðsami umbótamaðurinn« 1520.
»Jeg vil ekki að barist sje fyrir fagnaðarboðskapn-
um með ofbeldi og blóðsúthellingum. Með orðinu hefir
veröldin unnist, með orðinu hefir kirkjunni verið hald-
ið við, með orðinu skal hún og endurnýjuð verða og
eins og Antikristur hefir fengið vald sitt ofbeldislaust,
svo skal hann og án ofbeldis missa það aftur«.
(Svar Luthers til Ulrich von Hutten, foringjans í
uppreisn riddaraaðalsins þýska gegn furstum og pre-
látum, er haí'ði boðið honum til sín, en Luther hafnaði).
Þjónn furstcmna 1525.
(1525 gerðu hinir þrautpíndu þýsku bændur volduga
uppreisn, er varð að afarhörðu bændastríði. Tókst
furstunum að bæla það niður með hinum svívirðileg-
ustu aðferðum, loforðasvikum og eiðrofum, — og
hefndu sín grimmilega á bændunum eftir á. Kröfur
bændanna studdust allar við »ritninguna« — og voru
að mildu leyti beinn ávöxtur »siðabótarinnar«. Afstaða
Luthers til þessarar frelsishreyfingar bændanna, sjesi
úr eftirfarandi .kafla úr opnu eggjunarbrjefi, er Lut-
her reit til furstanna, gegn hinum »ránfengnu og dráp-
gjörnu bændum«):
»Þess vegna eigið þjer, kæru herrar, að frelsa og
bjarga, hjálpa og gustuka yður yfir veslings fólkið.
Stingið, höggvið, sláið, drepið nú, hver sem betur get-
ur. Og tortímir þú lífi þínu fyrir það, heill þjer, því
að sælli dauðdaga munt þú aldrei fá. Því þú deyrð þá
í hlýðni við guðs orð og fyrirskipan, Róm. 13, 1. í
þjónustu kærleikans, til þess að bjarga náunga þínum
úr helvíti og úr viðjum djöfulsins (!)«... »Asninn vill,
að hann sje sleginn og skrílnum verður að stjórna með
harðýðgi; það vissi guð og því gaf hann yfirvöldum í
hendur ekki tóuskott, heldur sverð«.... »Vitringur einn
segir: cibus, onus et virgam asino« — og eins skal