Réttur - 01.01.1967, Blaðsíða 30

„Sú staðreynd ætti að vera öllum ljós,
að í heimi nútímans getur styrjöld, hvar
sem hún er, ekki verið neinum óviðkom-
andi, og þá ekki heldur Islendingum.“
Mbl. 3. nóv. 1956.
Á þessa augljósu staðreynd benti leiðara-
höfundur Morgunblaðsins á tímum uppreisn-
arinnar í Ungverjalandi 1956. Á því herrans
ári 1966 ber minna á því að Morgunblaðinu
sé ljós þessi staðreynd. Gífuryrði um frek-
lega íhlutun stórveldis í málefni smáþjóða
heyrast ekki í dag, samtímis og mesta her-
veldi heims beitir smáþjóð í Suðaustur-Asíu
hernaðarofbeldi og fremur mestu stríðsglæpi
okkar tíma.
Bandaríkin og Vietnam
í öldungadeild Bandaríkjaþings lét Wayne
Morse, öldungadeildarþingmaður eftirfarandi
áfellisdóm falla á stefnu Bandaríkjastjórnar í
Vietnam, hinn 5. ágúst 1964:
„Það breytir engu, hver fullyrðir að mark-
mið okkar sé friður í Vietnam, jafnvel þó for-
seti Bandaríkfanna haldi hví fram. Framkoma
okkar ber Ijósar vitni en allar fullyrðingar
okkar; — framferði okkar hefur í för með
sér styrjöld .... allt síðan 1954, þegar Banda-
ríkjastjórn neitaði að undirrita Genjarsamn-
inginn og hóf í þess stað einhliða liernaðar-
aðgerðir í Suður-Vietnam, höfum við ögrað
til vopnaðrar baráttu í Suðaustur-Asíu og
breytt gagnstœtt skuldbindingum okkar við
Sameinuðu þjóðirnar.“
Á meðan á nýlendustríði Frakka í Indo-
Kína stóð og Bandaríkjastjórn greiddi 80%
af herkostnaði Frakka, sagði Lyndon B.
Jdhnson öldungadeildarþingmaður fyrir Tex-
as:
„Ég mótmœli því að bandarískir hermenn
séu sendir til Indo-Kína til að skríða í for og
fórna lífi sínu, til að viðhalda nýlendustefn-
unni og arðráni hvíta mannsins í Asíu.“
Með Genfarsamningnum 1954 var dregin
vopnahléslína á 17. breiddarbaug. Samþykkt
rar ókvæði um að frjálsar kosningar færu
fram í öllu landinu innan tveggja ára og það
síðan sameinað á ný. Auk þess skyldi allt er-
lent herlið hverfa á brott úr landinu.
Si'ðan hefur mikið vatn runnið til sjávar.
7. júlí 1954 myndar Ngo Dinh Diem ríkis-
stjórn með aðsetur í Saigon. Diem var ka-
þólskrar trúar og hafði dvalið í Bandaríkjun-
um á árunum 1950—-1953. Naut hann þar
stuðnings Spellmans kardinála, sem frægur
er sem krossfari kaþólikka gegn heimskomm-
únismanum.
Mike Mansfield, öldungardeildarþingmað-
ur, sagði í skýrslu um ástandið í Vietnam
1955:
„A þessum óvissutímum eru hin sundruðu
öfl í Vietnam tœplega sammála um annað en
að Ngo Dinh Diem verði að víkja úr embœtti.“
En Diemstjórnin álti langan valdatíma fyr-
ir höndum í skjóli bandarískra „hernaðar-
ráðunauta.“ Diem lýsti því yfir árið 1955, að
stjórn sinni kæmi ekki til hugar að framfylgja
ákvæðum Genfarsamningsins um frjálsar
kosningar 20. júlí 1956 í öllu landinu. Eisen-
hower hefur síðar lýst fullvissu sinni um sig-
ur Ho Chi Minh í slíkum kosningum og studdi
því Diem af einliug og festu, enda hafa frjáls-
ar kosningar í landinu öllu ekki farið fram.
Á sama tíma veifaði Bandaríkjastjórn kröf-
unni um frjálsar kosningar í Þýzkalandi öllu.
Fréttaritarar Lundúnablaðanna Times og
Economist gáfu eftirfarandi lýsingu á stjórn-
arháttum Diem:
„Diem hefur sundrað vietnömslcu þjóðinni
í stað þess að sameina hana til baráttu gegn
erkifjandanum — kommúnistum. Hann hefur
brotið niður andstœðinga stjórnarinnar, jafn-
vel hina einörðustu andkommúnista. Þannig
hefur hann raskað grundvelli sinnar eigin
stjórnar. Ilann hefur aðeins haldið velli vegna
dollarastyrkja, sem streymdu frá landinu hand-
30