Réttur - 01.10.1982, Blaðsíða 14

Á miðri þessari myntl af Kákasus sést hvar lýðveldi Norður-Osseta er (N.Ossetian).
sem vitjað hafa safna í Leníngrad munu
hugstæðar stórkostlegar gullsmíðar og
margháttaðar gersemar sem nú eru til
minningarmarks um skýþneska forn-
menningu; sumt þessara gripa hefur verið
til sýnis hér á Norðurlöndum í seinni tíð.
Alanir eru sú þjóðin sem Ossetar eiga kyn
sitt til að rekja. Þeirra er fyrst getið við
Volgu við upphaf vors tímatals. Þeir
munu þó vera sama þjóð og Asir þeir eða
Asíanir (Asioi, Asianoi í grísku máli) sem
í bandalagi við aðrar steppuþjóðir réðu
niðurlögum Baktríuríkis, norðanlands í
Afganistan sem nú er, eitthvað um 130
f.Kr.b., en þar höfðu jarlar Alexanders
mikla, eða afkomendur þeirra, sett ríki á
laggirnar um miðja 3ðju öld. As-nafn er
á miðöldum haft um Alani bæði í serk-
neskum bókum og latneskum, bæði nöfn-
in jöfnum höndum; í fornu máli rússnesku
heitir þjóðin Jasi. Georgíumenn hafa um
íranska nágranna sína norðanfjalls nafnið
Os, í fleirtölu Osní eða Osebí; landið er
kallað Osetí. Og er af því dregið í seinni
tíð rússneska heitið Osetíja, og hafa
vestrænir menn tekið það eftir Rússum
(tvöfalt s er þýskur ritháttur, en er látinn
dankast hér). Sjálfir eiga Ossetar í raun
réttri ekkert allsherjarheiti um þjóðerni
sitt. Lunginn úr þjóðinni eru þó kynkvíslir
þær sem kalla sig ír, og land sitt íryston,
og mun vera dregið af Arja- (Aríar), en
því nafni nefndust íranskar þjóðir og
indverskar í forneskju; þaðan er og komið
landsheitið íran. Upptök þessa orðs eru
mjög á huldu. Af sumum fyrri fræðimönn-
um var það stundum haft um allar indó-
evrópskar þjóðir, en það er algerlega út
í hött; hvergi er stafkrókur fyrir því að
t.a.m. forfeður Germana hafi nokkurn
206