Réttur - 01.10.1982, Blaðsíða 8

Gimsteinar íslenskrar
ritlistar og sagnfræði.
Annað bindið af ritsafni Sverris Kristjánssonar er nýkomið út hjá Máli og
Menningu og geymir slíkar perlur ritlistar og skilgreiningar einstakra þátta í
íslenskri sögu 19. og 20. aldar að enginn, sem ann sögu lands vors má án þess
vera, — ekki hvað síst á þeim tímum, sem voldug öfl reyna að slíta sundur allt
samhengi í aldalangri lífsbaráttu þjóðar vorrar og gera hana framandi fortíð sinni,
innlima hana andlega og líkamlega annarri þjóðasamsteypu, gera hana og land
vort að fótaskinni og herstöð árásarstórveldis.
Hér er hver greinin annarri snjallari í
skilgreiningu manna og rituð af þeirri stíl-
snilld, sem einkenndi bestu erlenda sagn-
fræðinga 19. aldar.
íhugum greinarnar um Jón Sigurðsson.
Ég vissi að það var eitt mesta áhugamál
Sverris, að fá að skrifa æfisögu Jóns
Sigurðssonar, og ef svo hefði verið þá
hefði íslensk þjóð eignast ævisögu þjóð-
hetju sinnar og þjóðfrelsisleiðtoga, sem
hann og hún hefðu verið sæmd af. f staðinn
tignar hún hann nú einn dag á ári, — en
„mölvar svo merkisstöng hans“, er mest
á ríður að starfa í hans anda, svo notuð
séu hér ádeiluorð Guðmundar Guð-
inundssonar skálds úr kveðju hans „Til
íslensku þjóðarinnar“.
Sverrir fékk einu sinni aðstöðu til að
rannsaka að nokkru starf Jóns Sigurðs-
sonar erlendis og uppgötvaði þá m.a.
fjölda greina, er Jón hafði ritað í norsk
blöð um sjálfstæðisbaráttu íslendinga og
var Sverri gert mögulegt að gefa þær og
Sverrir Kristjánsson.
200