Réttur - 01.01.1975, Síða 6

atvinnugreina og hin pólitíska stoð þeirra.
Kenning verslunarauðvaldsins um hið al-
gera frelsi tekur ekkert tillit til þess að for-
sendan fyrir því að hægt sé að selja vöru er
að einhverjir hafi atvinnu til þess að geta
keypt.
Alþjóðaauðvaldið og erindrekar þess hugsa
ekki um slíkt. Því ferst sem Hamborgarkaup-
manninum í „Skynþúfu” Stephans G., er
hann hafði féflett Islendinga og segir svo
frá yfir veisluborðum í Hamborg:
„Þó hyrfi um stund af hólma þeim
hlutur gróðavona,
til eru ótal horn um heim
hæf að vinna svona."
Alþýða íslands hefur með stéttabaráttu
sinni og gífurlegri vinnu — fyrst og fremst
sjómennirnir — hvað eftir annað skapað sér
allgóð lífskjör á síðustu þrem áratugum, en
auðmannastétt Islands alltaf reynt að rýra
þau — og reynir svo nú einu sinni enn.
Hver kynslóð hins vinnandi fólks verður
sjálft að læra að lifa í þessu landi með öllum
þess erfiðleikum og miklu möguleikum. Land
elds og ísa er ekki bara skáldlegt orðatiltæki.
Hverri nýrri kynslóð þarf að skiljast til hlítar
að til þess að skapa hér góð lífskjör og við-
halda þeim, þarf ekki aðeins harða baráttu
og þá miklu og löngu vinnu, sem íslensk
alþýða lætur í té í ríkara mæli en víðast hvar
er gert erlendis. Það þarf og forsjálni og
hyggjuvit, hugsun fyrir land og lýð sem
heild. Þá dugar ekki að liggja flöt fyrir áróðri
erlends auðvalds, er það beitir allri auglýs-
ingatækni sinni til þess að gera almenning
sem kaupendur sér auðveldari gróðabráð. En
svo hefur yfirstétt lands vors löngum gert
og reynir að véla aðra til að gera slíkt hið
sama. Hin vinnandi stétt þjóðarinnar og for-
usta hennar verða þvert á móti sjálfstæð og
sterk að gerast sn forsjá, er þjóðin þarfnast.
II.
KREPPAN:
FYLGIFISKUR AUÐVALDSINS
ÁÆTLUNAR-
BÚSKAPUR:
ÚRRÆÐI ALÞÝÐUNNAR
Kreppur hafa verið fylgjur auðvaldsskipu-
lagsins frá því það varð til, lengst af ein á
áratug, þar til heimskreppan mikla dundi yfir
1929. Þá greip auðmannastéttin fyrst til fas-
ismans og síðan til heimsstyrjaldar m.a. til
þess að yfirvinna hana.
RAUÐKA
Þegar sú kreppa skall yfir Island börðust
bæði Kommúnistaflokkurinn og Alþýðu-
flokkurinn gegn þeim sáru afleiðingum
hennar, er þá bitnuðu hart á allri alþýðu.
Kommúnistaflokkurinn stóð í broddi fylk-
ingar í Joeirri stéttabaráttu, sem þá var háð.
Alþýðuflokkurinn (sem þá var og Alþýðu-
sambándið) setti fram af stórhug hugmynd
sína um „íslenska 4-ára áætlun" í þingkosn-
ingunum 1934 og fylgdi henni eftir með
hinni róttæku stefnuyfirlýsingu á þingi Al-
þýðusambands og Alþýðuflokks haustið
1934, er birt var í síðasta hefti „Réttar", bls.
233—.34. Alþýðan fylkti sér um þessa stefnu.
Alþýðuflokkurinn vann sinn mesta kosninga-
sigur. „Stjórn hinna vinnandi stétta" var
mynduð. „Rauðka", skipulagsnefnd atvinnu-
mála, var sett á laggirnar. — En afturhaldið
í Framsókn hindraði að góðar hugmyndir
heildarstjórnar á atvinnulífinu yrðu fram-
kvæmdar. „Vegurinn til vítis er lagður góð-
um áformum, sem aldrei eru framkvæmd,"
kvað Hamlet hafa sagt. (Sjá betur um þessi