Réttur - 01.01.1975, Side 55

kvæmanlegt. Við vitum líka. að hver og e'nn getur
skipulagt umræðuhópa um margvisleg málefni inn-
an Alþýðubandalagsins. Heitar tilfinningar eru
nauðsynlegur aflgjafi i öllu starfi sósialista, en
það er tími 11 þess kominn, að við látum fremur
kalda rökhugsun en tilfinningar ráða baráttuaðferð-
um okkar.
Djúptæk kreppa auðvaldsskipulagsins er eitt
meginskilyrði sósialiskrar byltingar. Við þurfum
ekki að hafa fyrir því að skapa það sk lyrði. Það
gerir auðvaldsskipulagið sjálft. Annars væri sósíal-
isminn ekki söguleg nauðsyn, og öll okkar barátta
fyrir markm.ðinu högg i vindinn.
Það koma alltaf tímab I, þegar auðvaldsskipu-
lagið er fast i sessi og getur boðið fjölmennri
millistétt og allstórum hluta verkalýðsins góð kjör,
eins og átt hefur sér stað á Islandi um alllangt
skeið. Þetta er hið svokallaða ..velferðarþjóðfélag",
sem raunar hvílir á brauðstoðum. Sjálf kjarabarátta
verkalýðsins og pólitísk barátta sósíal sta, sem
ekki hreyfir við sjálfu kerfinu, á sinn þátt i þvi
að skapa þessa svikulu velferð og getur þannig
orðið til þess að styrkja það um stund. Við þvi
verður ekki gert. Það er verkefni sósial sta að
standa i broddi fylkingar i kjarabaráttu fólksins
á öllum stigum þróunarinnar og baráttunnar. Að
öðrum kosti væru þe:r ekki hluti h:ns vinnandi
fólks, mundu e'nangrast og ekki fá atfylgi þess
til að ná markmiðum sínum. En það er ekki sama
hvernig þessi barátta er háð. Það er nauðsynlegt
að hafa það sjónarmið alltaf í huga, sem Lenín
orðaði i einni setningu: Endurbæturnar eru hjá-
verk byltingarinnar. Hagsmunir auðvaldsins í svo-
kölluðum „velferðarþjóðfélögum" er að skapa
gerv þarfir til þess að þjóna eðli sinu: Þenslu
þenslunnar vegna. Það vill brenna við, að verka-
lýðsflokkar verði fórnarlömb slikra sjónarmiða á
velmegunartímum i stað þess að sýna fram á auð-
valdseðli þeirra með öllum sinum siðspillandi og
mannspillandi áróðri og beina kröfum verkalýðs'ns
inn á réttar brautir. Kann þá að vera, að stundum
þurfi að synda móti strauml, en það borgar sig,
þegar til lengdar lætur. Enn verð ég að leggja
áherslu á, að hvern dag og hverja stund verðum
við að kappkosta að gera okkur sem Ijósasta grein
fyrr þvi, hvort árangur baráttunnar færir okkur
nær markinu og breytir styrkleikahlutföllunum okk-
ur í dag.
Til þess að sósíaliskur flokkur geti sigrað i
byltingu, haldið völdpnum og reist hið nýja þjóð-
skipulag af grunni án stóráfalla, verður hann ekki
e'nungis að njóta fulltingis meirihluta þjóðarinnar.
Hann þarf lika að styðjast við fjölmennt lið gætt
þroskaðri byltingarvitund, félagshyggju og sið-
ferðisvitund. Hann þarf einnig á miklu mannvali
að halda t'l þess að framkvæma hin fjölþættu
verkefni nýs þjóðfélags. Til þess þarf ekki aðeins
þekkingu og kunnáttu heldur líka mikinn félags-
þroska og siðgæðisþroska. Allt starf og öll bar-
átta á aðdragandatímabili hinnar sósíalísku umbylt-
ingar verður að stefna markvisst að þvi að skapa
þessi huglægu skilyrði, jafnt á velmegunar- og
krepputímum, ala upp fjölmennt úrvalslið innan hins
rikjandi þjóðskipulags, sem hefur sig yfir ein-
staklingshyggju og upplausnarsiðferði hins kapit-
alíiska umhverfis. Það er mjög áríðandi, að í allri
kjarabaráttu sé forustan ekki á valdi hins sund-
urvirka tiðaranda, þar sem hlaupið er eft'r
sérhagsmunakröfum einstakra hópa til þess
að halda fylgi þeirra, sem að sjálfsögðu er
aðeins fylgi við þröngsýna eiginhagsmuni og á
ekkert skylt v'ð fylgi við stefnu og heildarhags-
muni stéttarinnar. I allri hagsmunabaráttu ríður
mest á þvi að í hvert sinn, sem kemur til stétta-
átaka á hvaða vettvangi sem er, þá geti það orðið
skóli í félagshyggju og samheldni, jafnframt þvi
sem það er pólitiskur skóli, er færir mönnum heim
sann'nn um, að hagsmunir þeirra samrýmist ekki
sjálfu kerfinu. Til þess að fullur árangur náist, þarf
mikla umbyltingu á öllu kerfinu, það þarf að brjóta
ramma þess. Þetta er að vísu skóli reynslunnar.
En það þarf lika kennara I þeim skóla. Það er
framar öllu verkefni sósialísks flokks.
Allir þeir hópar í þjóðfélaginu, sem á einhvern
hátt verða fyrir barðinu á auðvaldinu eða eru i
andstöðu við fyrirbæri, sem af þess rótum eru
runnin, eru hugsanlegt byltingarafl á einhverju
stigi baráttunnar. Það er verkefni flokksins að
sameina þessi öfl í sem víðtækastri samfylk'ngu.
I sjálfri hagsmunaþaráttunni er oft hægt að ná sam-
stöðu við hluta millistéttanna, einkum á kreppu-
tímum. Þá möguleika verður að hagnýta til hins
ýtrasta. Ég hef áður minnst á mengunina, hvermg
hægt er að sameina mikinn fjölda manns i bar-
áttu gegn henni og sýna öllum, sem vilja hugsa,
af hvaða rót hún er sprottin. En víðtækastri sam-
vinnu ætti að vera unnt að ná í baráttunni gegn
erlendri ásælni, herstöðvunum, aðildinni að NATO
og innrás erlends auðmagns, sem breyta mundi
l?landi í hálfnýlendu, ef ekki væri staðið á verði.
55