Réttur - 01.10.1975, Qupperneq 37

dómarinn spurði að vanda: ,,Hafið þér nokkuð
fleira að segja": ,,Þið munið koma Italíu á glötunar-
barminn, en við kommúnistar munum bjarga henni".
Eitt höfuðatriði i skilgreiningu og kenningu
Gramsci viðvikjandi auðvaldsskipulagi Vestur-
Evrópu var að yfirstéttin drottnaði eigi aðeins I
krafti ríkisvalds síns og kúgunarmáttar, heldur
framar öllu í krafti þess að hinar undirokuðu stéttir
aðhylltust heimsskoðun hennar, sem yrði í augum
almennings „heilbrigð skynsemi", fjöldinn gerði
siðferði, erfð og lifshugmyndir yfirstéttarinnar að
sínum. I landi eins og Rússlandi hafði yfirstéttin
næstum einvörðungu byggt drottnun sína á vald-
inu, en átti alls ekki hug bændaalþýðunnar og því
síður verkalýðsins. Þvi var hægt að fella yfirstétt-
ina með snarpri árás, er hreif af henni ríkisvaldið.
Slíkt væri ekki hægt að endurtaka í Vestur-Evrópu.
— Þar eystra hefði rikisvaldið verið allt, en mann-
félagið utan þess frumstætt og veikt. En í Vestur-
löndum væri hlutfallið milli ríkisvalds og mann-
félagsins utan þess allt annað, svo að þótt það
hrikti máski i yfirbyggingu ríkisvaldsins, þá reynd-
ust tök yfirstéttarinnar á sjálfu mannfélaginu: stofn-
unum þess og hugarheimi — nógu sterk til þess
að standa af sér óveðrið. Því yrði verkalýðurinn
fyrst að vinna bug á hinum borgaralega hugsun-
arhætti sjálfs sín, hinn borgaralegi hugarheimur
yrði að víkja fyrir hinum sósíaliska, — verkalýður-
inn yrði að verða leiðtoginn, andlega og siðferði-
lega, er ynni aðrar undirokaðar stéttir og hópa á
sitt band gegn kapítalismanum. Flokkur verkalýðs-
ins yrði að vera orðinn forustuaflið í mannfélaginu
áður en verkalýðurinn fengi ríkisvaldið í sínar
hendur og tæki að umbreyta sjálfu þjóðfélaginu I
anda sósíalismans.
TOGLIATTI OG LONGO TAKA VIÐ
Gramsci var aðeins 35 ára, er hann var fangels-
aður og 46 ára, er hann lést. Það gafst ekkert tæki-
færi til þess að reyna hugmyndir hans um bar-
dagaaðferðina á þeim timum. Strax 1922 um haustið
komst fasisminn til valda á italíu og flokkurinn
varð að búa við sífelldar ofsóknir og árásir uns
bannaður var.
Höfuðsamstarfsmaður Gramscis frá upphafi
flokksstofnunarinnar var Palmiro Togliatti, fæddur
26. mars 18934> i Genua. Saman stofnuðu þeir og
„l’Unita“E> 12. febrúar 1924, dagblað flokksins.
Saman höfðu þeir staðið á flokksþinginu i janúar
1926, er þeir sigruðu einangrunarstefnuna. Það
flokksþing var haldið i Lyon i Frakklandi. I æ rik-
ara mæli varð nú flokkurinn að starfa á laun og
að lokum alveg I banni laganna. Eftir fangelsun
Gramscis tók Togliatti við forustunni, sem hann
og hafði á hendi eftir að hann varð að fara úr
landi eftir endurteknar fangelsanir og morðtilraunir
við hann. Á þingi Komintern 1924 var Togliatti kos-
inn I stjórn alþjóðasambandsins, 1926 var hann í
Moskvu, en síðar víða um lönd, oft í Frakklandi
og Sviss, þar sem hin leynilega stjórn flokksins
hafði aðsetur sitt. 1935 og 1936 var hann mikið
í Moskvu við undirbúning 6. heimsþingsins og
framkvæmd samfylkingarinnar gegn fasismanum.
Siðan var hann og á Spáni eftir að uppreisn fas-
istanna hófst.
Einn af bestu samstarfsmönnum Togliattis auk
Longos, er síðar verður nánar getið, var Ruggero
Grieco. Hann var fæddur 1893 í Foggio í Apulíu,
fór kornungur, 16 ára, að berjast fyrir sósíalisma
og varð með tímanum aðalforustumaður hinna blá-
fátæku bænda og landbúnaðarverkamanna á Suð-
ur-italíu. Hann fékk að kenna á fangelsum og út-
legð eins og fleiri. Naut hann mikils trúnaðar fé-
laganna, varð eigi aðeins forustumaður í miðstjórn
italska flokksins heldur og kosinn I framkvæmda-
nefnd Komintern 1928 (varamaður) og 1935 (aðal-
maður). Grieco var I framkvæmdanefnd ítalska
flokksins, er hann dó af hjartaslagi 16. júlí 1955,
þegar hann var að halda ræðu yfir landbúnaðar-
verkamönnum I Massa Lombarda á Suður-ltalíu.
Italski kommúnistaflokkurinn skipulagði í stríðinu
skæruhernað gegn fasistunum og eftir sigurinn yfir
fasismanum tekur flokkurinn þátt í ríkisstjórn og
mótun hinnar nýju Italíu, Togliatti er þá varafor-
sætisráðherra. Eftir að Bandaríkjastjórn byrjar
„kalda stríðið" kaupir hún og knýr það fram að
kommúnistar séu látnir fara úr rikisstjórninni.°> 14.
júlí 1948 er reynt að myrða Togliatti, fjórum skot-
um hleypt á hann, en hann lifði það af. Gífurleg
reiði greip alþýðuna á Ítalíu, — flokkurinn hafði
1946 1.770.896 meðlimi og 4.356.686 kjósendur,
sem þá var 19% greiddra atkvæða, — sjálfkrafa
allsherjarverkföll sögðu afturhaldinu að ítölsk al-
þýða væri reiðubúin til að verja lýðræðið og frels-
ið gegn nýjum fasisma, líka þótt að undirlagi
amerísks auðvalds væri.
Togliatti mótar hina víðfeðmu pólitik flokksins
næstu áratugi, fyrst í vörn gegn kalda-stríðs sókn
afturhaldsins, — og síðan í sókn — og þá einmitt
samkvæmt hugmyndum Gramscis.
245