Morgunblaðið - 05.01.2006, Blaðsíða 53

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 5. JANÚAR 2006 53
MENNING
Slökkvilið
Höfuðborgarsvæðisins
Munið að
algengasta orsök
kertabruna er
röng meðferð
kerta
Munið að
slökkva á
kertunum
i
JÓLAPLÖTUFLÓÐIÐ 2005 bauð
einnig upp á fáein dæmi úr hefð-
bundnasta kantinum, eins og þessir
tveir karlakórsdiskar sýna, er hér
eru settir undir sömu fyrirsögn. Þó
er engan veginn ætlunin að etja til
nánari samanburðar, enda viðfangs-
efnin ólík (eina sameiginlega lagið er
Smávinir fagrir Jóns Nordal).
Hvað getur verið þjóðlegra en
stæltur íslenzkur karlakórssöngur?
Sú spurning vaknar óneitanlega þeg-
ar hlustað er, enda var karlakóra-
hreyfingin hér, allt frá fyrstu heima-
stjórnarárum og langt fram á lýð-
veldistímann, helzti merkisberi
þjóðernisstefnu og tónmenntalegs
sjálfstæðis út á við. Það er því svolít-
ið skondið (en núorðið vonandi sak-
laust) að rifja upp, að upphaflega var
karlakórssöngurinn ætlaður til höf-
uðs engu óþjóðlegri, hvað þá ófrum-
legri, söngmennt en kvæðamennsk-
unni, sem landsmenn kinokuðu sér
til furðu skamms tíma við að bera á
borð fyrir útlendinga af einskærri
spéhræðslu. En nú er öldin sem bet-
ur fer önnur, þökk sé m.a. aukinni og
hnattvæddari víðsýni.
Lagaval Karlakórs Selfoss, er
stendur á fertugu, mótast hér skilj-
anlega af dagskrá hans úr söngför-
inni sl. sumar til Gimlis í Kanada, þar
sem logaði heitasti arinn íslenzkrar
þjóðernisvakningar í Vesturheimi. Í
sjálfu sér væri ekkert auðveldara en
að fljótafgreiða meiripartinn sem
hefðbundnar „karlakórslummur“,
kæmi ekki til sú vandvefengjanlega
staðreynd hvað ættjarðartengdustu
lögin eru í þessu tilviki góð – alveg
sama hvað sum þeirra kunna að hafa
heyrzt oft á tónleikum og á jafn-
virðulegum (en kannski stundum
fullstöðnuðum) vettvangi og „síðasta
lagi fyrir fréttir“ á Rás 1.
Til mótvægis við dæmigert efni
eins og Sefur sól hjá ægi og Þú álfu
vorrar yngsta land eru ögn nútíma-
legri alþýðudillur á við Loksins ég
fann þig og kannski poppaðasta lag
Jóns Ásgeirssonar, Blómarósir – fyr-
ir utan alþjóðleg klassísk dæmi eins
og Finnlandia [sic] Sibeliusar og
Pílagrímakór Wagners úr Tann-
häuser. Einnig má nefna jafnsjald-
heyrt íslenzkt lag eins og Kirkjuhvol
Bjarna Þorsteinssonar, er staðið hef-
ur í skugga einsöngsperlu Árna
Thorsteinssonar.
Söngur hins 44 manna kórs er að
jafnaði prýðisgóður og nánast laus
við tónsig þrátt fyrir að vera mest-
megnis a cappella, þó að örli stöku
sinni á hráleika í sterkum söng.
Ásamt góðum píanóleik og vandaðri
upptöku er því óhætt að mæla með
þessum diski, enda prentfrágangur
að auki til fyrirmyndar – burtséð frá
því að útsetjara er hvergi getið.
Karlakórinn Heimir
Víðtækur skilningur Heimis-
manna á orðinu hátíðasöngvum stóð
frómt frá sagt dálítið í mér – einkum
m.t.t. óperulaga eins og O mio babb-
ino caro (úr „Gi-
anni Schicchi“
Puccinis), munka-
kórsins úr „Á
valdi örlaganna“
eftir Verdi og
Tónanna Sjö-
bergs, ásamt
Austurdal Árna
Gunnarssonar og
Kirkjunni í daln-
um (W. S. Pitts; að mínum smekk tvö
slökustu lög disksins) og Smávinum
fögrum, perlu Jóns Nordal – sem
verða a.m.k. varla sértengd jólahá-
tíðinni. En að öðru leyti er að hálfu
klassískt lagaval skagfirzka karla-
kórsins allfjölbreytt á þessum diski,
þrátt fyrir hæggengt og stundum
allt að því þunglamalegt hraðaval.
Eins og kannski má líka sjá á óupp-
gefinni 48½ mín. heildarlengd lag-
anna 14.
Miðað við beztu reynslu mína af
karlakórnum Heimi á tónleikum
verð ég að játa, að þessi diskur stóð
ekki undir væntingum. Vissulega er
söngurinn víða fallega þýður, en því
miður vottar líka stundum fyrir
óþarflega daufu yfirbragði og tónsigi
(Tónarnir, Guðs kristni og víðar),
sem skemma því meir fyrir sem
hægar og veikar er sungið.
Einsöngvararnir standa sig hins
vegar oftast með ágætum, og undir-
leikur og útsetningar eru flestar
mjög frambærilegar – þó að hljóti að
verka svolítið hjákátlegt að aðeins
raddsetninga stjórnandans sé getið í
fylgihefti. Það (heftið) er að auki háð
þeim annmörkum að það vantar ein-
hverjar textalínur í nr. 13, auk þess
sem smá- og daufprentuðu upplýs-
ingarnar um flytjendur sjást varla
nema í öflugu stækkunargleri.
Upptakan virðist aftur á móti í
góðu lagi.
Tveir karlakórar
Ríkarður Ö. Pálsson
TÓNLIST
Íslenzkir hljómdiskar
Karlakór Selfoss
Allt er fertugum fært. 10 íslenzk og 7 er-
lend lög. Karlakór Selfoss u. stj. Lofts Erl-
ingssonar. Undirleikur: Julian Edward Isa-
acs. Hljóðritað í Fella- og Hólakirkju af
Sigurði Rúnari Jónssyni. Lengd (óuppg.):
42:30. Útgáfa: KS-03, 2005.
Karlakórinn Heimir
Heyr himnasmiður. 14 hátíðasöngvar og
aðventulög. Karlakórinn Heimir u. stj.
Stefáns R. Gíslasonar. Thomas R. Higger-
son píanó, Kjartan Sigurjónsson orgel,
Berglind Stefánsdóttir flauta. Ein- og tví-
söngur: Margrét S. Stefánsdóttir, Helga
Rós Indriðadóttir ásamt Pétri, Sigfúsi og
Óskari Péturssonum frá Álftagerði. Hljóð-
ritað í Digraneskirkju 2/2005* og Mið-
garði 1995** af Sveini Kjartanssyni* og
Sigurði Rúnari Jónssyni**. Lengd
(óuppg.): 48:30. Útgáfa: KH008, 2005.
Loftur Erlingsson
FORSETI Alþingis, Sólveig Péturs-
dóttir, efndi í gær til móttöku í Alþing-
ishúsinu fyrir þá listamenn sem Al-
þingi hefur samþykkt að veita
heiðurslaun listamanna í ár. Alls fá 27
listamenn heiðurslaun á árinu, hver
1,6 milljónir króna.
Sólveig sagði við athöfnina að löng
og góð hefð væri fyrir veitingu heið-
urslaunanna þótt um þau giltu engin
lagaákvæði, en þau hafa verið veitt
síðan a.m.k. árið 1944. Heiðurslaunin
væru ennfremur sérstök að því leyti að
sjaldgæft væri að fjárveitingar til ein-
staklinga væru tilgreindar undir nafni
í fjárlögum, og að menntamálanefnd
fjallaði um veitingu fjármuna til heið-
urslauna, en ekki fjárlaganefnd.
Þá gerði Sólveig endurbætur á Al-
þingishúsinu að umtalsefni, og bauð
viðstöddum að ganga um húsið og
skoða það sem bætt hefði verið. „Al-
þingi er sómi að því að fá þá sem skipa
sess heiðurslistamanna í heimsókn í
Alþingishúsið,“ sagði hún.
Á efri myndinni ávarpar Sólveig
samkomuna en á þeirri neðri hlýða
Mörður Árnason alþingismaður og
heiðurslistamennirnir Thor Vil-
hjálmsson og Atli Heimir Sveinsson
á mál hennar.
Morgunblaðið/Golli
Efnt til móttöku fyrir
heiðurslistamenn Alþingis