Morgunblaðið - 07.02.2006, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 7. FEBRÚAR 2006 25
UMRÆÐAN
STÚDENTAR eru almennt áhuga-
lausir um kosningar innan Háskólans.
Ástæðan fyrir því er að aðeins inn-
vígðir sjá mun á „and-
stæðum“ fylkingum
Röskvu og Vöku. Þær
eru ósammála um land-
spólitík en ekki málefni
háskólans. Stúdentaráð
þarf hins vegar ekki að
taka afstöðu til virkj-
ana, umhverfismála, há-
tekjuskatta, utanrík-
ismála né
fiskveiðistefnu. Margir
stúdentar hafa áhuga á
þessum málum en
Stúdentaráð er rangur
vettvangur fyrir um-
ræðu um þau.
Hlutverk Stúdentaráðs
Vinstri og hægri hugtök frá stétt-
arbaráttu frönsku byltingarinnar eiga
ekki við í Háskóla Íslands þar sem
ekki þekkist stéttaskipting. Robe-
spierre hefði enga aðalsmenn til að
fæða Madömu Guillentine og ekki vit-
um við um neina deild innan Háskól-
ans sem veltir því fyrir sér hvers
vegna stúdentar sem eigi ekki fyrir
brauði eti ekki kökur í staðinn. Bæði
vinstri og hægri öfl hér á landi vilja
mennta næstu kynslóð. Ekki standa
deilur um hverjir skulu hafa aðgang
að menntun. Vaka berst ekki fyrir að
taka upp himinhá skólagjöld til þess
að binda menntun við þá ríku og
Röskva vill ekki miðstýra menntun.
Báðar fylkingar vilja sterkan og
framsækinn Háskóla Íslands sem
hefur þarfir nemenda sinna að leið-
arljósi.
Sameiningartákn í kjarabaráttu
stúdenta eru mun fleiri en tilefni
sundrungar. Sömu hagsmunir í
menntamálum eiga við
hvort sem stúdentinn
gengur í Che-bol eða
jakkafötum frá Sævari
Karli. Stúdentar sem
eyða helgi sinni í að
mótmæla Kára-
hnjúkavirkjun eiga ná-
kvæmlega sömu hags-
muna að gæta í
Háskólamálum og stúd-
entar sem voru á lands-
fundi Framsókn-
arflokksins að fagna
enn einu ári flokksins
við landsjötuna. Engin
stefnumál stúdenta skiptast á grund-
velli landsmálapólitíkur. Skiptingin í
Vöku og Röskvu, hægri og vinstri, er
jafn skynsamleg og að hafa tvær and-
stæðar fylkingar ljóshærðra og dökk-
hærðra, feitra og grannra eða hnakka
og listaspíra. Trú manna eða val
þeirra á íþróttaliði ræður ekki úrslit-
um um hvort við treystum þeim til að
vinna að hagsmunum stúdenta. Það
skiptir ekki máli í Stúdentaráði. Ekki
flokkspólitík heldur.
Það eina sem næst fram með þess-
ari tilgerðarlegu skiptingu í flokka,
sem varla eru ósammála um eitt ein-
asta hitamál, er að dreifa orku manna
frá raunverulegum hagsmunum stúd-
enta. Í stað þess að funda til að finna
bestu lausnina á hverju máli er fólk að
berjast fyrir því að þeirra fylking fái
heiðurinn af árangrinum. Innbyrðis
keppni Vöku og Röskvu verður hags-
munum þeirra sem kjósa þau yf-
irsterkari. Trúnaður við flokkinn
verður mikilvægari en trúnaður við
kjósendur. Illt er að þjóna tveimur
herrum en þó hefur það viðgengist í
áraraðir í hagsmunabaráttu stúdenta
að fulltrúar þeirra bindi sig hags-
munasamtökum sem vegast á um vin-
sældir og völd á kostnað kjósenda
sinna.
Stúdentar eru allir í sama liði. Að
starf Stúdentaráðs þurfi að líða fyrir
flokkadrætti þeirra sem þar sitja er
eins og ef landsliðið í handbolta gæti
ekki unnið saman vegna þess að menn
kæmu úr mismunandi félagsliðum.
Afreksmenn í íþróttum eru valdir í
landslið vegna einstaklingsverðleika
sinna og mynda svo eina liðsheild.
Stúdentaráð á að sama skapi að sam-
eina þá bestu málsvara sem stúdentar
eiga völ á og sækja fram til sigurs án
þess að hafa áhyggjur af því hver
kaus hvað í þingkosningum.
Illt er að þjóna tveimur herrum
Eftir Garðar Stein Ólafsson ’Skiptingin í Vöku ogRöskvu, hægri og vinstri,
er jafn skynsamleg og að
hafa tvær andstæðar
fylkingar ljóshærðra og
dökkhærðra, feitra og
grannra …‘
Garðar Steinn Ólafsson
Höfundur er stud. jur. og
gefur kost á sér í 5. sæti
Háskólalistans til Stúdentaráðs.
Stúdentaráðskosningar
MIG dreymir um, þegar ég er
orðinn aldraður og sestur í helgan
stein, að horfa á alla þættina sem
ég missti af vegna þess að ég tímdi,
meðal annars, ekki að
vera áskrifandi að
Stöð 2. Til þess þarf
ég peninga.
Það verður ekki
vandamál hjá mér, en
það er vandamál fyrir
margra aldraða að lifa
mannsæmandi lífi.
Vandinn er ekki Stöð
2 heldur að eiga líf í
öryggi og sæmd.
Margir aldraðir náðu
ekki að safna í sjóð og
hafa því ekki úr miklu
að moða. Þetta vanda-
mál reykvískra borgara verðum við
að leysa. Markmiðið ætti að vera að
allir borgarar ættu rétt á að velja
sér það búsetuform og þá lífsháttu
sem þeir æskja. Þannig aukum við
öryggi aldraðra og bætum líf
þeirra.
Nýlega keypti ég íbúð í húsinu
sem ég óx upp í. Þótt íbúðin og
umhverfið sé ef til vill ekki það nýj-
asta í bænum vekur það mér ör-
yggiskennd. Ég hef búið víða, en
ég hef alltaf verið í
huganum á Miklu-
brautinni eða í Skafta-
felli sem er hinn ,,stað-
urinn“ í lífi mínu.
Húsið og fólkið, sem
þar bjó, er enn ljóslif-
andi í huga mér:
Gunnar vörubílstjóri,
Alfreð dægurlaga-
söngvari, Magnús pí-
anóleikari, Ólafur lög-
regluþjónn, Bolli
borgarverkfræðingur,
Ragnar útgerð-
armaður, Rafn tann-
læknir, pabbi, mamma og Áslaug
frænka. Ég átta mig á því núna að
ég óx upp í veröld þar sem konur
og börn fylgdu fjölskyldufeðrum.
Heppinn að fólkið mitt voru „soss-
ar“.
Yfir útidyrunum er skyggnið sem
ég klifraði upp á til að troða mér
innum glugga þegar ég kom of
seint heim og hafði gleymt lyklum.
Í kjallaranum er „stúlkna-
herbergið“ sem ég fékk þegar ég
var 15 ára. Í næsta herbergi bjó
Bjarnfreður, afi Árna Magnússonar
félagsmálaráðherra. Tuttugu og
tveggja barna faðir úr Mýrdalnum.
Amma Árna sem fæddi öll þessi
börn dó af barnsförum hátt á fimm-
tugsaldri, ekki öryggið og lífsgæðin
þar. Hinum megin veggjar bjó
hann Skúli sem gjarna er kallaður
64. þingmaðurinn vegna heimsókna
á þingpalla síðustu áratugi. Hans
öryggi fólst fyrst og fremst í hesta-
heilsu. Næst honum bjó Frans
Stafarsson sem dó nýlega aldraður
einn og yfirgefinn þrátt fyrir til-
raunir vina hans að skapa honum
öryggi. Þetta hús og mörg önnur
eru full af grónum og gengnum sál-
um og sögum. Þess vegna varð-
veitum við sum hús til minningar
um sálir þeirra og sögur.
Í húsinu býr einnig móðir mín
bráðum hundrað ára. Hún flutti í
húsið nýbyggt og vill ekki fara úr
því fyrr en hún hættir að anda.
Hún hefur farið víða en það myndi
ríða henni að fullu að flytja úr
þessu húsi. Hún hefur góðan lífeyri
og vantar ekki peninga en hún þarf
aðstoð, öðru hverju. Hjálpfúsir ætt-
ingjar og vinir hafa gert henni auð-
velt og ánægjulegt að búa heima og
hún hefur næstum aldrei þarfnast
opinberrar þjónustu. Það eru bara
ekki allir svo heppnir að eiga
marga ættingja og vini að.
Fólk með mörg ár að baki og
mikla lífsreynslu, sækir gjarnan,
eins og við sem yngri erum, sjálfs-
traust sitt, öryggi og virðingu í þær
aðstæður sem það hefur mótað, það
umhverfi sem það „á“. Þetta ber að
virða og mikilvægt að við gerum
öllum kleift að búa við þær að-
stæður, sem þeir kjósa til æviloka.
Einstaklingsmiðuð þjónusta við
aldraða er virðing fyrir sjálfstæði
þeirra, skoðunum og óskum.
Tryggjum öldruðum öryggi og lífs-
gæði. Tryggjum að alvöru fé-
lagshyggjufólk stýri félagsþjónustu
í borginni næstu kjörtímabil.
Vinnum borgina saman, takið þátt í
prófkjöri Samfylkingarinnar þann
11. og 12. febrúar næstkomandi.
Öryggi aldraðra og lífsgæði
eða ,,húsið í lífi okkar“
Eftir Stefán Benediktsson ’Tryggjum að alvöru félagshyggjufólk stýri
félagsþjónustu í borginni
næstu kjörtímabil.
Vinnum borgina sam-
an …‘
Stefán Benediktsson
Höfundur er arkitekt og býður sig
fram í 2.–3. sæti í prófkjöri Samfylk-
ingarinnar.www.stefanben.com
Prófkjör Reykjavík
TENGLAR
..............................................
www.stefanben.com
ÞAÐ ER ekki í lagi
þegar stjórnmálamenn
eru sífellt að villa um
fyrir fólki með hálf-
sannleika. Enn síður
er það boðlegt þegar
þáttastjórnendur í föstum þáttum í
sjónvarpi gefa frá sér villandi upp-
lýsingar að því er virðist meðvitað,
því þá minnkar traustið til þeirra á
öðrum sviðum um leið. Ef til vill er
allra verst þegar ráðuneyti senda
frá sér villandi upplýsingar, því þar
er um ójafnan leik að ræða, þar sem
embættismenn sem eiga að þjónusta
almenning, virðast þess í stað sinna
stjórnmálalegum áhugamálum ráð-
herra.
Það er út af fyrir sig rétt að skatt-
byrði eykst eftir því sem tekjur
aukast, en það er aðeins hálf sagan.
Það útilokar nefnilega ekkert að
skattbyrðin hefur líka stóraukist á
tekjur sem aðeins héldu í við verð-
bólguna. Þetta gerist vegna þess að
greiddur er skattur af stærri hluta
tekna en áður, þar sem skattleys-
ismörkin hafa setið eftir að raun-
gildi. Á mæltu máli er það hækkun
skatta, ef hærra hlutfall af sömu
rauntekjum fer í tekjuskatta.
Þetta hafa prófessorar, dósentar
og fleiri fræðimenn við Háskóla Ís-
lands, staðfest nú undanfarið. Síðast
staðfesti ríkisskattstjóri þetta, að
skattbyrðin hefði aukist vegna hærri
tekna en einnig vegna þess að skatt-
leysismörkin hefðu lækkað að raun-
gildi. Þau hafða ekki fylgt verð-
lagsþróun hvað þá launum. Í dag er
greiddur skattur af tekjum yfir
79.055 krónum á mánuði. Ef þau
hefðu fylgt verðlagi frá upptöku
staðgreiðslunnar 1988 væru þau nú
rúmlega 107 þúsund krónur. Ef þau
hefðu fylgt launavísitölunni væru
þau tæplega 129 þúsund krónur á
mánuði.
Einar Oddur Kristjánsson, þing-
maður Sjálfstæðisflokksins, við-
urkenndi þetta á Fréttavaktinni á
NFS hinn 19. janúar síðastliðinn, að
það hefði verið meðvituð ákvörðun
stjórnvalda að auka skattbyrðina
með því að halda skattleysismörk-
unum niðri.
Svo koma útúrsnúningarnir
Í tveimur Sunnudagsþáttum á
Skjá einum hinn 22. og 29. janúar sl.
hefur einn stjórnandi þáttarins Ólaf-
ur Teitur Guðnason notað tækifærið
þegar enginn er til andsvara og lýst
því m.a. með línuriti að skattar hafi
hækkað vegna þess að tekjur hafi
hækkað. Þennan hálfsannleik end-
urtók hann svo með tilvitnun í rík-
isskattstjóra að mest sé skatta-
hækkunin vegna þess að tekjur hafi
hækkað. Þar sleppti hann að nefna
það sem við nefnum hér á undan og
var líka haft eftir ríkisskattstjóra.
Einfaldlega það að skattleys-
ismörkin hafa lækkað mikið að raun-
gildi.
Sá sem er yfir 70 ára og hefur
100.000 krónur á mánuði árið 2005
greiddi ekki eina krónu fyrir sömu
rauntekjur í tekjuskatta árið 1988.
Nú árið 2006 greiðir hann hinsvegar
8,8% tekna sinna eða tæplega 9.200
kr. á mánuði. Þetta er aukning
skattbyrði fyrir þann hluta tekna
hans sem hafa í raun ekkert hækk-
að.
Og annar útúrsnúningur
Fréttatilkynning frá fjár-
málaráðuneytinu sem kom í blöðum
helgina 28.–29. janúar sl. virðist
gerð til að rugla fólk í ríminu. Svo
birtast tvær dæmigerðar greinar
um þessa útúrsnúninga eftir þing-
mann og ráðherra Sjálfstæðisflokks-
ins í Morgunblaðinu hinn 31. janúar
sl.
Alvarlegasti útúrsnúningurinn er
þó sá að ráðuneytið ber saman 120
þúsund króna tekjur á mánuði árið
1994 við sömu krónutölutekjur, –
endurtekið sömu krónutölutekjur –
árið 2006 og 2007.
Þeir bera ekki saman sömu raun-
tekjur öll árin eins og rétt er að
gera. Með þessari aðferð er stað-
reyndum hagrætt.
Þannig er skattbyrði fyrir 120
þúsund króna tekjur á mánuði nú,
sem er 12,5% ( en 11,1% fyrir undir
70 ára með frádrátt vegna framlags í
lífeyrissjóð) borin saman við skatt-
byrði 120 þúsund króna tekna árið
1994 og fengið út að skattbyrði hafi
lækkað úr 21,9%. Á föstu verðlagi
1994 jafngilda 120 þúsund í dag hins
vegar aðeins 80.500 krónum árið
1994 og þá var greitt 12,1% af þeim
tekjum í skatta. Þannig er smá-
skattahækkun orðin að mikilli
skattalækkun í meðförum ráðuneyt-
isins og ,,æskileg niðurstaða fengin“.
Þess má geta að 120 þúsund krónur
árið 1994 jafngilda rúmlega 186 þús-
und krónum árið 2007 og ætti því að
bera við skattbyrði af þeim tekjum í
þannig samanburði, en ekki við
skattbyrðina af 120 þúsundum í dag
eins og ráðuneytið gerir.
Staðreyndin að lokum
Í raun er líka mikið eðlilegra að
miða við árið 1988 þegar núverandi
skattkerfi byrjaði.
Staðreyndin er sú að skattbyrðin
hefur stóraukist á þessum tíma. Sá
með 120 þúsund á mánuði árið 2006
greiðir 12,5% tekna sinna í skatta nú
eða 15.035 krónur á mánuði (litlu
minna eða tæpar 13.300 krónur ef
hann er yngri en 70 ára og fær frá-
drátt vegna greiðslna í lífeyrissjóð).
Hann greiddi hins vegar aðeins 3,7%
af sömu rauntekjum árið 1988 þegar
staðgreiðslukerfi skatta var tekið
upp. Skattgreiðslan er 10.595 krón-
ur hærri á mánuði á verðlagi í dag.
Það gerir 127.140 krónur í aukna
skattbyrði á ári þó að tekjur hans
hafi ekkert hækkað umfram verðlag.
Þannig fara meira en mán-
aðartekjur í aukna skattbyrði af
þeim hluta teknanna sem einungis
breytist eins og verðlag. Þetta er
hrein og klár skattahækkun. Svo er
sagt að þetta heiti að lækka skatta.
Það er ekki í lagi.
Hálfsannleikur stjórn-
valda leiðréttur
Ólafur Ólafsson,
Einar Árnason og
Pétur Guðmunds-
son fjalla um hálf-
sannleik stjórn-
valda og leiðrétta
hann
Ólafur Ólafsson
’Þeir bera ekki samansömu rauntekjur öll árin
eins og rétt er að gera.
Með þessari aðferð er
staðreyndum hagrætt.‘
Ólafur er formaður Landssambands
eldri borgara, Einar er hagfræðingur
eldri borgara, Pétur er verkfræð-
ingur og fyrrverandi stjórnarmaður í
Félagi eldri borgara í Reykjavík.
Einar Árnason
Pétur Guðmundsson
ER NEFIÐ STÍFLAÐ?
Fæst í apótekum
og lyfjaverslunum
STERIMAR
Skemmir ekki slímhimnu
er náttúrulegur
nefúði sem losar stíflur
og léttir öndun.
Fyrir 0-99 ára.