Morgunblaðið - 10.02.2006, Qupperneq 34

34 FÖSTUDAGUR 10. FEBRÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
HVERFA- og þjónustumiðstöðin
Miðgarður í Grafarvogi tók til
starfa fyrir rúmum áratug og var
þá tilraunaverkefni ríkis og borgar.
Þar voru í fyrsta sinn starfandi að-
ilar eins og hverfislögregla og
starfsmenn borgarinnar undir sama
þaki og afrakstur þeirrar nálægðar
hefur verið ríkulegur og augljós öll-
um þeim sem sjá vilja. Þess vegna
er athyglisvert og
næsta óskiljanlegt að
slíku samstarfi sé ekki
framhaldið á þeim
þjónustumiðstöðvum
sem nýlega hafa verið
opnaðar í öðrum
hverfum borgarinnar.
Í nýju stöðvunum
starfa nær allir aðilar
sem koma að mál-
efnum einstaklinga og
fjölskyldna, en enginn
vilji var fyrir því af
hálfu ríkisins að hverf-
islöggæsla væri til
staðar. Það leiðir hug-
ann að því hvort ekki fari best á að
færa löggæsluna í borginni frá ríki
til Reykjavíkur.
Unglingum býðst að bæta
fyrir brot sín
Sem formaður í hverfaráði Graf-
arvogs sá ég glöggt hversu árang-
ursríkt samstarfið er. Tökum sem
dæmi málefni unglings undir lög-
aldri sem fremur afbrot er hann
vinnur skemmdarverk í einkagarði
og er staðinn að verki. Hluti af af-
greiðslu á máli unglingsins er að
kalla til fundar þar sem hann og
eigandi garðsins eru leiddir saman,
ásamt fulltrúa frá hverfislögreglu
og öðrum sem mál unglingsins er
talið varða, s.s. foreldrum, fé-
lagsráðgjafa eða skólaaðila. Eigandi
garðsins fær tækifæri á að skýra
frá sínum tilfinningalega og fjár-
hagslega skaða og unglingurinn fær
tækifæri til að útskýra sína hlið á
málinu. Áður en fundi lýkur er búið
að finna leið sem unglingnum býðst
að fara til að bæta brot sitt gagn-
vart garðeigandanum. Þessi leið er
kannski flóknari en margar aðrar,
en að sama skapi árangursríkari.
ÍTR og barnaverndina vantar
á þjónustumiðstöðvarnar
En það eru fleiri en hverf-
islögregla sem vantar á þjónustu-
miðstöðvarnar. Til-
gangurinn með öllum
þjónustumiðstöðvum
er ekki síst að borg-
arstarfsmenn sem
skipuleggja marg-
víslegt starf í hverfinu
vinni saman að mál-
efnum einstaklinga og
fjölskyldna. Hins veg-
ar vantar upp á til að
þetta kerfi gangi full-
komlega upp, vegna
þess að í nýju stöðv-
unum er hvorki að
finna starfsmenn ÍTR
né barnaverndina.
Undir ÍTR heyrir m.a. skipulagn-
ing á félagsstarfi barna- og ung-
linga sem og forvarnarstarf og því
væri eðlilegast að ÍTR ætti starfs-
fólk inni á þjónustumiðstöðvunum.
Svo er hins vegar ekki og því verð-
ur að breyta. Sama á við barna-
verndina.
Oftast er það svo að áður en til
kasta barnaverndar kemur hafa
skjólstæðingar hennar, börnin,
gengið í gegnum miklar mannlegar
hremmingar. Oft hafa þau og fjöl-
skyldur þeirra verið undir hand-
leiðslu félagsráðgjafa á þjónustu-
miðstöð borgarinnar í sínu hverfi.
Mikilvægur trúnaður og ómetanlegt
traust hefur oft myndast á milli
barns og félagsráðgjafans á stöð-
inni, sem þekkir vel allar aðstæður
þess.
Eins og mál standa í dag, er það
svo að aukist erfiðleikar barnsins
og færist á það stig að nauðsynlegt
er fela það barnavernd Reykjavíkur
gerist það um leið að tengsl barns-
ins við félagsráðgjafann eru rofin
því málið færist í aðra stofnun. Þar
taka við nýir aðilar í nýju umhverfi.
Þegar unnið hefur verið með mál-
efni barnsins þannig að mestu erf-
iðleikarnir eru að baki, færist málið
aftur til félagsráðgjafans á þjón-
ustumiðstöðinni.
Þarna vinna margir aðilar gott
verk, en starf þeirra yrði hnitmið-
aðra og einfaldara fyrir barnið ef
barnaverndin væri inni á þjónustu-
miðstöðinni og allir þeir sem barn í
hremmingum þyrfti á að halda
væru á sama stað.
Þannig hefur málum verið komið
fyrir í Miðgarði og málefni ein-
staklinga og fjölskyldna eru á hendi
sömu aðila allan tímann. Því skap-
ast ekki þetta rof sem myndast
þegar málefni barna eru færð frá
einni stofnun til annarrar, oft á erf-
iðasta tímabilinu. Og eru það ekki
börnin sem allt þetta starf snýst
um?
Einfaldari lausn fyrir barn
í hremmingum
Eftir Guðrúnu Erlu Geirsdóttur ’Þarna vinna margir að-ilar gott verk, en starf
þeirra yrði hnitmiðaðra
og einfaldara fyrir barnið
ef barnaverndin væri inni
á þjónustumiðstöðinni og
allir þeir sem barn í
hremmingum þyrfti á að
halda væru á sama stað.‘
Guðrún Erla
Geirsdóttir
Höfundur er kennari og mynd-
höfundur og biður um 5. sæti í opnu
prófkjör Samfylkingarinnar um
næstu helgi.
Prófkjör Reykjavík
NÚ ÞEGAR Sjálfstæðisflokk-
urinn og Framsóknarflokkurinn í
borginni hafa lokið sínum próf-
kjörum er það ljóst að frambjóð-
endur í efstu sætum hafa orðið að
reiða fram umtalsverða fjámuni til
að tryggja sér sigur. Það er líklegt
að stærstur hluti þess fjármagns sé
kominn frá fyrirtækjum og sú
spurning hlýtur að
vera áleitin hvað þau
vilji fá fyrir sinn snúð.
Mikið hefur verið
fjallað um fjármál
flokkanna undanfarin
ár og sú krafa orðið há-
værari að settar verði
reglur þar um, líkt og
gert er í flestum lýð-
ræðisríkjum. Þrátt fyr-
ir að íslensku flokk-
arnir hafi í æ ríkara
mæli fengið fjármagn
frá ríkinu er fjárþörfin
stöðugt að aukast.
Markaðsvæðingin virðist ráða ferð-
inni og auglýsingastofur og rándýrir
sérfræðingar skipa meginhlutverk í
kosningabaráttunni.
Að sama skapi eru flokkarnir að
breytast. Félagsleg virkni víkur fyr-
ir aðkeyptri þjónustu. Flokkarnir
verða líkari fyrirtækjum en lýðræð-
islegu tæki félaganna. Vegna síauk-
innar fjárþurftar verða þeir æ háð-
ari fjarmálaöflunum og ekki síst
þeim stærstu.
Ef það er varhugavert að flokk-
arnir gerist mjög háðir fjármálafá-
veldinu hlýtur það að teljast bók-
staflega háskalegt að einstakir
frambjóðendur taki við miklu fé.
Hættan er augljóslega sú, að þeir
gerist handgengnir þeim sem láta
féð af hendi rakna. Frambjóðendur
til borgarstjórnar stefna á borg-
arfulltrúasæti og nefndarstörf fyrir
borgina. Þeir verða hluti stjórnkerf-
isins og búast má við því að fyrr eða
síðar lendi þeir í óþægilegri stöðu
gagnvart þeim sem styrkinn veitti.
Það getur til að mynda ekki talist
óeðlilegt að nefndarmaður sem á
sæti í skipulagsráði dæmist van-
hæfur þegar fjallað er um mál verk-
takafyrirtækis sem
stutt hefur hann fjár-
hagslega í prófkjöri.
Öðruvísi flokkur
Vinstri grænir hafa
sjálfir sett sér
ákveðnar reglur (sem
eru í lögum flokksins)
um upplýsingar er
varða fjármál flokks-
ins. Þær kveða á um
opið bókhald sem birt
er á heimasíðu hans og
þær innihalda ákvæði
þess efnis að styrkja
sem fara yfir ákveðna upphæð (í dag
300.000 kr.) skuli sérstaklega getið í
bókhaldinu.
Vinstri græn í Reykjavík efndu til
forvals í nóvember á síðasta ári sem
markaði upphafið að undirbúningi
fyrir borgarstjórnarkosningar nú í
maí. Þar voru 10 manns að takast á
um sex sæti. Ef miðað er við þau
prófkjör sem síðan fóru af stað fór
forval vinstri grænna ekki hátt.
Ástæðan er einföld, félagsfundur
VGR lagði blátt bann við því að
frambjóðendur settu fjármagn í aug-
lýsingar. Undirritaður varð þess
heiðurs aðnjótandi að hreppa þriðja
sætið í forvalinu. Eini kostnaðurinn
sem af kosningabaráttunni hlaust
var óvenjuhár símreikningur. Það er
mikill léttir að geta sinnt þeim
ábyrgðarstörfum fyrir borgarbúa
sem mér vonandi hlotnast, án þess
að hafa efnt til skulda sem tengjast
framboði mínu.
Stóraukin áhrif fjármálamanna í
stjórnmálum eru mörgum áhyggju-
efni. Ef Ísland á að teljast lýðræð-
isríki ríður á að settar verði reglur
þar um. Reglur sem kveða á um opið
bókhald, takmarkaðar upphæðir
styrkja frá fyrirtækjum eða jafnvel
bann en þess í stað aukið opinbert
fjármagn. Það myndi að sönnu kosta
skattborgarann sitt. En þegar upp
er staðið kynni það engu að síður að
reynast honum góð fjárfesting.
Stuðningur fyrirtækja og efna-
manna við stjórnmálamenn og
stjórnmálaflokka getur nefnilega
reynst samfélaginu dýrkeyptur!
Höfuðmáli skiptir, að þeir flokkar
sem vilja kalla sig lýðræðislega
hætti að haga sér eins og fyrirtæki
og fari þess í stað að hlúa að félög-
unum og auka virknina. Stjórn-
málaflokkar eru ekki fyrirtæki. Þeir
eiga að vera vettvangur hugmynda-
og hugsjónabaráttu. Þannig flokkur
vill Vinstrihreyfingin – grænt fram-
boð vera.
Peningar og pólitík
Þorleifur Gunnlaugsson fjallar
um fjármál stjórnmálaflokka ’Stuðningur fyrirtækjaog efnamanna við stjórn-
málamenn og stjórn-
málaflokka getur nefni-
lega reynst samfélaginu
dýrkeyptur!‘
Þorleifur Gunnlaugsson
Höfundur er formaður VGR og skipar
þriðja sæti á lista VG í Reykjavík.
H
a – getur verið að
Silvía Nótt fari í
taugarnar á ykk-
ur? Það eina sem
ég fíla ekki við
Silvíu Nótt eru þeir sem fíla hana
ekki. Silvía Nótt er ógeðslega
fræg, rosalega talenteruð, og
innst í hjartarótum er ég ofboðs-
lega hamingjusöm yfir því að hún
skuli hafa fæðst, OG vera Íslend-
ingur: Silvía Nótt á eftir að bösta
Eurovision, svo ógeðslega flott
með Homma og Nammi upp á
arminn; – hún ER Eurovision,
hún er við, hún er hugsun okkar,
hún er talsmáti okkar, hún er lífs-
viðhorf okkar, hún er kjarni þess
að vera Íslendingur, hún er slöttið
og fjallkonan – og hún mun sigra!
Annars get ég sagt ykkur í
trúnaði að það er eitt sem ég hef
mikla minnimáttarkennd yfir
gagnvart Silvíu Nótt. Meðan ég
engist um í vel innrættu sam-
viskubiti yfir því hvað ég er farin
að slangra og sletta ógeðslega
mikið – á ensku, og tala almennt
asnalega þegar ég er ekki sér-
staklega að vanda mig – þá stend-
ur hún keik, hrein og bein og full-
komlega einlæg, talar eins og
henni sýnist og brúkar þann
munn sem henni er gefinn. Hún
er búin að sjá ljósið! Og þið
hneykslist? Óþarfi, – segi ég, því
senn líður að því að vel innrættum
samviskuþrautum mínum linni,
og við Silvía Nótt verðum sem
síamstvíburar í hispurslausum
talsmáta þar sem slangur og
slettur fá ekki bara að njóta sín,
heldur öðlast viðurkenningu.
Framtíðarhópur Viðskiptaráðs
Íslands vill bæta enskukunnáttu
mína – og telur brýnt að ég verði
jafnvíg á bæði málin. „Hvert í log-
andi“ – hvað? … þegar „what the
fuck“ hljómar miklu betur, að
ekki sé talað um hagræðinguna
sem næst með sparnaði á stöfum
og atkvæðum. Hingað og ekki
lengra, og afsakið orðbragðið.
Snilld Silvíu Nætur felst í því
hvað hún er tær mynd af íslensku
þjóðinni. Hún sér í gegnum okk-
ur; er löngu búin að átta sig á að
Eurovision er vettvangurinn fyrir
hana, – einmitt vegna þess að þar
er veruleikinn marflatur, geldur,
steindauður, – og enskur! Þar eru
engar víddir, engin sérkenni, ekk-
ert sem gæti storkað einsleitninni
– nema einmitt hún. Silvía Nótt er
perla sannleikans, meðan allt
annað er skrum.
Framtíðarhóp Viðskiptaráðs
dreymir stóra drauma um frægð
og frama, eins og Silvíu Nótt; –
dreymir um að íslenska þjóðin
verði eins og aðrar þjóðir, – aðrar
merkilegar þjóðir, þjóðirnar sem
hafa eitthvað að segja, þjóðirnar
sem hafa völdin. Þær tala líka
ensku. En munurinn á framtíð-
arhópi Viðskiptaráðs og Silvíu
Nótt er sá, að meðan hún er satt
leikrit er hann lygilegur raun-
veruleiki – og það er grundvall-
aratriði. Þess vegna er Silvía Nótt
sökksess, en framtíðarhópurinn
ekki.
Hópurinn segir í skýrslu sinni
að tvímælalaust eigi að færa
enskukennsluna niður í yngstu
bekki grunnskólans þegar börnin
séu móttækilegust fyrir mál-
örvun, og að sjálfsagt sé að árið
2015 verði ákveðnar námsgreinar
í grunn- og framhaldsskólum
kenndar á ensku. Og hvað er í
húfi ef við gerum þetta ekki? Við
gætum ekki notið okkar í alþjóð-
legum viðskiptum og sam-
skiptum!
Og bitte nú!
Satt að segja hef ég staðið í
þeirri trú að Íslendingar væru
þegar þjóða bestir í ensku, – fyrir
utan þær sem hafa hana að móð-
urmáli. Svíar eru kannski betri –
ég veit ekki. Hvers konar heims-
yfirráð eru það eiginlega sem
framtíðarhópurinn sér fyrir sér
fyrir okkar hönd? Og hefur ein-
hverjum þótt viðskiptavit Íslend-
inga í útlöndum naumt skorið? Er
þetta ekki þjóðin sem hefur selt
útlendingum fisk frá því hún man
eftir öðru en mold og töðu, og
staðið sig vel í því? Eru Íslend-
ingar ekki að kaupa upp bæði
Lundúnir og Kaupmannahöfn?
Eigum við ekki banka og verk-
smiðjur í Austur-Evrópu? Það
eru hversdagsfréttir að heyra af
landvinningum þjóðarinnar er-
lendis og ekkert sem bendir til
þess að henni séu neinar hömlur
settar fyrir kunnáttuleysi í ensku,
– þvert á móti. Okkur skortir ekk-
ert þegar að enskunni kemur. Þar
erum við seif.
En ég spyr á móti hverslags
þröngsýni og hugmyndafátækt
það sé hjá framtíðarhópi Við-
skiptaráðs að ætla okkur bara að
geta talað við enskumælandi fólk,
– úr því að á annað borð er verið
að sigra heiminn. Varla er það
eina fólkið sem stundar „viðskipti
og samskipti“.
Ég ætla að leggja það til að
hverjum og einum skóla í landinu
verði skylt að kenna nemendum
sínum eitt „framandi“ tungumál.
Enskukunnátta hefur ekki bjarg-
að þjóðum heims frá stríðum og
volæði, og nær að leggja sig eftir
tungumálum sem hugsanlega
geta bætt samskipti okkar við
aðra heimshluta. Hvernig væri ef
Rimaskóli yrði úrdú-skólinn,
Vesturbæjarskóli yrði portú-
gölsku-skólinn, Fellaskóli yrði
marathi-skólinn, Laugarbakka-
skóli yrði quechuaskólinn, Gler-
árskóli yrði arabískuskólinn,
Hvassaleitisskóli yrði jap-
önskuskólinn … þá fyrst færum
við að tala bissness – ekki satt?
Og bara svo þið vitið það, þá tala
80 milljónir manna marathi, og
væri nú virkilega gaman að heyra
hvað það fólk hefði að segja af sín-
um högum – að ég tali nú ekki um
að gera við það bissness.
Og svona í framhjáhlaupi í lok-
in langar mig að nefna það, að það
væri líka fínt ef við héldum áfram
að tala íslensku. Ég kann hana
nefnilega þokkalega. Mér finnst
þó ekki nóg, að „mikilvægt sé að
slá hvergi af kröfunni um að „við-
halda“ íslenskri tungu, eins og
það var orðað í fréttinni um
skýrslu framtíðarhópsins – við-
hald hljómar eins og ill nauðsyn.
Íslenskuna á að nota sem skap-
andi verkfæri orðs og æðis. Silvía
Nótt skilur sannleikann í því.
Silvía
Sökksess
Munurinn á framtíðarhópi Viðskipta-
ráðs og Silvíu Nótt er sá, að meðan hún
er satt leikrit er hann lygilegur raun-
veruleiki – og það er grundvallaratriði.
begga@mbl.is
VIÐHORF
Bergþóra Jónsdóttir