Morgunblaðið - 11.03.2006, Blaðsíða 30

30 LAUGARDAGUR 11. MARS 2006 MORGUNBLAÐIÐ
MENNING
Brúðkaup
09 | 03 | 2006
Komdu á brúðkaupssýninguna
Já! í Blómavali við Skútuvog
og taktu þátt í brúðkaupsleik
Morgunblaðsins
Draumabrúðkaupsferð, ásamt
öðrum glæsilegum vinningum,
dregin út sunnudaginn 12. mars
í Blómavali við Skútuvog
UNDIR drekavæng heitir barna-
óperan sem sýnd verður í Norræna
húsinu á morgun kl. 14. Óperan
verður flutt á sænsku.
Klukkutíma fyrir sýningu, eða kl.
13, hefst grímugerð fyrir börnin, en
þau bera eigin fuglagrímur á sýn-
ingunni. Einnig verða þeim kennd
nokkur lög, sem þau syngja síðan
med söngvurunum.
Óperan hefur verið sýnd í Gerðu-
bergi og á nokkrum stöðum á
landsbyggðinni fyrir börn á aldr-
inum 1½–9 ára, en eldri börn eru
einnig velkomin.
Strengjaleikhúsið er að fara með
óperuna í leikferð til Finnlands og
Svíþjóðar og hefur af því tilefni
þessa eina opnu sýningu hér heima
á sænsku.
Undir drekavæng fjallar um tígr-
isdýrið Tígur, Fjólu fiðrildi og Litla
Dreka og afdrifarík ævintýri þeirra
vinanna í heimi tónlistarinnar.
Höfundar óperunnar eru Mist
Þorkelsdóttir og Messíana Tóm-
asdóttir. Flytjendur eru Marta G.
Halldórsdóttir sópran, Bergþór
Pálsson barítón og Örn Magnússon
píanóleikari. Enginn aðgangseyrir.
Litli dreki flýgur til Finnlands
ÞAÐ má segja að Ásgeir J. Ásgeirs-
son hafi staðið í eldlínu Skófílanna sl.
miðvikudagskvöld, því að af tíu verk-
um er kvartettinn lék voru níu eftir
hann, en eitt eftir Ólaf Jónsson.
Minning hét það, en Afi er það var
frumflutt fyrir nokkrum árum af
Jónsson/Gröndal kvintettnum í
Kaffileikhúsinu. Það er ansi falleg
ballaða í klassískum stíl Coltrane-
tímabilsins, vel blásin af höfundi, og
æði ólík því sem Ásgeir er að semja.
Þar er allt á nýrri nótum, þótt ekki
hafi verið skorið á naflastrenginn við
nýboppið og bopplínur læðist inn í
tónverkin þegar henta þyki og fjór-
skiptur taktur skjóti upp kollinum
þótt aðrar taktegundir, sem djass-
mönnum þóttu jafn flóknar á árum
áður og austur-evrópskum að svinga
í fjórumfjórðu, ráði jafnan ríkjum.
Það hefur kannski ekki mikið
uppá sig að nefna lög Ásgeirs, sem
öll eru samin á síðustu tveimur árum
fyrir utan Fes es blúsinn sem var á
fyrstu skífu orgeltríósins B3. Hann
var spilaður á svipuðum nótum og
hjá B3, en kannski hefði þarna mátt
gefa í grúfið því spilamennskan hafði
verið dálítið einhæf til þessa. Þó var
næsta verk, Film & slim, nokkuð
grípandi og eitt það hefðbundnasta
er Ásgeir bauð uppá, næst fylgdi
ballaða Ólafs og svo var endað á
stórskemmtilegu lagi, Sveitt efrivör,
og þar ríkti fjörið öðru ofar og hefði
getað sómt sér á balli með blúsuðum
sveitafíling og Ásgeir með breyttum
gítarhljóm að hætti framsækinna
djassrokkara.
Það getur verið snúið að mynda
sér skoðun á átta verkum sem mað-
ur heyrir í fyrsta sinni en þessar tón-
smíðar Ásgeirs voru heilsteyptar og
tilraun gerð til að endurtaka ekki
það sem alltaf er verið að gera. Fyrir
utan þá ópusa sem þegar hafa verið
nefndir skal nefna draumkennda
ballöðu, Swot, þarsem Ólafur blés í
sópran og Róbert lék vel upp-
byggðan sóló einsog í fleiri ballöðum
kvöldsins. Í Dutrix tókst að byggja
upp spennu, sérílagi með sterkum
hljómum Ásgeirs bæði á undan og er
Ólafur blés melódíuna í lokin og ball-
aðan But maby var sérdeilis vel leik-
in af Ásgeiri. Kannski voru sólóar
Ásgeirs enn betri en tónsmíðarnar
og hafði hann það fram yfir hina ein-
leikarana að þekkja verkin út og inn
– ekki það að kvartettinn hafi leikið
út og suður. Hann small vel saman
enda þekkja þeir félagar hver annan
vel og Erik Qvick trommar betur
með Ásgeiri en flestir aðrir. Það
gildir það sama í djassinum og
tónskáldatónlistinni. Verk eru flutt
einu sinni á tónleikum og svo sjaldan
aftur.
Vonandi fáum við að heyra þessi
verk oftar og enn einu sinni vil ég
minna íslenska djassleikara á að
leita í smiðju íslenskra kollega sinna
í stað endalausra Shortera og
Jarretta þótt góðir séu.
Frumsaminn Skófíladjass
TÓNLIST
Múlinn í Þjóðleikhúskjallaranum
Skófílar: Ólafur Jónsson tenór- og sópr-
ansaxófónar, Ásgeir J. Ásgeirsson gítar,
Róbert Þórhallsson bassi og Eric Qvick
trommur.
Miðvikudagskvöldið 8.2. 2006.
Djass
Vernharður Linnet
Eins og margir vita á selló-snillingurinn Erling Blön-dal Bengtsson ættir að
rekja hingað til Íslands, það var
árið 1946 sem hann hélt sína
fyrstu tónleika hér á landi, þá að-
eins 13 ára gamall. Lék hann þá
ásamt föður sínum á tónleikum í
Gamla bíói í Reykjavík og síðan á
Ísafirði og Akureyri.
Til að minnast þessara tíma-
móta ætlar Erling að halda ein-
leikstónleika í Salnum í dag kl. 16.
Á efnisskránni eru fyrsta og síð-
asta einleikssvíta Jóhanns Sebast-
ians Bachs fyrir selló, ásamt verk-
inu Úr ríki þagnarinnar eftir Atla
Heimi Sveinsson, sem er tileinkað
Erling, og 16 etýður eftir danska
tónskáldið Niels Viggo Bentzon.
„Fyrstu einleikssvítu Bachs
spilaði ég á fyrstu tónleikum mín-
um á Íslandi fyrir 60 árum síðan
og þess vegna valdi ég að spila
hana líka í dag. Ég er mjög hrif-
inn af einleiksverkum Bachs,
seinna verkið eftir hann er hreint
meistaraverk og því valdi ég það
með,“ segir Erling. „Verk Atla
Heimis er sérstaklega skrifað fyr-
ir mig og því er viðeigandi að hafa
það á efnisskránni, það er mjög
fallegt og dularfullt. Svo spila ég
danskt verk eftir vin minn Niels
Viggo Bentzon, sem var frábært
tónskáld. Það er svolítil saga í
kringum það verk: Eitt kvöldið
settumst við niður eftir að hafa
spilað saman og ég sagði að það
væri furðulegt að við værum alltaf
að spila hundrað ára gömul lög og
spurði hvers vegna hann semdi
ekki verk í nútímastíl. Morguninn
eftir hringdi hann í mig til að
segja mér að hann hefði lokið við
að semja nútímaverk og ég mun
spila part af því í dag.“
Gerði fiðlu að selló
Þegar Erling kom í fyrsta sinn
fram á Íslandi var hann ungur en
þrátt fyrir það hafði hann verið að
koma fram frá fjögurra ára aldri.
„Það eru reyndar um sjötíu ár síð-
an ég kom fyrst fram en það var
mikil reynsla á sínum tíma að
koma til fæðingarlands móður
minnar og spila, það var stór at-
burður fyrir mig.“
Spurður hvers vegna hann valdi
sellóið fram yfir önnur hljóðfæri
segir Erling að það hafi ekkert
annað komið til greina. „Báðir for-
eldrar mínir voru tónlistarmenn
og eins og í öllum tónlistar-
fjölskyldum fá börnin hljóðfæri í
hendurnar mjög ung. Faðir minn
lét mig fá fiðlu þegar ég var um
þriggja ára gamall, ég leit á hana
og setti strax á milli hnjánna á
mér og spilaði þannig. Faðir minn
sagði: „Nei, hún á að vera undir
kinninni á þér“. Ég neitaði því og
setti hana aftur á milli hnjánna á
mér, svo það mætti segja að ég
hafi valið sellóið sjálfur. Ég man
auðvitað ekkert eftir þessu en mér
hefur verið sögð þessi saga.“
Kemur aftur til Íslands
Erling finnst skemmtilegast að
spila á sellóið það sem hann er að
fást við á hverjum tíma. „Þetta er
eins og með alla list, ef ég er að
spila gæða tónverk þá skiptir ekki
máli hvort það er 300 ára gamalt
eða skrifað í gær, það eru gæðin
sem skipta máli. En ég verð aldrei
þreyttur á Bach.“
Eftir dvöl sína á Íslandi fer Er-
ling aftur til Bandaríkjanna þar
sem hann hefur búið ásamt konu
sinn undanfarin sextán ár. „Ég er
að kenna við Michigan-háskóla en
ég hætti störfum í maí. Eftir það
mun ég halda áfram að vinna í
tónlist og kenna masters-nám-
skeið.“
Erling segist vona að þetta
verði ekki hans seinustu tónleikar
á Íslandi. „Ég hef komið hingað
reglulega til að halda tónleika og
ætla að halda því áfram.“
Tónleikarnir hefjast í Salnum
kl. 16 í dag en Erling heldur aðra
tónleika, með sömu efnisskrá, á
Ísafirði á morgun.
Tónlist | Spilaði á fyrstu tónleikunum fjögurra ára gamall
Erling minnist áranna sextíu
Morgunblaðið/Sverrir
Erling Blöndal Bengtsson við styttuna Tónlistarmaðurinn sem hefur staðið á Hagatorgi í rúm þrjátíu ár. Það var
Erling sem sat fyrir þegar myndhöggvarinn Ólöf Pálsdóttir vann styttuna.