Morgunblaðið - 26.03.2006, Síða 8

Morgunblaðið - 26.03.2006, Síða 8
8 SUNNUDAGUR 26. MARS 2006 MORGUNBLAÐIÐ FRÉTTIR Umhverfismál og ábyrgð áhreinsun landsvæða áforræði Varnarliðsins hérlendis eru í óvissu í tengslum við hugsanlegt brotthvarf Varnar- liðsins. Umhverfismálin eru þó meðal þeirra atriða sem verða kortlögð og rædd meðal þjóðanna þegar samstarfið í heild verður leitt til lykta í ljósi þeirrar stefnu sem varnarmálin hafa nú tekið. En utanríkisráðuneytið vonast til þess að viðunandi samningar náist um þessi atriði. Þótt ekki liggi ekki fyrir hver beri heildarábyrgð á því að hreinsa til eftir Varnarliðið er hitt þó víst að aðgerða er þörf á ýms- um stöðum sem eru mengaðir af ýmsum efnum, sprengjubrotum, olíu og jafnvel PCB. Forsætisráð- herra hefur látið hafa eftir sér, að krafa verði gerð um að vel verði skilið við svæði Bandaríkjamanna við Keflavík. Það væri grundvall- aratriði. Langstærsta svæðið sem Varn- arliðið hefur forræði yfir hér á landi er vitaskuld í Keflavík, 8.500 hektarar að stærð. Fimm önnur varnarsvæði hersins úti á landi eru samtals rúmlega 600 ha. Frá 1960 hafa orðið talsverðar breyt- ingar á varnarsvæðunum með því að átta svæðum í öllum landsfjórð- ungum verið skilað, eða samtals um 1.000 ha. Olíumengun í grunnvatni Það er á hendi utanríkisráðu- neytisins að taka við umráðum á þeim landsvæðum sem Varnarlið- ið hefur ekki lengur not fyrir og til þessa hefur Varnarliðið tekið þátt í hreinsun svæða sem hefur verið skilað, þar sem þess hefur þurft, að því er sagði í svari Geirs Haarde utanríkisráðherra í des- ember sl. á Alþingi við fyrirspurn Jóns Gunnarssonar þingmanns Samfylkingar Meðal þeirra svæða sem nú er vitað með vissu að eru menguð eru a.m.k. nokkur á aðalsvæði Varnarliðsins, þ.e. í nágrenni Keflavíkurflugvallar. Nefna má að þótt hið svokallaða Nikkel-svæði í námunda við byggðina í Keflavík og Njarðvík, hafi verið hreinsað niður á klöpp fyrir nokkrum ár- um, er þar enn mikil olíumengun í grunnvatni undir klöppinni. Einn- ig má nefna að Heilbrigðiseftirlit Suðurnesja hefur áhyggjur af gömlu skotæfingasvæði hersins á stóru afgirtu svæði við Hafnir og nágrenni þar sem eru sprengju- brot og sprengjukúlur í jarðvegi. Þetta svæði þarfnast rannsóknar og hreinsunar. Þá er vitað um PCB-mengun á ratsjárstöðinni á Stokksnesi á Hornafirði og olíu- mengun á Stafnesi. PCB er skylt klórlífrænum efnum og er svo- nefnt pólíklórbífenýl-samband. PCB efnið á Stokksnesi var notað í spennuolíu á gömlu ratstjárstöð- inni og fannst í klettadopppum, litlum sniglum sem lifa í sjó, og var lagt til að gamall ruslahaugur hersins sem PCB var rakið til, yrði byrgður til að hindra gegn- umstreymi regnvatns. Það var gert en PCB er samt ennþá þarna. Haugurinn er þó ekki stór og mengunin telst ekki mikil. Auk þess gætu gamlir rusla- haugar Varnarliðiðsins á Reykja- nesi verið mengunarvaldar. Sam- kvæmt upplýsingum frá heilbrigðiseftirlitinu liggur um- fang og eðli mengunar af þessum völdum ekki alveg ljóst fyrir enda vantar nánari rannsóknir. Þetta vekur að sjálfsögðu spurningar um hvernig umhverf- ismálin eru í raun og veru á Suð- urnesjum og hvort sett verði t.d. af stað sameiginleg rannsóknar- áætlun beggja ríkja um að komast alveg til botns í þessum efnum og hvað slíkar athuganir muni kosta. Ennfremur hvort og hvernig ríkin muni skipta þeim kostnaði á milli sín. Að sjálfsögðu hljóta menn líka að velta fyrir sér umhverfismálum og hugsanlegri mengun varnar- svæða á landsbyggðinni. Gamall ruslahaugur á gömlu svæði hers- ins á Heiðarfjalli á Langanesi er órannsakaður og því gætir óvissu um hvort hann gæti hugsanlega verið mengunarvaldur samkvæmt heilbrigðiseftirlitinu. Nefna skal að núverandi stöð á Gunnólfsvík- urfjalli á nesinu var hins vegar reist samkvæmt ströngustu mengunarstöðlum, sömuleiðis nýja stöðin á Stokksnesi og sú á Bolafjalli. Þar varð þó mikið mengunarslys 1989 þegar 25.000 lítrar af gasolíu láku frá stöðinni. Fréttaskýring | Óvissa í umhverfis- og mengunarmálum á varnarsvæðunum Hver hreinsar olíu og PCB? Olía, PCB, klóretelyn, sprengjubrot og sorphaugar á efnisskrá hers og lands                              !   "    #$                  %& ' (#    & )  $           !"  #$  %  "*  +,! #$   & ' '  ($ $ % ) & ' '* +  ,- ! &  !+ &     $ (     !   ($   !"#$% Er nóg að byrgja PCB- mengaðan hersorphaug?  Það vantar heildarúttekt á umhverfismálum við varn- arsvæði hersins hér á landi til að eyða óvissu í þessum efnum. Hver ber umhverfisábyrgð þeg- ar svæðum verður skilað? Utan- ríkisráðuneytið vonast til þess að viðunandi samningar náist um umhverfismál og forsætisráð- herra hefur uppi kröfur um að herinn taki til eftir sig. En fyrst þarf væntanlega að telja sprengi- kúlur í jarðvegi og mæla olíu í grunnvatni. Eftir Örlyg Stein Sigurjónsson orsi@mbl.is Berlín er sannköllu› heimsborg og er næturlífi› í borginni afar fjörlegt. Uppgangurinn er mikill, n‡byggingar rísa út um alla borg og vi›skiptalífi› me› blómlegasta móti. En fla› sem breytist aldrei í Berlín er frjálslyndur og stórborgarlegur hugsunarháttur. *A›ra lei› me› sköttum. Gildir fyrir börn 12 ára og yngri í fylgd me› fullor›num Verð frá: Barnaverð: www.icelandexpress.is, Grímsbæ, Efstalandi 26, Sími 5 500 600 www.icelandexpress.is/berlin Berlín er ein af mest spennandi borgum heims. fia› vita fleir sem flanga› hafa komi›. Í seinni tí› hefur hún aftur ö›last sinn gamla sess sem einn af mi›punktum listsköpunar, hvort sem um ræ›ir bókmenntir, tónlist e›a leikhús. Blómleg og spennandi Við færum þér HM á SÝN og við getum líka fært þig á HM í Þýskalandi. Það verða margir leikir í Berlín og því frábær stemning um alla borg! 25.– 30. maí / 27. júlí –1. ágúst Heimsborgin Berlín, íslensk farar- stjórn, skoðunarferðir, sigling, djass og spennandi veitingahús. Nánar á www.expressferdir.is Sími: 5 900 100 MEÐ EXPRESS FERÐUM: LISTADAGAR barna og ungmenna í Garðabæ hafa verið haldnir undanfarna daga. Þema listadaga í ár er Ævintýri og hefur verið boðið upp á margt sem tengist þessu hugtaki á einn eða annan hátt. Börn í Barnaskóla Hjallastefnunnar fóru í skrúðgöngu út í „Ævintýra- skóg“ síðastliðinn föstudag þar sem m.a. leikþáttur úr sögunni Skilaboðaskjóðan var unninn. Listadagar eru haldnir í annað skipti í ár og er stefnt að því að halda þá á tveggja til þriggja ára fresti. Lokahátíð Listadaga verður haldin í dag, sunnudag, í Íþróttamiðstöðinni Ás- garði þar sem fjölbreytt atriði frá skólum bæjarins verða á dagskrá. Morgunblaðið/ÞÖK Ævintýralegir listadagar

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.