Morgunblaðið - 30.03.2006, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913 88. TBL. 94. ÁRG. FIMMTUDAGUR 30. MARS 2006 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS mbl.is
RANNÍS1. TBL. 3. ÁRG. 2006ÚTGEFIÐ AF RANNSÓKNAMIÐSTÖÐ ÍSLANDSFIMMTUDAGUR 30. MARS 2006 blaðið
Ímynd
vísindamannsins
í augum
grunnskólabarna
bls. 5
Rannísblaðið
fylgir
Morgunblaðinu
í dag
Hestar kunna
ekki að ljúga
Monty Roberts er hinn eini sanni
hestahvíslari | Hestar
Viðskipti | Verðbólguþrýstingur og þensla
Þriðja kynslóðin
tekur við Axis
Milljónir í menningu og íþróttir Íþróttir |

Örn ætlar sér í úrslit á HM
Haukastúlkur leika til úrslita
Viðskipti og Íþróttir í dag
Monrovia. AP. AFP. | Char-
les Taylor, sem er fyrr-
verandi forseti Líberíu
og grunaður um glæpi
gegn mannkyni, var tek-
inn höndum í Nígeríu í
gær og fluttur til Sierra
Leone þar sem hann gisti
fangageymslur stríðs-
glæpadómstóls Samein-
uðu þjóðanna í nótt. Mun
Taylor sæta réttarhöldum í Sierra Leone
vegna ásakana um glæpi gegn mannkyni í
borgarastríðinu í landinu árin 1991 til 2001,
sem kostaði um 200.000 manns lífið.
Saksóknarar við dómstólinn í Sierra
Leone segja að Taylor hafi stutt uppreisn-
armenn sem báru ábyrgð á morðum, pynt-
ingum og nauðgunum á almennum borgur-
um. Er Taylor almennt talinn bera mikla
ábyrgð á borgarastríðunum í Líberíu og ná-
grannaríkinu Sierra Leone á árunum 1989
til 2003, sem drógu samtals um 400.000
manns til dauða.
Obasanjo harðlega gagnrýndur
Handtaka Taylors kom í kjölfar þess að
leiðtogar heims höfðu gagnrýnt Olusegun
Obasanjo, forseta Nígeríu, harðlega fyrir að
gera Taylor kleift að flýja í fyrradag úr
gæslu 22 lögreglumanna við heimili sitt.
Hafði Obasanjo áður hafnað kröfum um að
framselja hann til stríðsglæpadómstólsins.
Taylor hefur undanfarin ár verið í útlegð í
Nígeríu. Þar var honum veitt hæli árið 2003
samkvæmt samkomulagi er ætlað var að
binda enda á borgarastríðið í Líberíu.
Verður hann fyrsti afríski leiðtoginn sem
réttað er yfir vegna glæpa gegn mannkyni.
Taylor í
fangaklefa í
Sierra Leone
Charles Taylor
SETUVERKFALL ófaglærðs
starfsfólks á nokkrum hjúkrunar-
og dvalarheimilum í gær olli rösk-
unum á starfsemi heimilanna.
Setuverkfallið hófst á miðnætti að-
faranótt miðvikudags og stóð í sól-
arhring. Með því vildi starfsfólkið
leggja áherslu á þær kröfur sínar
að fá sömu laun og fólk í sambæri-
legum störfum hjá Reykjavíkur-
borg, sem hefur um 30 þúsund
krónum hærri byrjunarlaun. Að-
gerðirnar í gær náðu til um 900
starfsmanna.
Ríkið hefur gert þjónustusamn-
inga við hjúkrunar- og dvalarheim-
ilin, og eru þau bundin af þeim upp-
hæðum sem þau fá frá ríkinu.
Ármann Kr. Ólafsson, aðstoðar-
maður Árna Mathiesen fjármála-
ráðherra, sagði ráðuneytið hafa
gert þjónustusamning við þessi
þjónustu- og dvalarheimili, og ekki
stæði til að endurskoða þann samn-
ing. Ráðuneytið væri ekki aðili að
þessari deilu, enginn starfsmaður á
heimilum væri starfsmaður ríkis-
ins, heldur væri þetta launadeila
milli starfsmanna og vinnuveit-
enda.
„Við viljum fá sömu laun fyrir
sömu vinnu, svo einfalt er það,“
segir Rannveig Gunnlaugsdóttir,
starfsmaður á hjúkrunardeild á
Hrafnistu í Reykjavík.
Ófaglært starfsfólk hjúkrunarheimila í setuverkfall til að krefjast bættra kjara
Ekki stendur til að endur-
skoða þjónustusamning
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Starfsfólk á Hrafnistu í Reykjavík samþykkti í gær að grípa til frekari setuverkfalla í næstu viku, fáist ekki viðbrögð við kjarakröfum þess.
Eftir Elvu Björk Sverrisdóttur
og Brján Jónasson
 Sömu laun | 4
Tallinn. AFP. | Sérstakar varnarmála-
nefndir þjóðþinga Eistlands, Lett-
lands og Litháens hafa hvatt ríkis-
stjórnir þjóðanna til að byggja upp
eigin varnargetu svo þær geti tekið
yfir loftvarnir Eystrasaltssvæðisins
úr höndum annarra aðildarríkja Atl-
antshafsbandalagsins (NATO).
„Markmiðið er að auka stig af stigi
getu okkar eigin þjóða til að taka yfir
eigin loftvarnir,“ sagði Trivimi Vel-
liste, yfirmaður varnarmálanefndar
eistneska þingsins, eftir fund fulltrúa
þjóðanna í Tallinn. „Fyrst þurfum við
hentuga flugvelli, svo flugvélar.“
Fulltrúar þjóðanna samþykktu
ályktun þar sem stjórnir þeirra eru
hvattar til að „halda áfram á þeirri
braut að tryggja viðvarandi lausn á
loftvörnum á vegum NATO í sam-
vinnu við önnur aðildarríki sam-
bandsins“.
NATO vill sjálfstæðari varnir
Í dag skiptast önnur NATO-ríki á
um að tryggja loftvarnir Eystrasalts-
ríkjanna þriggja, sem losnuðu undan
stjórninni í Kreml fyrir 15 árum, þar
sem þau hafa ekki búnað til að
tryggja eigin loftvarnir.
Hefur þeim möguleika verið kastað
upp hvort þetta gæti reynst lausn fyr-
ir Íslendinga einnig, nú þegar varn-
arliðið í Keflavík er á förum.
Þrátt fyrir að NATO hafi ekki sett
fram áætlun um hvenær Eystrasalts-
þjóðirnar eigi að taka við eigin vörn-
um bendir margt til að það hafi verið
gert óformlega. „Okkur hefur verið
tjáð að við eigum smátt og smátt að
taka yfir eigin loftvarnir,“ sagði Vel-
liste.
Vilja tryggja eigin loftvarnir
Íran fær 30
daga frest
Sameinuðu þjóðirnar. AP. | Öryggisráð Sam-
einuðu þjóðanna samþykkti samhljóða á
fundi sínum í gærkvöldi ályktun sem felur í
sér að Írönum verði veittur 30 daga frestur
til að hætta tilraunum með auðgun úrans.
Þrýstingur hefur aukist á írönsk stjórn-
völd um að falla frá kjarnorkuáætlunum
sínum, en á Vesturlöndum er talið að þau
hyggist koma sér upp kjarnavopnum.
Ályktunin felur í sér að Alþjóðakjarnorku-
málastofnunin skili öryggisráðinu eftir 30
daga skýrslu þar sem rakið verði hvort Ír-
anar hafi orðið við tilmælum þess. Í kjölfar-
ið gæti ráðið samþykkt viðskiptaþvinganir
gegn Íran, hafi stjórnvöld ekki lagt kjarn-
orkuáætlanir sínar til hliðar.
♦♦♦
SVEINN H. Skúlason, forstjóri
Hrafnistu, sagði starfsfólk þar
hafa fullan skilning á aðgerðum
ófaglærðu starfsmannanna í gær.
„Burðarásar í störfum eru að
hverfa frá okkur og fara til sveit-
arfélaganna eða út á frjálsa
markaðinn,“ segir hann.
„Ef ekkert verður að gert mun
starfsfólk leita sér að vinnu ann-
ars staðar og fara,“ segir Guð-
mundur Hallvarðsson, stjórn-
arformaður Hrafnistu. Hann
segir reyndasta starfsfólkið ýmist
að fara, eða farið að líta í kring-
um sig eftir nýju starfi, gjarnan
hjá sveitarfélögunum þar sem þau
geti borgað betur. Hjúkrunar-
heimilin hafi ekkert svigrúm til
að hækka laun vegna samninga
við ríkið, ekkert sé aflögu.
Ríkið hefur samið við hjúkr-
unarheimilin um greiðslur, og
fara þær eftir þörf íbúanna. Guð-
mundur segir þetta gjald allt of
lágt, ekki hafi verið tekið tillit til
áhrifa breytinga á skattkerfinu,
eða launaskriðs þegar þau eru
reiknuð út. Þrjár nefndir hafi ver-
ið skipaðar um málið, tvær fyrstu
hafi komist að þeirri niðurstöðu
að gjaldið sé of lágt, en sú þriðja
hafi ekki skilað niðurstöðum, sér
vitanlega.
Reyndasta starfsfólkið fer