Morgunblaðið - 20.05.2006, Blaðsíða 61

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 20. MAÍ 2006 61
FRÉTTIR
ÍSLAND sendir lið í opnum flokki
og í kvennaflokki á Ólympíuskákmót-
ið sem fram fer dagana 20. maí til 4.
júní næstkomandi í Ólympíuþorpinu í
Tórínó á Ítalíu. Í
opnum flokki er
gert ráð fyrir að
liðin verði 139
talsins en að þau
verði 101 í
kvennaflokki. Ef
marka má röðun
liða eftir stigum
ætti liðið í opnum
flokki að lenda í
26. sæti en í
kvennaflokki má
fyrirfram búast við að það lendi í 51.
sæti. Yrði þetta raunin væri árang-
urinn betri en á síðasta á móti en þá
lenti liðið í opnum flokki í 47. sæti af
129 keppnisliðum og liðið í kvenna-
flokki lenti í 51. sæti af 87 þátttöku-
þjóðum.
Hvað sem spádómum líður eru ís-
lensku liðin skipuð neðangreindum
skákmönnum:
Liðið í opnum flokki
1. borð: Hannes Hlífar Stefánsson (2579)
2. borð: Jóhann Hjartarson (2619)
3. borð: Helgi Ólafsson (2521)
4. borð: Henrik Danielsen (2520)
1. vm.: Stefán Kristjánsson (2480)
2. vm.: Þröstur Þórhallsson (2448)
Liðið í kvennaflokki
1. borð: Lenka Ptácníková (2138)
2. borð: Guðlaug Þorsteinsdóttir (2138)
3. borð: Guðfríður Lilja Grétarsdóttir (2013)
1. vm. : Sigurlaug Friðþjófsdóttir (1876)
Það verður afar fróðlegt að fylgjast
með hvernig liðinu í opnum flokki
muni reiða af en Jóhann Hjartarson
teflir aftur fyrir íslenska liðið eftir tíu
ára fjarveru. Einnig er liðinu mikill
styrkur í stórmeistaranum Henrik
Danielsen en eins og kunnugt er öðl-
aðist hann íslenskt ríkisfang undir lok
síðasta árs. Hinir liðsmennirnir tóku
þátt á síðasta Ólympíumóti og má bú-
ast við að þeir séu allir að vilja gerðir
til að liðið standi sig betur en þá. Með
Jóhann og Henrik innanborðs gæti ís-
lenska liðið skotist upp á meðal þeirra
tuttugu bestu. Til að svo verði þarf
allt að ganga upp, ekki síst í lokaum-
ferðunum en samtals verða tefldar 13
umferðir á mótinu.
Liðið í kvennaflokki hefur umtals-
verða reynslu í keppnum af þessu
tagi. Gengi liðsins mun velta mikið á
því hvort atvinnumaðurinn innan liðs-
ins, Lenka Ptácníková, muni ná sér á
strik. Guðlaug, Íslandsmeistari
kvenna, er mjög sigld í kvennakeppn-
um og getur halað inn vinningum
þegar sá gállinn er á henni. Keppnin
gæti orðið Guðfríði Lilju og Sigur-
laugu erfið en keppnisskap þeirra er
slíkt að þeim gæti tekist að komast
langt á því.
Nánari upplýsingar um Ólympíu-
skákmótið er að finna á heimasíðu
FIDE, www.fide.com og heimasíðu
mótsins, www.chessolympiad-tor-
ino2006.org.
Kamsky er með
pálmann í höndunum
Þó að við miklu sé búist af end-
urkomu Jóhanns Hjartarsonar í ís-
lenska landsliðið er ólíklegt að hann
komist með tærnar þar sem banda-
ríski stórmeistarinn Gata Kamsky
(2671) hefur hælana. Þegar sjö um-
ferðum af tíu er lokið á ofurmótinu
Mtel Masters í Sofíu í Búlgaríu hefur
stigalægsti keppandinn frá Banda-
ríkjunum vinningsforskot á Viswan-
athan Anand (2803). Reyndar varð
Kamsky fyrir skakkaföllum í fimmtu
umferð þegar hann beið lægri hlut
gegn heimamanninum og heims-
meistaranum Veselin Topalov (2804).
Topalov sýndi allar sínar bestu hliðar,
fórnaði skiptamun og hélt stöðu and-
stæðingsins í algjörri gíslingu. Þegar
Gata lék sínum 41. leik með svörtu
knúði heimsmeistarinn hann til upp-
gjafar með næsta leik sínum:
Sjá Stöðumynd 1
42. Hxe7+! og svartur gafst upp
enda verður hann mát í framhaldi af
42...Kxe7 43. Bxf6+ og það sama
verður upp á teningnum eftir
42...Hxe7 43. Dh8+.
Kamsky, sem hefur menntað sig í
lögfræði, lét þetta ekki á sig fá og í
næstu umferð sýndi hann og sannaði
að það eru fáir jafn harðir af sér og
hann. Hann hafði þá hvítt gegn fyrr-
verandi heimsmeistara FIDE, Rusl-
an Ponomarjov (2738) og þegar Úkr-
aínumaðurinn lék 35...d5-d4? var sá
bandaríski ekki lengi að finna veikan
blett í stöðu svarts.
Sjá Stöðumynd 2
36. e6!
Með þessu opnast sjöunda reita-
röðin enn frekar fyrir hrók hvíts sem
og 5. reitaröðin fyrir drottninguna.
Samspil þessara tveggja manna gera
tafl svarts tapað.
36...Db1+ 37. Kh2 fxe6 38. Dh5!
Rd6 39. Bxd4 Bxf3 40. Hxg7+ Kf8
41. Dh6 og svartur gafst upp enda
fátt um fína drætti í stöðu hans.
Mótinu lýkur sunnudaginn 20. maí
en nánari upplýsingar um það er að
finna á heimasíðu þess, http://
www.mtelmasters06.com/.
Mun endurkoma Jóhanns
fleyta Íslandi í fremstu röð?
SKÁK
Tórínó á Ítalíu
ÓLYMPÍUSKÁKMÓTIÐ 2006
20. maí – 4. júní 2006
HELGI ÁSS GRÉTARSSON
daggi@internet.is
Stöðumynd 1. Stöðumynd 2.
Endurkoma Gata Kamsky er fáum
lík enda er snilligáfa hans óumdeild.
Jóhann
Hjartarson
vakinn og sofinn í útgáfunni. Tilfinn-
ing hans fyrir móðurmálinu var ein-
stök og glíma þýðandans honum
ástríða. Ég minnist þess ekki að hann
hafi nokkurn tíma minnst á lífshlaup
sitt eða einkamál, og það er fyrst
núna að ég átta mig á því að ég veit
sáralítið um manninn. En það fór vel
á með okkur og það var ætíð notalegt
og uppörvandi að heimsækja hann í
Norðurmýrinni þar sem bækur og
blöð flutu um hillur, borð og stóla og
vitnuðu um óbilandi iðjusemi hans.
Ég mun ætíð minnast hans með hlý-
hug og þakklæti fyrir frábæra sam-
vinnu.
Gísli Már Gíslason.
Alltaf er ég jafnóviðbúinn þegar ég
heyri að einhver vinur eða kunningi
hafi kvatt þennan heim.
Þannig varð mér við er ég sá frétt
um andlát Franz Gíslasonar fræði-
manns og leiðsögumanns af Guðs
náð.
Þó hann hafi ef til vill ekki trúað
svo mjög á almættið sló hlýtt hjarta í
brjósti hans undir stundum hrjúfu yf-
irborði. Ég kynntist Franz Gíslasyni
fyrir 30 árum sem leiðsögumanni og
fór með honum sem bílstjóri hjá fyr-
irtæki mínu Snæland Grímssyni í
fleiri ferðir með erlenda ferðamenn
en ég kem tölu á.
Á þeim tíma sem kynni okkar hóf-
ust voru mjög í tísku 12 daga ferðir
um hálendi Íslands þvert og endi-
langt, en þá var yfirleitt gist í tjöld-
um.
Sumar þessar ferðir gátu orðið
slarksamar og fór það mjög eftir
veðri og vindum. Gott var þá að hafa
Franz sér við hlið, t.d. þegar taka
þurfti ákvörðun að morgni um hvort
rífa ætti tjöldin upp í norðanhríð í
Nýjadal eða Herðubreiðarlindum,
kalsarigningu og 2 stiga hita á Mý-
vatni eða hávaðaroki í Kverkfjöllum.
Á slíkum stundum stóð hann vakt-
ina og æðraðist hvergi.
Ég minnist þeirra mörgu stunda er
við á leið okkar af Sprengisandi eða
úr Öskju að Mývatni, að Franz hafði á
orði að vonandi hefði hitinn haldið sér
í Grjótagjá, en aldrei létum við hjá
líða að fá okkur bað þar á ferðum okk-
ar og fá hlýju í kroppinn.
Eitt sinn komum við af Hveravöll-
um eftir kaldsaman dag og gistum á
Laugarvatni síðustu nótt í 19 daga
ferð. Ég hafði komið mér fyrir í tjald-
inu og var að festa svefn þegar Franz
barði dyra og spurði hvort ég ætti
snaps handa þýska hópstjóranum
sem væri að drepast úr kulda.
Ég kvaðst ekki hafa nein ráð með
það, en hann svaraði að bragði að ég,
fúleygður fjallafantur skyldi drífa
mig í brækurnar og leysa úr því hið
snarasta.
Ekki þorði ég annað en hlýða, dreif
mig í brækurnar, fór á rölt og hitti
bílstjóra frá Ólafi Ketilssyni sem átti
eina flösku af brennivíni sem hann lét
mig hafa eftir nokkrar fortölur.
15 árum seinna er við Franz sátum
að spjalli sagði hann upp úr þurru.
Aldrei hef ég vitað brennivínsflösku
drukkna á jafnstuttum tíma eins og
þessa á Laugarvatni.
Ekki varð okkur meint af þeim
drukk og oft höfum við átt gott sam-
starf síðan.
Margir þýskir ferðamenn sem
ferðuðust með okkur höfðu á orði að
hann talaði mjög gott þýskt mál og
var hann ávallt með þeim hæstu í ein-
kunnagjöf sem erlendir ferðamenn
gáfu leiðsögumönnum sínum.
Ég kveð Franz Gíslason með virð-
ingu og þakklæti fyrir allar þær góðu
stundir sem hann hefur veitt mér
sem leiðsögumaður og félagi.
F.h. Snæland Grímsson ehf.,
Lárus Þórir Sigurðsson.
Við Franz vorum svilar í allnokkur
ár. Að auki áttum við um hríð samleið
í sósíalískum stúdentafélögum. Á
sama tíma og ég var sendikennari í
Greifswald og Vestur-Berlín, stund-
aði hann nám í Leipzig. Við umgeng-
umst því töluvert á þrítugsaldrinum
og höfðum reyndar alltaf veður hvor
af öðrum.
Franz hafði eins og fleiri góðir
menn megnustu skömm á markaðs-
kerfinu, sem metur útsjónarsemi í
peningamálum hundraðfalt hærra en
nokkra aðra gáfu eða hæfileika
mannsins. Hann var samt á yngri ár-
um öllu beiskari út í heiminn en
margir félagar okkar. Honum þótti
líka óþarft að láta satt kyrrt liggja, og
gat jafnvel gert sig óþægilegan í jóla-
boðum hjá góðborgaralegum fjöl-
skyldum. Ég heyrði það eitt sinn út-
skýrt þannig að þetta væri í blóðinu.
Hvað sem því leið var hann kominn af
hinni skaftfellsku Þórunni grasakonu
og Filippusi og var reyndar nýbúinn
að ritstýra bókinni Grasaættin með
niðjatali ásamt ágripi af sögu þeirra
og barnanna.
Eins og fleiri félitlir vinstri sinn-
aðir stúdentar leitaði hann eftir
námsstyrk austantjalds og innritað-
ist í hina voðalegu blaðamennsku-
deild við háskólann í Leipzig, þar sem
að hans sögn eitt gilti öllu ofar:
Flokkurinn hefur alltaf rétt fyrir sér.
Það var of mikið fyrir mann með
sjálfstæða hugsun og hann hrökklað-
ist þaðan eftir fyrsta veturinn. Hann
var reyndar ekki einn um það. Seinna
hóf hann nám í sögu Suður-Ameríku
og lauk prófi. Að því kom að hann
fékk viðlíka skömm á því stjórnarfari
sem hafði hugsjónir hans sjálfs um
andlegt frelsi og jafnrétti á stefnu-
skrá sinni en framkvæmdi þær með
þveröfugum formerkjum. Aldrei féll
hann þó í þá aumingjagryfju að verða
andsósíalisti.
Fyrir þrem áratugum lágu leiðir
saman að nýju og nú á hálendi Ís-
lands. Franz var þá orðinn þjálfaður í
löngum gönguferðum með frönskum
harðlífismönnum, sem lögðu metnað
sinn í að ferðast og borða sem spar-
legast. Göngufús hópur sem kallaði
sig kommatrimmið innlimaði Franz
og hann gekk fyrsta sumarið með
okkur yfir Ódáðahraun. Einn helsti
vandi á þeirri leið er vatnsleysi, og
þarf að finna sér náttstað við óbráð-
inn skafl. Á þá rambaði Franz, enda
gæddur ratskyni sem hann trúði bet-
ur en áttavita. Á það reyndi ekki síð-
ur næsta sumar þegar gengið var frá
Landmannalaugum í Þórsmörk áður
en nokkur á hafði verið brúuð eða
nokkur skáli reistur á þeirri leið – og
brast á snjóhríð kringum Háskerð-
ing. Franz hafði ætíð verið hneigður
fyrir skáldskap og fagurkeri á ljóð. Á
síðara hluta ævinnar gaf hann sig æ
meir að þeim hugðarefnum. Hann
fékkst talsvert við þýðingar, einkum
úr þýsku, og var mjög virkur við
tímarit þýðenda, Jón á Bægisá. Um
áratugaskeið var hann einn helsti
tengiliður milli íslenskra og þýskra
nútímaskálda og skipulagði sameig-
inlegar upplestrarferðir þeirra í í
báðum löndum í samvinnu við rit-
stjóra hins þekkta menningartíma-
rits Die horen. Meðal síðustu stórra
verka hans í þessum geira var þýðing
á ferðaþáttum Bruno Schweizers
mál- og þjóðfræðings um Ísland
sumrin 1935 og 1936, sem var þriðja
bindi bókanna Úr torfbæjum inn í
tækniöld og út kom 2003. Margir
hefðu haft gott af að hann yrði ekki
svona bráðkvaddur.
Árni Björnsson.
Innilegar þakkir til þeirra sem sýndu okkur samúð
og hlýhug við andlát og útför móður okkar,
tengdamóður og ömmu,
GUÐBJARGAR HULDAR MAGNÚSDÓTTUR
frá Dölum,
Fáskrúðsfirði,
síðar Bakka í Kelduhverfi.
Sérstakar þakkir til starfsfólks Hrafnistu í Reykja-
vík.
Björg Gunnlaugsdóttir, Sverrir Ólafsson,
Erla Óskarsdóttir,
Magnús Gunnlaugsson, Ríkey Einarsdóttir,
Aðalbjörg Gunnlaugsdóttir, Stefán Óskarsson,
Hulda Gunnlaugsdóttir, Gunnar Einarsson,
Hildur Gunnlaugsdóttir, Páll Steinþórsson,
Valdís Gunnlaugsdóttir, Vignir Sveinsson
og fjölskyldur.
Þökkum innilega auðsýnda samúð og vinarhug
vegna andláts eiginmanns og föður,
ATLA ELÍASSONAR,
Suðurgerði 2,
Vestmannaeyjum.
Sérstakar þakkir til Kiwanisklúbbsins Helgafells,
Sinawikklúbbsins Helgafells, Golfklúbbs Vest-
mannaeyja, Heilbrigðisstofnunar Vestmannaeyja,
vina og ættingja.
Kristín Frímannsdóttir,
börn, barnabörn og barnabarnabörn.
Innilegar þakkir til allra þeirra sem sýndu okkur
samúð og hlýhug við andlát og útför föður okkar,
tengdaföður, afa og langafa,
INGIMUNDAR ÞORKELSSONAR
vélvirkja,
áður til heimilis í
Sporðagrunni 4,
Reykjavík.
Sérstakar þakkir færum við starfsfólki Hrafnistu í Reykjavík fyrir góða
umönnun.
Þorkell R. Ingimundarson, Helga Geirmundsdóttir,
Þráinn Ingimundarson,
barnabörn og langafabörn.