Morgunblaðið - 09.06.2006, Blaðsíða 34

34 FÖSTUDAGUR 9. JÚNÍ 2006 MORGUNBLAÐIÐ
Hallgrímur B. Geirsson.
Styrmir Gunnarsson.
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
Eftir Davíð Loga Sigurðsson
david@mbl.is
Abu Musab al-Zarqawi,meintur leiðtogial-Qaeda-hryðjuverka-hreyfingarinnar í Írak,
féll í loftárás Bandaríkjahers á
íverustað hans norðaustur af Bag-
dad í fyrradag. Zarqawi er talinn
eiga sök á dauða hundraða, ef ekki
þúsunda manna, en sveitir hans hafa
lýst ábyrgð á hendur sér á ýmsum
verstu ódæðisverkum síðustu
þriggja ára í Írak.
Nouri al-Maliki, forsætisráðherra
Íraks, greindi frá þessum tíðindum
á fréttamannafundi í Bagdad
snemma í gær en við hlið hans stóðu
Zalmay Khalilzad, sendiherra
Bandaríkjanna, og George Casey,
hershöfðingi í Bandaríkjaher. „Við
höfum gert út af við al-Zarqawi,“
sagði Maliki og brutust í kjölfarið út
mikil fagnaðarlæti í fundarsalnum.
Sjö aðrir týndu lífi í aðgerðum
Bandaríkjahers á miðvikudag, þ. á
m. Sjeik Abdul Rahman, trúarlegur
ráðgjafi Zarqawis. Meðal hinna
látnu var einnig kona, sem ekki hafa
verið borin kennsl á, og lítið barn.
Dauði Zarqawis þykir sæta mikl-
um tíðindum og þeim var víða fagn-
að í gær. Ekki síst þykja þau líkleg
til að styrkja stöðu Malikis, sem ný-
verið tók við forsætisráðherraemb-
ættinu í Írak, en ósætti og deilur
hafa sett svip á ríkisstjórn hans, sem
lokið var við að manna í gær. Frétta-
skýrendur eru þó ekki á eitt sáttir
um hvort dauði Zarqawis muni hafa
þau áhrif, að úr ofbeldi dragi í Írak.
Fyrstu vísbendingar benda ekki
endilega til þess að svo verði, en
nítján manns týndu lífi í tveimur
sprengjutilræðum í Bagdad í gær.
Tveimur fimm hundruð punda
sprengjum varpað á húsið
Casey, sem er æðsti yfirmaður
Bandaríkjahers í Írak, sagði að Zar-
qawi hefði fallið þegar loftárás var
gerð á „afskekktan felustað“ hans í
þorpinu Hibhib um átta km norður
af borginni Baquba kl. 18.15 að stað-
artíma í fyrradag, um kaffileytið að
íslenskum tíma. Sagði hann einnig
að borist hefðu upplýsingar frá hátt-
settum liðsmönnum vígasveita Zar-
qawis sem dugað hefðu Bandaríkja-
her til að vita hvar Zarqawi hygðist
funda með nokkrum fylgismanna
sinna.
Fram kom í máli Malikis forsætis-
ráðherra að íbúar á svæðinu hefðu
veitt íröskum öryggissveitum upp-
lýsingar um verustað Zarqawis og
Bandaríkjaher hefði síðan brugðist
við þeim upplýsingum með fyrr-
greindri aðgerð.
Casey sagði á hinn bóginn að að-
gerðin hefði hafist fyrir tveimur vik-
um en þá var byrjað að rekja slóð
Zarqawis. Kom fram í máli Hoshyar
Zebari, utanríkisráðherra Íraks, að í
kjölfar þess að Zarqawi sendi frá sér
myndband undir lok apríl hefði verið
ráðist í það af fullum krafti að hafa
uppi á honum. Mun maður sem var í
haldi Bandaríkjamanna, skv. blaða-
manni The Australian, Ma
lov, hafa þekkt hús það sem
var í þegar myndbandið var
Zarqawi svaf að vísu sja
nætur í röð á sama stað e
tiltekna stað, húsið í Hib
hann hafa heimsótt áður s
nefndum heimildarmanni.
William Caldwell, undir
ingi og talsmaður Bandar
sagði síðar í gær að aðgerð
dag hefði verið afrakstur
og markvissrar vinnu“ á g
upplýsinga sem borist hefð
vikur. Caldwell sýndi ljós
líki Zarqawis á fréttamann
myndband af aðgerð Ba
hers en fram kom að ba
F-16 herþotur hefðu varpa
fimm hundruð punda spr
íverustað Zarqawis. „Við vo
í nokkrum einasta vafa um
qawi væri í húsinu,“ sagði C
„Við höfum gert ú
af við al-Zarqawi
Nafntogaðasti forystumaður uppreisnarinn
í Írak drepinn í aðgerðum Bandaríkjahers




 



  
 

  

 ' (
)
*  + ,   - 
,
!&9"08 ( (.%:;-.&$"
<&
 !-&/!&"&'+&$/'
*.8&".)$- /0
$"0 =&/$&$/&.
!"+$9$&
>&-'?+& !'&"-+/$
&&/(&

!.%:;&@
'"0"$/-
/  .
!".&0$
'-
#9&!!"!(
6+&/A!
8&
/+8$
".
$
!
.*&./&
+'?"0+&""+
6+)3%
&9"&
00!. 

B$

*!/"
/





5 CDD7EF
,G HFI
!
 !

 
#

$


% 

 

7 ,
,;(
Skiptar skoðanir voru um þaðí gær hve mikil áhrif falljórdanska hryðjuverkaleið-togans Abu Musab al-Zarq-
awis myndi hafa á gang mála í Írak.
Nafn hans hefur vissulega orðið eins
konar samheiti yfir illræðismenn
sem drepa fyrst og fremst óbreytta,
íraska borgara og erlenda gísla í
morðæði sínu. En ekki er víst að
hann hafi haft mikil áhrif á stjórn-
málaástandið í landinu, önnur en þau
að ýta undir ringulreið og vantrú á
stjórnvöldum. Átökin eru annars
vegar milli arabískra súnníta sem
hafa áratugum saman verið mestu
ráðandi í Írak, þótt þeir séu aðeins
um fimmtungur íbúanna, og hins
vegar sjía-araba sem eru sennilega
um 60%. Trúarofstækismenn gegna
yfirleitt aukahlutverki í þeim deil-
um.
Eins og fréttaskýrandi breska
ríkisútvarpsins, BBC, Rob Watson,
bendir á er vitað að tugir eða hundr-
uð ólíkra hópa berjast í Írak gegn
Bandaríkjamönnum og ríkisstjórn-
inni, margir alveg ótengdir Zarqawi
og mönnum hans. Talið er að Zar-
qawi hafi síðustu mánuðina glutrað
niður hluta af þeim stuðningi sem
hann naut framan af. Er ástæðan
grimmdin sem hann sýndi erlendum
gíslum og óbreyttum Írökum. Segir
Watson að Zarqawi hafi lent upp á
kant við marga ættbálkahöfðingja í
héruðum súnní-araba þar sem upp-
reisnin hefur verið öflugust.
Sjítar fögnuðu margir ákaft í gær
þegar þessi sameiginlega óvinur
þeirra og Bandaríkjamanna
sagður fallinn. Þrátt fyrir ý
semdir velkist enginn í vafa
dauði Zarqawis styrkir bæð
völd í Bagdad og Bandaríkj
amk. um sinn, að loksins sk
tekist að ráða niðurlögum m
sem nefndur hefur verið „an
reisnarinnar“ í Írak.
Ýtti undir hatur á sjítum
Ekki má gleyma því að han
sig fram um að ýta undir ha
súnníta í garð sjíta og hvatt
til þess að sjítum í Írak yrði
Þeir væru auk þess stuðnin
erfðaóvinarins, Írans. Heim
armenn segja þó að fall Zar
líklega ekki jafn mikilvægu
ur og það að í gær tókst efti
þóf að skipa ráðherra til að
embætti varnarmála, innan
ismála og öryggismála. Stjó
nýja forsætisráðherra, Nou
Malikis, fær loksins byr í se
Zarqawis sama dag gæti ge
Maliki áru sigurvegarans í a
almennings.
Nauðsynlegt er að hafa í
„Andlit uppreisnar
deyr – en lifir andi
Mjög er deilt um það hvaða áhrif fall Jórdanans
al-Zarqawis muni hafa á þróun mála í Írak.
Kristján Jónsson kynnti sér stöðuna og álit sér-
fræðinga í málum hryðjuverkasamtaka.
MIÐSTJÓRNARFUNDUR
FRAMSÓKNARFLOKKSINS
Í dag kemur miðstjórn Fram-sóknarflokksins saman tilfundar við óvenjulegar að-
stæður. Flokkurinn hefur verið að-
ili að ríkisstjórn í samfleytt ellefu
ár og haft stjórnarforystu á hendi
síðustu misseri. Halldór Ásgríms-
son hefur tilkynnt að hann láti senn
af embætti forsætisráðherra og
formaður Sjálfstæðisflokksins taki
við. Halldór hefur jafnframt til-
kynnt að hann láti af flokksfor-
mennsku og hverfi af vettvangi
stjórnmálanna á flokksþingi, sem
upplýst er í Morgunblaðinu í dag að
verði haldið síðari hluta ágústmán-
aðar.
Hugmyndir Halldórs Ásgríms-
sonar og samstarfsmanna hans um
breytingar á forystu Framsóknar-
flokksins fóru út um þúfur og satt
að segja hefur þjóðin nánast staðið
agndofa gagnvart þeirri upplausn,
sem verið hefur síðustu daga í for-
ystu og þingflokki Framsóknar-
flokksins.
En nú virðist sem flokkurinn sé
að ná tökum á sjálfum sér. Í Morg-
unblaðinu í dag er skýrt frá því, að
eftir fund Halldórs Ásgrímssonar
og Guðna Ágústssonar undir kvöld
í gær hafi tekizt fullar sættir með
formanni og varaformanni Fram-
sóknarflokksins. Það er stórt skref
í rétta átt.
Þeir Halldór Ásgrímsson og
Guðni Ágústsson munu sameigin-
lega leggja fyrir fund miðstjórnar í
dag tillögu um flokksþing seinni
hluta ágústmánaðar. Þar verður
kjörin ný forysta. Það þýðir, að
þegar hin pólitíska vertíð hefst í
haust gengur Framsóknarflokkur-
inn sameinaður (væntanlega) fram
á vígvöllinn. Þá verður, ef vel tekst
til, hvorki óvissa um forystu né að-
ild Framsóknarflokksins að núver-
andi ríkisstjórnarsamstarfi. Flest
bendir því til að Framsóknarflokk-
urinn sé að ná tökum á sjálfum sér.
Það hefur ákaflega mikla þýð-
ingu fyrir pólitíkina, alla vega í ná-
lægri framtíð, að Framsóknar-
flokknum takist þetta. Hvort sem
mönnum líkar betur eða verr gegn-
ir þessi flokkur lykilhlutverki í ís-
lenzkum stjórnmálum. Hann skap-
ar eða hefur skapað ákveðið
jafnvægi á milli hægri og vinstri.
Í formannstíð Halldórs Ásgríms-
sonar hefur hann fremur hallast að
hægri kantinum. Sennilega er
ástæðan fyrst og fremst sú, að
Halldóri hefur ekki litist á blikuna,
þegar hann hefur horft til vinstri.
Hann er varkár og ábyrgur stjórn-
málamaður og hann hefur ekki vilj-
að taka áhættuna af því að reyna að
stjórna landinu með hópi fólks, sem
hann hefur talið að komi ekki fram
með ábyrgum hætti í stjórnmála-
baráttunni.
Þessi afstaða Halldórs Ásgríms-
sonar hefur dugað Framsóknar-
flokknum vel. Hann hefur í rúman
áratug haft mun meiri áhrif í ís-
lenzkum þjóðmálum en kjörfylgi
hans segir til um. Flokkurinn hefur
komið mörgum áhugamálum sínum
fram og dugar að vísa til Kára-
hnjúkavirkjunar og álvers á Reyð-
arfirði, en þessar framkvæmdir eru
að gjörbreyta Austurlandi. Hvort
sem menn eru með eða móti þess-
um framkvæmdum er þetta veru-
leikinn, sem við blasir.
Það fer því ekki á milli mála, að
það er mikið í húfi fyrir Framsókn-
armenn að þeim takist á fundinum í
dag að tryggja stöðugleika í flokkn-
um og leggja grundvöll að upp-
byggilegu flokksþingi.
NÁGRANNARÍKI RÚSSA
Hvers vegna er það svo, að nán-ast öll nágrannaríki Rússa
leggja áherzlu á að gerast aðilar að
Atlantshafsbandalaginu? Skýringin
á því er augljós. Reynsla þeirra af
því að búa í nágrenni við Rússa og
framkoma Rússa við þau valda því
að þau vilja leita skjóls innan Atl-
antshafsbandalagsins.
Sergei Lavrov, utanríkisráðherra
Rússlands, segir að gangi Úkraína
og Georgía í Atlantshafsbandalagið
þýði það gríðarleg umskipti í aust-
urhluta Evrópu. Það er rétt. Inn-
ganga Úkraínu í Atlantshafsbanda-
lagið og Evrópusambandið þýðir að
einangrun Úkraínu rofnar og þessi
mikla þjóð, sem á þetta mikla land
kemst í samband við umheiminn.
Úkraínumenn hata ekki Rússa,
þótt þeir hefðu fulla ástæðu til eftir
tilraunir Stalíns til þess að svelta þá
til dauða á fyrri hluta 20. aldarinn-
ar. Þeir tala vel um Rússa og líta
svo á, að almennir borgarar í Rúss-
landi hafi verið fórnarlömb Stalíns
ekkert síður en þeir sjálfir. En þeir
vilja aðild að Atlantshafsbandalag-
inu m.a. til þess að þeir atburðir,
sem urðu á þeim tíma í Úkraínu
verði ekki endurteknir ef nýr harð-
stjóri kemst til valda í Moskvu. Þeir
hafa líka ástæðu til að vantreysta
núverandi valdhöfum í Moskvu eins
og kom í ljós í gasdeilunni fyrir
nokkrum mánuðum.
Þegar Lavrov, utanríkisráðherra
Rússa, segir að þeir muni meta af-
leiðingar af aðild Úkraínu og
Georgíu að Atlantshafsbandalaginu
út frá þjóðarhagsmunum Rússa má
hann ekki gleyma því að fyrrnefnd-
ar þjóðir meta líka hverjir þjóðar-
hagsmunir þeirra eru.
Rússar geta ekki komið í veg fyrir
að nágrannaríki þeirra gangi í Atl-
antshafsbandalagið. Hótanir þeirra
eru marklausar. Þeir geta ekki fylgt
þeim eftir. Þess vegna eiga Rússar
að snúa við blaðinu og stefna að því
að lifa í friði við nágranna sína. Atl-
antshafsbandalagið hefur í meira en
hálfa öld verið góður nágranni
margra þjóða.