Morgunblaðið - 30.08.2006, Qupperneq 13
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 30. ÁGÚST 2006 13
Fagmennska í fFagmennska í fyrirrúmi
Stórar dælur - Litlar dælur
Góðar dælur - Öruggar dælur
Úrval af dælum
Skútuvogi 6 • 104 Reykjavík • Sími 510 4100 • www.danfoss.isDanfoss hf
Kæliver ehf. óskar Borgarnes-kjötvörum til hamingju með
glæsilegt vinnsluhús.
Kæliver annaðist alla framkvæmd á frysti- og kælibúnaði
fyrir vinnsluna.
HÖNNUN - SALA - VERKTAKA - ÞJÓNUSTA
Frystikerfi - Frystigeymslur
Kælikerfi - Kæligeymslur
Kæliver ehf. - Súðarvogi 28-30 - 104 Reykjavík - Sími 530 3100
Póstfang: kv@kaeliver.is
!"
#
$
%
&
$
#
'
(
)
*
*
+,
-.
!
(
(!
*#
/
0
&!
1
1
/#
-
*
#
2
*
#
3
#
0
!
!
!
!
!
!
!
"#
$%&' (
)#& !
*'&+,- , &
!
" ! #$%&
ÚR VERINU
., '
.,/& .
0&& ,
., '
.,/&
0&& ,
!
., '
.,/&
0&& ,
"
., '
.,/&
0&& ,
.1
'(! )!"
'(! *+),#
- #(!
,, 2
,,' &
,,$&&
,, 2
,,' &
,,$&
"
,, 2
,,' &
,,$&&
#
$ % &
0&&,# ,'&,,#, 3,3
,3 ,4
4 ,.,
%.
' &' ,
, .1 ,
,' , .1 ,
,( ,#
,, .1 ,
,.
' ,
',56 ,' ,.,.,.
( $ ) 0&&,# ,'&,
,#,
,3 ,
,.,
%, , 3,# ,,#, 3, ,
,, .1 .
7 ,3, ,
, ,4 ,$, 8 .
#
9
) 3
:3
), ),
),
., „ÞAÐ ER orðið ljóst hvað FAO varð-
ar, að það verður að takmarka aðgang
að veiðum sjó og vötnum. Það sem
hefur verið kallað opinn aðgangur, og
er í raun stundað hjá mörgum löndum
enn, verður að ljúka.
Einfaldlega vegna þess
að reynslan alls staðar í
heiminum sýnir að op-
inn aðgangur leiðir til
ofveiði. Það verður að
takmarka aðganginn og
þá er það spurningin
hvernig á að gera það,“
segir Grímur Valdi-
marsson, framkvæmda-
stjóri fiskiðnaðarsviðs
sjávarútvegsdeildar
FAO, Landbúnaðar- og
matvælastofnunar
Sameinuðu þjóðanna.
Grímur segir að hing-
að til hafi verið reynt að hindra að-
gang að auðlindinni með tæknilegum
ákvæðum, fjölda og stærð báta, leyfi-
legri vélarstærð báta, stærð og teg-
und veiðarfæra og svo framvegis.
„Það sýnir sig að þessar aðgerðir eru
afskaplega óvirkar og verða það enn
frekar eftir því sem tækninni fleygir
fram. Það má segja að veiðiflotinn
finni alltaf leiðir framhjá slíkum tak-
mörkunum. Því eru menn komnir nið-
ur á það, að fiskveiðiréttindi verður að
skilgreina til notendanna. Fiskveiði-
samfélögin fái veiðiréttindin og rétt-
indin séu varin með löggjöf.
Það er hins vegar hvers lands fyrir
sig að ákveða hvers
konar réttindi sé um að
ræða. Hvort það eru
svæðisbundin réttindi,
hvort það eru kvótar
eða samfélagsleg rétt-
indi, og einnig hvort
kvótar eigi að vera milli-
færanlegir eða ekki.
Það er fyrir hvert sam-
félag fyrir sig að ákveða
formið. Það er komin
töluverð reynsla á fisk-
veiðistjórnun víða og við
vitum að það er mjög
pólitískt viðkvæmt
hvernig eigi að úthluta
veiðiréttindum og hvaða reglur eigi
að gilda um framsal, hvort takmarka
eigi hámarks veiðirétt svo hann safn-
ist ekki á fáar hendur. Þetta er langt
ferli og það þurfa allir sem hlut eiga
að máli að vera með í spilinu. Bæði
fulltrúar, veiða, vinnslu og sölu, og yf-
irvöld á hverjum stað. Virkri fisk-
veiðistjórnun verður ekki komið á
nema í þokkalegri sátt við alla aðila.“
Eins konar leiðbeinendur
Hvert er hlutverk FAO í mótun
stefnu í fiskveiðistjórnun?
„Okkar hlutverk er að veita tækni-
lega ráðgjöf. Okkar er að skoða hver
reynslan af mismunandi fiskveiði-
stjórnunarkerfum í heiminum er.
Hlutverk okkar er að leiðbeina við-
komandi löndum um það hvaða mögu-
leikar koma til greina og hverjar eru
líklegar afleiðingar þess sem þær
velja. Þannig getum við til dæmis
sagt með öryggi að vilji menn hafa op-
inn aðgang að sjó eða vatni, þá er
langlíklegasta afleiðingin algjör of-
veiði, þannig að þegar fram í sækir
verði nánast ekkert eftir. Það er því
miður staðreyndin á alltof mörgum
stöðum.
Eins getum við leiðbeint um afleið-
ingar þess að vera með framseljan-
lega kvóta. Slíkt kerfi felur í sér til-
hneigingu til þess að aflaheimildirnar
lendi á færri höndum, nema settar
séu skorður við því.
FAO er ætlað framkvæma vilja að-
ildarlandanna, en þau koma sér auð-
vitað ekki alltaf saman um allt, ekki
frekar en við er að búast. Við förum
fyrir þjóðum til að vinna að samkomu-
lagi og ýmsum samþykktum og
tæknilegri ráðgjöf. Löndin þurfa hins
vegar að koma til okkar og leita að-
stoðar fyrir sig og hana getum við
veitt í ýmsu formi,“ segir Grímur
Valdimarsson.
Morgunblaðið/ Jim Smart
Sjávarútvegur Eignarréttur í sjávarútvegi var viðfangsefni ráðstefnu Rannsóknarmiðstöðvar um samfélags- og
efnahagsmál. Á myndinni eru, talið frá hægri, Pétur Bjarnason, framkvæmdastjóri Fiskifélags Íslands, Helgi Áss
Grétarsson lögfræðingur, Jónas Haralz, fyrrverandi bankastjóri og Ásgeir Daníelsson hagfræðingur.
Frjáls aðgangur
leiðir til ofveiði
Eftir Hjört Gíslason
hjgi@mbl.is
Grímur Valdimarsson
Fáðu fréttirnar
sendar í símann þinn
»Fiskur er sú matvara sem mest er seld á
alþjóðlegum markaði.
»Um 1.200 fisktegundir úr sjó og 210 úr eldi eru nýttar.
»FAO metur að 52% allra fiski-stofna séu fullnýtt.
» 23% fiskistofna eru vannýtt og gætu skilað meiru.
» 25% fiskistofna eru ofveidd og þar er mikil þörf aðgerða.
Í HNOTSKURN