Morgunblaðið - 27.10.2006, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 27. OKTÓBER 2006 41
Húseignir í Flórída
Kynning
Hótel Loftleiðum
laugardag og sunnudag kl. 13-18
· Húseignir í Flórída eru góður fjárfestingarkostur.
· Mjög auðvelt er að leigja út hús í Flórída.
· Góðir og ódýrir fjármögnunarmöguleikar.
· Óendanlegir afþreyingarmöguleikar.
· Ótrúlegt úrval frábærra golfvalla.
· Hagstætt verðlag.
· Ýmis góð tilboð í gangi - núna.
· Skoðunarferðir í skipulagningu.
Garðatorg eignamiðlun í samstarfi við Meredith Mahn hjá Domus Pro Realty og Park
Square Homes kynna nokkrar af bestu húseignum sem í boði eru á Orlandó-svæðinu.
Starfsfólk Garðatorgs, Meredith fasteignasali í Orlandó og Lisa frá Park Square verða
á staðnum og veita allar upplýsingar. Lisa verður með sérstök tilboð í pokahorninu.
Nánari upplýsingar: Þórhallur hjá Garðatorgi í síma 545 0800/896 8232/thor@gardatorg.is Meredith Mahn livinfl@aol.com/www.livinfl.com
Nýttu tækifærið til að hitta fagfólk og fáðu góðar upplýsingar.
- NÚ ER RÉTTI TÍMINN
DÓMKIRKJAN í
Reykjavík á 210 ára
vígsluafmæli 30. októ-
ber nk. og verður
þess minnst með há-
tíðarmessu og fleiru
sunnudaginn 29. októ-
ber. En um þessar
mundir eru einnig lið-
in 200 ár frá því bisk-
up Íslands settist að í
kaupstaðnum Reykja-
vík. Þótt ástæðurnar
fyrir flutningi herra
Geirs Vídalín frá
Lambastöðum á Sel-
tjarnarnesi til
Reykjavíkur væru
ömurlegar, þá var
þetta merkur atburð-
ur, sem vert er að
minnast. Nærvera
biskups Íslands í
þessum nýstofnaða
höfuðstað hlaut að
hafa jákvæð áhrif,
bæði á sjálfsmynd
staðarins og eins þá
ímynd, sem hann
hafði út á við.
Árið 1770 var sett á
stofn sk. Landsnefnd
til að gera tillögur um
úrbætur í málefnum Íslands. Með-
al hugmynda hennar var stofnun
fjögurra kaupstaða. Einn þeirra
var Reykjavík, sem nefndin taldi,
að gæti orðið höfuðstaður lands-
ins. Þangað væri þá rétt að flytja
bæði biskupsstólinn og skólann frá
Skálholti. Bæinn mætti svo nefna
Kristjánsvík í heiðursskyni og
þakklætis við konunginn. Að því
kom, að biskupsstóll og skóli voru
fluttir til Reykjavíkur í kjölfar
móðuharðindanna 1785. Næsta ár,
1786, varð Reykjavík höfuðstaður
landsins, en fékk sem
betur fer að halda
sínu forna nafni.
Geir Vídalín sókn-
arprestur í Seltjarn-
arnesþingum, og þar
með Reykjavíkur, var
skipaður biskup, er
Hannes Finnsson, síð-
asti Skálholtsbisk-
upinn, lést 1796, Geir
var vígður bisk-
upsvígslu heima á
Hólum 1797 af herra
Sigurði Stefánssyni.
Er hann féll frá, var
landið allt gert að
einu biskupsdæmi
1801.
Geir biskup sat
áfram á Lamba-
stöðum. Hann var
manna best að sér,
greindur, orðheppinn,
ritfær vel og hag-
mæltur. Hann þótti
frjálslyndur í trú-
málum og svo góð-
gerðasamur, að efna-
hagur var afar
bágborinn. Sagt er, að
hann hafi einhvern
tíma sagt við kunn-
ingja sinn um elda-
mennskuna á Lambastöðum: „Á
tveim stöðum slokknar aldrei eld-
ur, – hjá mér og í helvíti.“ Árið
1804 leitaði biskup ásjár stjórn-
valda um launahækkun og hjálp í
erfiðri skuldastöðu. Svör komu
vorið 1806 og voru á þá leið, að Ís-
leifur Einarsson á Brekku, dómari
í Landsyfirréttinum, Rasmus
Frydenberg bæjarfógeti í Reykja-
vík og Markús Magnússon
stiftsprófastur í Görðum á Álfta-
nesi voru skipaðir í nefnd til að
gera úttekt á högum biskups. Kom
þá í ljós, að hann var gjaldþrota.
Þar með voru Lambastaðir teknir
af honum, hinu stóra heimili, sem
oft taldi 24–30 manns, var sundrað
og biskupi gert að flytja á mölina í
Reykjavík. Til að fullkomna nið-
urlægingu hans var honum gert að
búa við þau smánarlegu kjör að
taka við vikuskammti í senn af
mjöli, smjöri, bleki og tóbaki. Ábú-
andanum á Lambastöðum var gert
að leggja honum til eitt kýrfóður
af heyi árlega, en bústað fékk
biskup í húsi því, sem enn stendur
að Aðalstræti 10, og nú er verið að
gera upp. Raunar átti hann upp-
haflega ekki að fá allt húsið, en
náði því þó. Um þetta má lesa
meira í bók Finns Sigmundssonar
Geir biskup góði í vinarbréfum
1790–1823, bls. 66–78, sem út kom
í Reykjavík 1966. Þar segist bisk-
up eiga að flytja um miðjan sept-
ember. Svo virðist sem sú áætlun
hafi staðist, því frá 25. september
1806 eru bréf til hans með heim-
ilisfanginu Reykjavík. Því eru
sannanlega 200 ár um þessar
mundir frá því að biskup Íslands
settist að í höfuðstað landsins.
Aðalstræti 10 gekk lengi undir
nafninu Biskupsstofan og þar bjó
Geir Vídalín til dauðadags 20.
september 1823. Eftirmaður hans,
Steingrímur Jónsson, bjó reyndar
í Laugarnesi árin 1826–1845. Það
var þá enn í Seltjarnarneshreppi,
en er á því svæði, sem nú telst til
Reykjavíkur, og hefur verið það
frá 1894.
Reykjavík biskupssetur í 200 ár
Þórir Stephensen minnist 210
ára vígsluafmælis Dómkirkj-
unnar í Reykjavík og að 200 ár
eru liðin frá því biskup Íslands
settist að í Reykjavík
»Nærverabiskups Ís-
lands í þessum
nýstofnaða höf-
uðstað hlaut að
hafa jákvæð
áhrif, bæði á
sjálfsmynd stað-
arins og eins þá
ímynd, sem
hann hafði út á
við.
Þórir Stephensen
Höfundur er fv. Dómkirkjuprestur
og fv. staðarhaldari í Viðey.
Morgunblaðið/Rax
Aðalstræti 10 gekk lengi undir nafninu Biskupsstofan og þar bjó Geir Vídalín til dauðadags 20. september 1823.