Morgunblaðið - 29.12.2006, Page 48

|föstudagur|29. 12. 2006| mbl.is
Eftir Flóka Guðmundsson
floki@mbl.is
Þ
etta er næstum eins og
málverk sem hreyfist.“
Þannig útskýrir dans-
höfundurinn Margrét
Sara Guðjóndsóttir
stemninguna í dansgjörningi sínum
When I Say Bad I Mean Seriously
Hip (mind to motion know the no-
tion) sem verður heimsfrumsýndur í
dag í myndlistarsafninu Safni.
„Verkið er mjög sjónrænt og sækir
áhrifamátt sinn í hið sjónræna frem-
ur en einhverja sögulega fram-
vindu,“ heldur Margrét Sara áfram.
„Það er ekki gengið út frá klass-
ískum dans- eða leikhúshug-
myndum.“
Um óvenjulegan gjörning er að
ræða þar sem áhorfendur horfa á
verkið í gegnum glugga Safns sem
snýr út að Laugavegi.
„Ég hef dansað mikið í mörg ár í
leikhúsum um allan heim. Mig lang-
aði einfaldlega ekki að gera verk fyr-
ir það umhverfi. Það felst einnig í
hugmyndinni að maður nær fram
meira „kasúal“ stemningu með því
að færa áhorfandann út á götu.
Auk þess er fjarlægðin ákveðinn
hluti af heildarhugmyndinni; það að
geta ekki snert dansarann. Það eru
ákveðin átök sem felast í því að hafa
þennan glugga á milli. Það skapar
ákveðna fjarlægð sem tengist þem-
anu.“
Tákn án merkingar
Þemað segir Margrét Sara vera
eins konar merkingarleysi merking-
arbærra hluta; notkun tákna í sam-
félaginu sem tekin eru úr upp-
runalegu umhverfi sínu og
samhengi, oft án umhugsunar og
gersneydd upprunalegri merkingu.
Fjallað er um hvort merking fjölda
tákna, svo sem trúarlegra og póli-
tískra tákna, verði einhverntíma að
fullu skiljanleg þorra almennings ef
þau tengjast ekki reynsluheimi hans
á beinan hátt. Hvort tákn, sem al-
menningur upplifir t.d. í gegnum af-
þreyingariðnaðinn, missi ekki þann-
ig merkingu sína og áhrifamátt.
Margrét Sara nefnir sem dæmi þá
tísku að ganga með Palestínuklúta
án þess að vita hvað mismunandi lit-
ir í slíkum klúti geta táknað.
„Fólk getur gengið með hinn
græna og hvíta klút Hamas-
samtakanna eins og eitthvert tísku-
fyrirbrigði. Þetta finnst mér vera
rosalega sterkt ef maður er meðvit-
aður um hvað táknið þýðir og um
hvað er að gerast í heiminum. En
það er þorri almennings oftast ekki.“
Afslöppuð upplifun
Hún segir það einnig mikilvægt að
áhorfendum gefist hér tækifæri til
að sækja sér ókeypis og óformlega
upplifun – þeir geti jafnvel kíkt inn
hvenær sem er meðan á sýningu
stendur. Slík reynsla sé oft afslapp-
aðri en formlegri heimsóknir í leik-
húsið sem geti verið sniðfastar og
stífar eftir því.
Auk Margrétar Söru koma tveir
listamenn aðrir að sýningunni: holl-
enski tónlistarmaðurinn David Kiers
og svo sjálfur dansari verksins, Mar-
grét Bjarnadóttir. Þetta er í fjórða
skiptið sem Margrét Sara og David
sameina listræna krafta sína en
nöfnurnar vinna nú saman í fyrsta
skipti. Verkið æfðu þær í höfuðborg
Þýskalands, Berlín, þar sem Mar-
grét Sara er búsett.
Eins og málin standa í dag er að-
eins um þessa einu sýningu að ræða,
„en ég gæti komið með verkið aft-
ur,“ segir Margrét Sara og upplýsir
jafnframt að næst sé stefnan tekin á
önnur lönd Evrópu. „Við sýnum
verkið auðvitað í Berlín þar sem ég
bý og starfa að mestu leyti. Svo
komum við væntanlega til með að
sýna það í Bordeaux í Frakklandi.
Svo eru svona fimm, sex staðir aðrir
sem ég á í samningaviðræðum við.“
Hún segir verkið engu að síður sér-
hannað inn í rými Safns og því bund-
ið við sambærilegar aðstæður og þar
er að finna, þ.e. opið rými við glugga.
Viðrar vonandi vel
Aðspurð hvort hún viti hvernig
komi til með að viðra á áhorfendur
segist hún ekki geta annað en verið
jákvæð og vonað að veðurguðirnir
verði áhorfendum hliðhollir. „Safn
hefur haldið gjörninga af þessu tagi
áður og það hefur gengið mjög vel.
Þannig að ég á ekki von á öðru en að
vel takist til,“ segir hún að lokum.
Flutningur verksins hefst klukk-
an 18 og tekur um 35 mínútur.
Merkingarleysi hins merkingarþrungna
Danshöfundar og nöfnur Margrét Sara Guðjónsdóttir og Margrét Bjarnadóttir í sýningarrými Safns.
Nýr dansgjörningur eftir Margréti
Söru Guðjónsdóttur í Safni í dag
„ÞETTA gengur mjög vel, við setjum okkur
bara í það hlutverk að vera söngkonan og
píanóleikarinn,“ segir Hrafnhildur Björns-
dóttir sópransöngkona og hlær, en hún og
eiginmaður hennar, píanóleikarinn Martyn
Parkes halda tónleika í Hjallakirkju á
morgun kl. 17.
Það er ekkert mál fyrir hjónin að vinna
saman að sögn Hrafnhildar, þau hafa góðan
flygil heima, og svo hlýtur það auðvitað að
vera draumur hvers söngvara að hafa að-
gang að píanista – alltaf.
Hrafnhildur og Martyn búa og starfa í
Manchester. Hann er kennari við Chetham
tónlistarskólann þar í borg og starfar mikið
með söngvurum. Hrafnhildur hefur haft í
nógu að snúast í söngnum.
Þau kalla tónleikana: Umhverfis jörðina á
45 mínútum. „Já, prógrammið tekur 45 mín-
útur í flutningi, fyrst ljóð, og svo léttari
tónlist eftir hlé. Við stoppum ekki í hverju
landi í heiminum, en af því við förum svo
langt – Jórunn Viðar fer með okkur alla leið
til Kína, fannst okkur þetta skemmtilegt
nafn, “ segir Hrafnhildur, en meðal tón-
skáldanna eru Fauré, Johann Strauss og
Verdi, en eftir hann syngur Hrafnhildur ar-
íuna Caro nome úr Rigoletto.
Að undanförnu hefur Hrafnhildur sungið
með Skosku óperunni og þar áður með
Ensku farandóperunni, English Touring
Opera, þar sem Garðar Thór Cortes hefur
einnig verið. „Þar söng ég bæði Næt-
urdrottninguna og fyrstu dömu í Töfraflaut-
unni. Við hjónin höfum verið með óperu-
galakvöld saman, en svo kem ég líka fram
sem einsöngvari við ýmis tækifæri, til dæm-
is í óratóríum.“ Næsta haust er von á
Hrafnhildi heim til að syngja með Íslensku
óperunni, en enn sem komið er er það
leyndarmál hvað Hrafnhildur syngur þar og
þá.
Hrafnhildur Björnsdóttir
syngur sig umhverfis jörðina
Ferðalangar Tónleikar Hrafnhildar Björns-
dóttur og Martyn Parkes nefnast Umhverfis
jörðina á 45 mínútum.
staðurstund
Aðalskona vikunnar er leik-
konan Elva Ósk Ólafsdóttir sem
fer með eitt aðalhlutverkið í
kvikmyndinni Köld slóð. » 50
íslenskur aðall
Listi yfir þær tíu fólksfréttir
sem þóttu furðulegastar á
árinu sem er að líða. Ætli Paris
Hilton komist þar á blað? » 55
furðufréttir
Í fyrsta sæti íslenska bíólistans
er ævintýramyndin Eragon,
aðra vikuna í röð. The Holiday
vermir annað sætið. » 51
kvikmyndir
Birta Björnsdóttir tók saman
annál um aðalpersónur dæg-
urmenningarinnar og liðið ár í
lífi þeirra. » 49
af listum
Ragna Sigurðardóttir gagnrýnir
barnabókina Mitt er betra en
þitt eftir Þorgerði Jörunds-
dóttur. » 53
bókadómur
„ÞAÐ má segja að maður sé sér-
staklega berskjaldaður en samt um
leið ekki, vegna þess að það er gler-
veggur á milli,“ segir Margrét
Bjarnadóttir um þá reynslu að
dansa fyrir framan glugga með
áhorfendur fyrir utan. „Ég held að
tilfinningin verði frekar sú að mað-
ur sé til sýnis heldur en sú tilfinn-
ing sem maður fær í leikhúsi þar
sem maður er meira að sýna. Þann-
ig að þetta verður mjög forvitnilegt
að upplifa.“ Margrét er nýútskrifuð
sem danshöfundur frá nútímadans-
deild Listaakademíunnar í Arnhem
í Hollandi. Hún starfar því ekki sem
dansari en ákvað engu að síður að
slá til þegar Margrét Sara leitaði til
hennar. „Nú er ég hinum megin við
borðið. Ég ákvað að taka þetta að
mér því mér finnst svo spennandi
að vinna með Margréti Söru. Ég hef
ekki sýnt á Íslandi í ein 7 ár, síðan
ég var 18 ára.“
Danshöfundur í hlutverki dansara