Morgunblaðið - 22.07.2007, Blaðsíða 25

vistaskipti
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 22. JÚLÍ 2007 25
Naumast er til það pláss álandsbyggðinni að ekkileynist þar lítið leikfélagsem af minnsta tilefni
fremur lítið kraftaverk og kemur
upp fullskapaðri leiksýningu, oft með
ótrúlegum fjölda þátttakenda. Þjóð-
félagsbreytingar síðustu ára og æ
fleiri innflytjendur eru nú farnir að
breyta svipmóti þessa starfs.
Þegar leikfélagið Hallvarður Súg-
andi á Suðureyri setti á dögunum
upp leikritið Galdrakarlinn frá Oz í
tengslum við árlega sæluhelgi var
leikhópurinn ögn óvenjulega sam-
settur. Tveir aðalleikaranna voru
nefnilega erlendir og af þeim talar
annar naumast stakt orð í tungumál-
inu enda nýkominn til landsins. Auk
þeirra tók þátt í sýningunni fjöldi
barna sem eiga foreldra þar sem
a.m.k. annað er erlent.
Hin þýska Helga Ingeborg Haus-
ner, sem hefur verið búsett á Suður-
eyri um nokkurra ára bil og starfar
sem námsráðgjafi, lék hina vondu
vestannorn og dró hvergi af sér í
flærðinni. Fuglahræðuna heila- og
liðamótalausu lék hins vegar ungur
Ungverji, Tamás Horváth, sem er
nýkominn í plássið til starfa.
Frábær hugmynd
Tamás játar því að hafa stundum
spurt sig þess á æfingatímanum hvað
hann væri eiginlega að gera hér.
Hann er frá Búdapest í Ungverja-
landi, lauk verkfræðiprófi fyrir
þremur árum og hóf síðan störf hjá
fyrirtæki í Búdapest við hönnun helj-
armikilla vatnstanka. En hvernig er
hann þá lentur hér?
„Kynni mín af Íslandi hófust fyrir
þremur árum,“ segir Tamás. „Þá var
ég nýbyrjaður að starfa sem verk-
fræðingur og fór kvöld eitt á krá í
Búdapest. Þar voru þá staddir
nokkrir náungar frá Suðureyri. Þeir
höfðu flogið frá Ísafirði og dvöldust
bara í borginni í þrjár nætur en það
nægði til þess að leiðir okkar lágu
saman. Mér fannst þeir frekar ókurt-
eisir og leist ekkert á þá. Ég gaf mig
samt á tal við þá og reyndi að siða þá
örlítið til. Brátt fór þó vel á með okk-
ur og eftir nokkra drykki sögðu þeir:
„Hvers vegna kemurðu ekki í heim-
sókn?“ Ég sagði bara: „Já, frábær
hugmynd.““
– Fannst þér það í raun frábær
hugmynd?
„Já, já, fyrir Ungverjum er Ísland
framandi og spennandi land. Hins
vegar hefði mér aldrei dottið í hug að
ég ætti eftir að láta verða af því að
koma hingað. Ég kom fyrst í 10 daga
og fannst það eins og kraftaverk. Svo
kom ég aftur síðasta sumar í brúð-
kaup vina minna. Nú í apríl sendu
þau mér svo skeyti og spurðu hvort
ég vildi ekki koma og starfa við nýtt
fyrirtæki um sjóstangveiði fyrir er-
lenda ferðamenn. Ég kvaðst því mið-
ur ekki geta það, ég þyrfti að reisa
vatnstanka í Búdapest. En fljótlega
eftir það fór allt að ganga á afturfót-
unum við það verk og loks fór fyr-
irtækið á hausinn, svo ég þurfti veru-
lega á uppbroti að halda. Ég hringdi
því aftur til vina minna og spurði
hvort tilboðið stæði enn. Það stóð svo
ég sló til.“
– Þetta skýrir þó ekki hvers vegna
þú ert svo allt í einu kominn upp á
svið í leiksýningu á staðnum?
„Daginn sem ég kom hingað komu
leikstjórar sýningarinnar hingað líka
og bjuggu á sama stað og ég. Leigu-
salinn þar, Einar Ómarsson, starfar
reyndar með leikfélaginu. Svo við
tókum tal saman á gistiheimilinu,
þeir sögðust vera komnir frá Reykja-
vík til að setja upp leiksýningu og
spurðu hvort ég vildi ekki mæta og
sjá hvernig mér litist á að vera með.“
Og þetta gerðist sem sagt fyrsta
daginn þinn hér?
„Já, og ég sagði bara aftur: „Frá-
bær hugmynd, hvers vegna ekki?“
Svo reyndi ég mig á sviðinu og lagði
mig allan fram. Þau hafa sjálfsagt
séð einhverja líkamlega eiginleika
sem þeim leist á svo þau báðu mig að
fara með fáeinar setningar á þessu
máli sem ég skildi ekkert í. Þau voru
ansi voguð því þau trúðu því strax að
ég gæti þetta.“
Rúnar Guðbrandsson leikstýrði
sýningunni ásamt Birnu Hafstein.
Hann segir að þau hafi strax séð leik-
ara í Tamási og ekki séð stórkostlega
hindrun í málakunnáttunni. „Ég las
setningarnar hans inn á diktafón og
hann lá svo yfir þeim,“ segir Rúnar.
„En svo var hann með svo góða lík-
amsbeitingu og söng eins og herfor-
ingi.“
Stundum gott að vera heilalaus
Tamás er vitaskuld ekki farinn að
tala neina íslensku að ráði. Hann
þurfti því að læra setningar fugla-
hræðunnar í verkinu eins og páfa-
gaukur. Hann var spurður hvort ein-
hver þeirra væri í sérstöku
uppáhaldi.
Kannski ekki beint en sú setning
sem kemur strax upp í hugann er
„Ég er ekki með heila, bara hey.“
Annars kann ég vel við setningarnar
sem ég fer með, einkum og sér í lagi
þær sem ég skil. Þær komast næst
því að vera áhugaverðar.“
Líkamleg fimi Tamásar í sýning-
unni vakti ekki síður athygli en fram-
sögnin. Hann hlykkjaðist og valt um
sviðið eins og alvön liðamótalaus
fuglahræða og ekki er hægt að verj-
ast þeirri hugsun að hann hefði
reynslu af að standa á sviði.
„Ég hef alltaf laðast að leikhús-
inu,“ segir Tamás. „Ég söng reyndar
í kór um nokkurra ára bil. Svo lék ég
í skólaleikritum og reyndi í nokkur
ár að komast í leiklistarskóla í Búda-
pest. Það var hins vegar meira til
gamans gert; mig langaði aldrei
beint að verða atvinnuleikari.“
Hvers konar reynsla hefur þá æf-
ingaferlið hér verið?
„Mjög skemmtileg og áhugaverð.
Leikhús er svo alþjóðlegt fyrirbæri.
Svo er ég heppinn með hlutverk því
mín persóna segir ekki svo gríð-
armargt en tjáir sig meira með lík-
amanum. Mér finnst gaman að tjá
mig þannig. Ég dansaði svolítið hér
áður, samkvæmisdansa, en ég hef
líka fylgst svolítið með nútímadansi í
Ungverjalandi síðustu ár. Og
kannski tókst mér að lauma ein-
hverjum áhrifum úr honum í fugla-
hræðuna.“
Tamás kveðst kunna því vel að
taka þátt í þessu háameríska verki,
Galdrakarlinum frá Oz.
„Mér finnst það bara skemmtilegt.
Ég hef alltaf verið dálítill trúður í
mér. Svo verkið stendur mér nærri,
það er létt og snýst um hlátur og
gleði. Ég efast um að ég hefði getað
tekið þátt í alvarlegra verki. Svo
þetta er eiginlega fullkomið. Og ef
eitthvað er bogið við framsögnina
get ég alltaf afsakað mig með því að
persóna mín er ekki með neinn
heila.“
Tamás kveðst njóta dvalarinnar
hér í fyllsta máta.
„Ég þurfti að komast burt og Ís-
land er frábært land til að slaka á,
njóta náttúrunnar, finna frið. Svo
lenti ég auk þess inni í ævintýri í
þessu leikriti.“
– Frá hverju þurftir þú fyrst og
fremst að komast?
„Frá tölvunum, tölunum og öllu
því sem fylgdi starfinu í Búdapest.“
– Svo þá er það léttir að vera að
leika náunga sem hefur engan heila?
„Það er það,“ segir Tamás og bros-
ir. Hann á unnustu í Búdapest sem
hyggst heimsækja hann síðar í sum-
ar. En þangað til kveðst hann ætla að
ná betri tökum á þeirri list að taka á
móti erlendum sjóstangveiðimönn-
um eins og innfæddur.
Ljósmyndir/Hallgrímur
Íslandskynni Tamás kynntist Íslandi fyrir þremur árum þegar hann hitti
nokkra náunga frá Suðureyri á bar í Búdapest.
„Ég gaf mig samt á tal
við þá og reyndi að siða
þá örlítið til. Brátt fór þó
vel á með okkur og eftir
nokkra drykki sögðu
þeir: „Hvers vegna kem-
urðu ekki í heimsókn?“
Ég sagði bara: „Já, frá-
bær hugmynd.““
Þegar fuglahræðan
er verkfræðingur
Þótt Ungverjinn Ta-
más Horváth skildi
ekki orð í íslensku var
hann ekki fyrr lentur á
Suðureyri en hann fékk
hlutverk fuglahræðu í
bandarísku leikverki.
Tamás sagði Hallgrími
Helga Helgasyni m.a.
hvernig hann þurfti að
læra rulluna eins og
páfagaukur.
asdf
Fjórmenningarnir á leið til Oz F.v. Þröstur Ólafsson, Jóhann Daníel Daní-
elsson, Marta Sif Ólafsdóttir og Tamás Horváth.
Skógarhlíð 18 · 105 Reykjavík
Sími: 591 9000 · www.terranova.is
Akureyri sími: 461 1099
Hafnarfjörður sími: 510 9500
2 fyrir 1 til Parísar
í júlí og ágúst frá kr. 19.990
París er ótrúlega spennandi borg, hvort sem þú vilt þræða listasöfnin,
spranga um í latínuhverfinu eða njóta lífsins lystisemda sem þessi ein-
staka borg býður í ríkum mæli. Gríptu tækifærið og bjóddu elsk-unni
þinni til Parísar á frábærum kjörum.
Þú kaupir tvö flugsæti en greiðir aðeins fyrir eitt. Úrval hótela í boði frá
kr. 3.300 nóttin á mann í tvíbýli.
Kr. 19.990
Flugsæti báðar leiðir með sköttum, m.v. 2 fyrir 1
tilboð 22., eða 29. júlí og 5. eða 12. ágúst í 1 eða 2
vikur. Netverð á mann.
Síð
us
tu
sæ
tin
Þú kaupir tvö
flugsæti en greiðir
aðeins fyrir eitt.