Morgunblaðið - 09.08.2007, Síða 27

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 9. ÁGÚST 2007 27
EINS og alþjóð er kunnugt um
þá ákvað bæjarstjóri okkar Akur-
eyringa á þriðjudegi fyrir versl-
unarmannahelgi að banna fólki á
aldrinum 18 til 23 ára
að tjalda á Akureyri
um helgina. Þessi
ákvörðun hefur valdið
miklum usla í bæj-
arlífinu og komið illa
við kaupmenn, veit-
ingamenn og aðra
þjónustuaðila í bæn-
um.
Hátíðin „Ein með
öllu“ er fjármögnuð
að langstærstum
hluta með framlögum
hagsmunaaðila sem
treysta á að fá fram-
lag sitt til baka í
formi sölu á vöru eða
þjónustu á hátíðinni.
Það hlýtur að vera
einsdæmi að útiloka
stærsta neysluhópinn
frá viðlíka skemmtun
og hátíðin „Ein með
öllu“ er. Þetta er
sambærilegt og að
útiloka allt lands-
byggðarfólk á aldr-
inum 18 til 23 frá því
að versla í Kringlunni
eða Smáralindinni
einhvern tíma úr ári.
Það telst varla
sanngjarnt eða hvað?
Einfalt dæmi: 12.000 gestir í 3
daga. Hver gestur eyðir 15.000 kr.
á dag innan bæjarmarkana. Það
gerir litlar 540.000.000 í heildar-
tekjur sem dreifast á þá sem ein-
hver viðskipti stunda í bænum.
Ef við bönnum eyðsluglaðasta
hópnum að koma (18 til 23 ára, þ.e.
þeim sem borða skyndibitann og
stunda skemmtistaðina) þá erum
við fljót að höggva í þennan pening.
Gefum okkur að á Akureyri hafi
verið 6.000 gestir liðna helgi og
langflestir fylltu á grillmatinn og
lífsvatnið í sinni heimabyggð áður
en lagt var á stað með fellihýsið.
Þá er nú heldur minna til skipt-
anna;
6.000 manns x 10.000 krónur á
dag í 3 daga gerir 180.000.000.
Mismunurinn er 360.000.000.
Ég vissi ekki að Akureyringar
hefðu efni á að neita viðskiptum
upp á 360.000.000 sagt og skrifað
þrjúhundruð og sextíu milljónir.
Þetta eru alvörupeningar.
Auðvitað eru ofanritaðar tölur
áætlaðar og gætu hæglega verið
miklu hærri eða nokkru lægri en
að mínu mati eru þær líklega ansi
nærri sannleikanum. Að því sögðu
þá er sama hvernig reiknað er.
Tjónið er aldrei minna en gríð-
arlegt og engum um að kenna öðr-
um en stjórnendum bæjarins, sem
hafa verið óþreytandi í því að reyna
að ganga af þessari hátíð dauðri
undanfarin ár.
Ekki má heldur gleyma því að
hátíðin „Ein með öllu“ hefur verið
langfjölmennasta útihátíðin mörg
undarfarin ár og kaupmenn og veit-
ingamenn bæjarins því viðbúnir því
að taka á móti 12 til 15.000 gestum.
Allir búnir að birgja sig upp af
vörum en sitja svo uppi með óselda
lagera og sárt ennið. Það að banna
ákveðnum aldurshópi að gista á
Akureyri er ólíðandi dónaskapur en
það að eyðileggja hátíðina 3 dögum
fyrir setningu er fjárhagslegt
hryðjuverk og undarleg framkoma
af stjórnendum bæjarins.
Nú er mál að linni og ég skora á
forsvarsmenn Akureyrarbæjar að
taka sig saman í andlitinu og sjá til
þess að allir verða boðnir velkomn-
ir á næstu hátíð. Að þeir sjái til
þess að gæsla verði efld og öllum
gert fært að gista tjaldsvæði bæj-
arins.
Burtséð frá fjárhagslegu tjóni þá
er svona mismunun á fólki al-
gjörlega ólíðandi, enda engar rann-
sóknir sem styðja það að þessi ald-
urshópur sé verri í umgengni en
aðrir aldurshópar.
Ef undirritaður hef-
ur skilið rétt þá eru
það forsvarsmenn
tjaldsvæðanna á
Hömrum sem þrýstu á
bæjarstjóra um að
banna 18 til 23 ára
fólki að tjalda á Akur-
eyri. Bæjarstjóri sam-
þykkir þetta 3 dögum
fyrir setningu hátíðar-
innar og bannar jafn-
framt sérstök tjald-
svæði fyrir ungt fólk.
Þetta er gert í skjóli
fjölskyldustefnu Akur-
eyrarbæjar, en þó
hugsunin sé kannski
góð í grunnin, að
bjarga fólki frá böli
áfengis og fíkniefna,
þá er framkvæmdin
slík að önnur eins
ósköp hafa ekki riðið
yfir bæinn okkar í
langan tíma.
Í mínum huga er
það ljóst að það er
engum vandkvæðum
bundið að opna sér-
stök tjaldsvæði fyrir
þá sem vilja vaka leng-
ur og skemmta sér í sumarnóttinni
og vil ég sérstaklega benda á
Þjóðhátið í Eyjum því til stuðnings.
Eyjamenn hafa lengi tekið vel á
móti ungu fólki á Þjóðhátið og ekki
heyrist harmakvein þó einhver fari
seint að sofa og glamri jafnvel á
gítar.
Það sem stendur eftir helgina er
að ímynd Akureyrar hefur beðið
mikinn hnekki, sérstaklega í hug-
um þeirra sem meinaður var að-
angur að bænum. Skólabærinn
Akureyri er nú stimplaður sem
leiðinlegur Latibær þar sem boð og
bönn fara á undan heilbrigðri
skynsemi. Fólkið sem við höfum
reynt að laða að góðu skólunum
okkar MA, VMA og Háskólanum á
Akureyri er bannað að koma í bæ-
inn um verslunarmannahelgi og af-
leiðingin verður aldrei önnur en sú
að fleiri kjósa að stunda skóla ann-
ars staðar en á Akureyri. Tekju-
og fólksmissirinn er því ekki bund-
inn við þessa einu helgi heldur er
þetta stimpill sem við verðum
mörg ár að þvo af okkur.
Ég beini þeim tilmælum til
bæjarstjórnar Akureyrar að hún í
heild sinni biðjist afsökunar á þess-
um gjörningi og leiðrétti stefnu
sína fyrir næsta sumar svo að við
getum áfram tekið vel á móti öllum
sem heimsækja okkar góða bæ.
Halló Akureyri -
opið bréf
til bæjarstjórnar
Aðalsteinn Árnason fjallar hér
um útihátíðina á Akureyri og
takmörkun gesta
Aðalsteinn Árnason
» Þetta ersambærilegt
og að útiloka allt
landsbyggð-
arfólk á aldr-
inum 18 til 23
frá því að versla
í Kringlunni eða
Smáralindinni
einhvern tíma
úr ári.
Höfundur er kaupmaður.
„Í ALDANNA rás hafa örfáar
ómetanlegar raddir heyrst hrópa á
réttlæti. Nú sem aldrei fyrr verða
þessar raddir að yfirgnæfa hávær-
ar öldur ofbeldis og haturs.“
Þessi eftirminnilegu orð eru
höfð eftir dr. Rotblat sem var í
mörg ár í forsvari
fyrir Pugwash-
ráðstefnurnar. Pug-
wash eru alþjóðleg
samtök sem vinna að
friði og útrýmingu
kjarnorkuvopna. Rot-
blat lést í ágúst árið
2005 en þá voru 60 ár
frá því að kjarnorku-
sprengjunum var
varpað á Hiroshima
og Nagasaki. Síðustu
ár ævi sinnar lýsti
hann ítrekað yfir
áhyggjum sínum
vegna langvarandi stöðnunar sem
honum fannst vera á útrýmingu
kjarnorkuvopna og aukinni hættu
á útbreiðslu þeirra.
Sú ógnvekjandi þróun sem hef-
ur orðið í hernaðartækni hefur
gjörsneytt stríðsrekstur mann-
legum tilfinningum og veruleika.
Á svipstundu eru ómetanleg
mannslíf hrifin á brott og heimili
fólks lögð í rúst. Í þessum hrika-
lega heimi ofbeldis hefur mannslíf
ekki meira vægi en ómerkilegir
hlutir.
Andspænis þessari ógnvekjandi
þróun ríkir vaxandi örvænting og
vanmáttur innan alþjóðasam-
félagsins. Fólk er jafnvel farið að
líta á afnám kjarnorkuvopna sem
óraunhæfa draumóra.
Friður er barátta milli örvænt-
ingar og vonar, milli vanmáttar og
óbilandi staðfestu. Ef fólk upplifir
sig vanmáttugt til að breyta og
hafa áhrif eru meiri líkur á að það
grípi á endanum til ofbeldis.
Það voru mennirnir sem sköp-
uðu þessi tortímingartól því getur
það ekki verið ofar mannlegri
visku að eyða þeim.
Pugwash-ráðstefnurnar voru
fyrst haldnar árið 1957. Það ár
hélt kjarnorkukapphlaupið heim-
inum í heljargreipum. Í september
sama ár kallaði lærifaðir minn, Jo-
sei Toda, eftir afnámi kjarnorku-
vopna. Toda gaf út yfirlýsingu
sína á fundi 50.000 ungmenna í
Yokohama. Þar segir m.a:
„Í dag hefur orðið til alþjóðleg-
hreyfing sem kallar eftir banni við
frekari tilraunum með kjarnorku-
vopn. Það er ósk mín að við stíg-
um skrefið enn lengra. Ég vil af-
hjúpa það sem liggur að baki
slíkri vopnaframleiðslu og fjar-
læga það tangarhald sem hún hef-
ur.“
Toda afneitaði kjarnorkuvopn-
um á svo afgerandi hátt vegna
þess að hann var staðráðinn í að
gera fólki ljóst að vopn af þessu
tagi eru í eðli sínu af hinu illa –
þau virða að vettugi og grafa und-
an sameiginlegum rétti mannkyns-
ins til lífsins.
Hið tilfinningaþrungna ákall
Toda var sprottið af
heimspekilegum skiln-
ingi hans á innra eðli
lífsins. Hann varaði
við öfgafullri eigin-
hagsmunahyggju sem
leitast við að kné-
beygja aðra að eigin
vilja. Hann sá þessa
tilhneigingu endur-
speglast í vilja rík-
isstjórna til þess að
eignast þessi tortím-
ingarvopn.
Sú hugmynd að
kjarnorkuvopn komi í
veg fyrir styrjaldir og séu því ill
nauðsyn stendur í vegi fyrir út-
rýmingu þeirra. Við verðum að
snúast af alefli gegn slíkri hug-
mynd.
Vegna þess að Toda áleit kjarn-
orkuvopn vera af hinu illa var
hann fær um að yfirstíga hvers
kyns hugmyndafræði og þjóðar-
hagsmuni. Hann lét valdapólitík
aldrei villa sér sýn. Nú, hálfri öld
síðar, er aftur farið að tala um
fælingarmátt kjarnorkuvopna og
,,takmarkað“ kjarnorkustríð. Ég
er sannfærður um að þetta ein-
læga ákall Toda, sem sprottið var
frá hans dýpstu hjartans rótum,
sé í dag jafnvel enn mikilvægara
leiðarljós fyrir mannkynið.
Ef okkur á að takast að útrýma
kjarnorkuvopnum er þörf á grund-
vallar hugarfarsbreytingu hjá
fólki. Frá því að kjarnorku-
sprengjunum var varpað hafa þau
sem lifðu af breytt örvæntingu
sinni í hlutverk með því að kalla
sleitulaust eftir útrýmingu kjarn-
orkuvopna. Það er sameiginleg
ábyrgð okkar og skylda að halda
áfram því háleita starfi og yfir-
færa það á baráttu gegn öllum
stríðsrekstri.
Árið 1982, þegar kalda stríðið
stóð sem hæst, skipulögðu SGI-
samtökin sýninguna „Kjarnorku-
vopn: Ógn við heimsbyggðina“ í
höfuðstöðvum Sameinuðu þjóð-
anna í New York. Tilgangurinn
með slíkum aðgerðum er að vekja
von og baráttuanda í hjörtum
þeirra sem þrá frið.
Til þess að styrkja enn frekar
samstöðu slíkra grasrótarhreyf-
inga legg ég til að áratugur verði
helgaður málefninu sem „Áratug-
ur aðgerða til að útrýma kjarn-
orkuvopnum“ og að alþjóðleg ráð-
stefna um afnám kjarnorkuvopna
verði haldin sem allra fyrst.
Það er unga fólkið sem tekst á
við áskoranir og tækifæri fram-
tíðar. Það væri því heillavænlegt
að halda ungmennafund á undan
árlegum allsherjarfundi SÞ til
þess að leiðtogar heimsins fengju
tækifæri til að hlýða á sjónarmið
komandi kynslóðar.
Það að lýsa yfir eindreginni
andstöðu við stríð og kjarnorku-
vopn er æðsta tjáning mannlegrar
skynsemi sem byggist á óhagg-
anlegri virðingu fyrir lífinu.
Þar sem þær hörmulegu stað-
reyndir um útbreiðslu kjarnorku-
vopna blasa við verðum við að
treysta á kraft vonarinnar sem
býr innra með hverjum ein-
staklingi. Það er sá umbreyting-
arkraftur sem getur umsnúið jafn-
vel erfiðustu aðstæðum.
Til að komast úr skugga kjarn-
orkuvopnanna er nauðsynlegt að
hugarfarsbylting eigi sér stað hjá
fjölda einstaklinga, sem vekur upp
þá einlægu sannfæringu að „ég
geti haft áhrif“. Þá munum við
loksins sjá jarðarbúa taka hönd-
um saman og heyra þá einróma
krefjast þess að endir verði bund-
inn á þetta brjálæði eyðilegg-
ingar.
Úr skugga kjarnorkuvopna
Daisaku Ikeda skrifar um
hættuna sem stafar af kjarn-
orkuvopnun og baráttunni fyrir
útrýmingu þeirra
» Þar sem þær hörmu-legu staðreyndir um
útbreiðslu kjarnorku-
vopna blasa við verðum
við að treysta á kraft
vonarinnar sem býr
innra með hverjum ein-
staklingi.
Diasaku Ikeda
Höfundur er forseti SGI, stofnandi
Soka-háskólanna og Toda-stofnunar-
innar um friðarrannsóknir og hand-
hafi friðarverðlauna SÞ.
AUGLÝSINGASÍMI 569 1100