Morgunblaðið - 30.09.2007, Qupperneq 30

lífshlaup
30 SUNNUDAGUR 30. SEPTEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
Þegar ég kynntist mínumágæta eiginmanni komst égað því að honum hafði boð-ist innganga í Frímúr-
araregluna. Þó nokkrir karlar í ís-
lenskri leikarastétt hafa þegið
inngöngu enda eru leikarar ákaflega
undirleit stétt og því eðlilegt að
þiggja skjól og jafnvel upphefð í skot-
heldu umhverfi kynbræðra sinna.
Fordómar gagnvart hvers konar
flokkadrætti og skortur á víðsýni
kom hins vegar í veg fyrir það að
maðurinn minn gæti þegið inngöngu
því ég setti honum afarkostina mör-
gæsadressið eða mig.
Og síðast en ekki síst, ef ég á að
vera alveg hreinskilin, þá var kannski
í mér dulin öfund í hans garð því mér
hefur aldrei verið boðin þátttaka í
hópastarfi af neinu tagi þótt ég sé af-
ar félagslynd. Ég hef ekki einu sinni
verið meðlimur í saumaklúbbi hvað
þá annað.
Það kom mér því ekki á óvart að
það skyldi gjósa upp í mér af-
brýðisemi á dögunum þegar ég sá
fyrir tilviljun grein í blöðunum um að
á Íslandi hefði um allnokkurt skeið
verið starfrækt leynifélag áhrifamik-
illa kynsystra minna sem kalla sig
Exedra.
Reyndar er hæpið að tala um
leynifélag þar sem þetta er á allra vit-
orði. Enda óhæft að halda slíku
leyndu því það hlýtur að vera brýnt
að upplýsa almenning um það hverj-
ar séu í félagsskapnum svo að það
fari ekki fram hjá neinum að hér er
ekki um neinar venjulegar konur að
ræða. Á heimasíðu Exedra kemur
fram orðrétt: „Exedra er vettvangur
umræðna fyrir valinn hóp áhrifamik-
illa kvenna úr öllu atvinnulífinu.“ Það
var þetta orðalag um „valinn hóp
áhrifamikilla kvenna“ sem gerði út af
við mig og öfundin náði heljartökum
á mér.
Hvernig stóð á því að ég vissi ekk-
ert af þessu og svo ráðgátan: Hvers
vegna hafði ég ekki verið valin?
Ég hef alltaf álitið að ég væri
áhrifakona í íslensku samfélagi. Ég
hef ýmislegt afrekað um dagana. Það
má segja að ég hafi öðrum þræði
stuðlað að þjóðaröryggi því ég starf-
aði sem garðyrkjumaður Alþingis Ís-
lendinga þegar ég var unglingur og
sá um að alþingisgarðurinn væri allt-
af tipp topp til að koma ráðamönnum
ekki úr jafnvægi.
Ég sat um tíma í mötuneytisnefnd
Þjóðleikhússins og hafði þar með um-
talsverð áhrif á heilsufar og gott ef
ekki líftíma ákveðinna ríkisstarfs-
manna og ég veit ekki betur en ég
hafi á tíunda áratugnum, sem ekki er
svo löngu liðinn, verið valin kyn-
þokkafyllsta kona landsins, sem sýn-
ir að ég hlýt að hafa komið meirihluta
þjóðarinnar til.
Ég er augljóslega áhrifamikil
kona.
Samkvæmt skilgreiningum orða-
bóka hefur orðið Exedra m.a. þá
merkingu að vera upphækkaður pall-
ur með hvelfdu þaki þar sem sæti eru
í hálfhring og þar sem gott er að
stunda heimspekilegar samræður en
orðið Exedra getur líka þýtt einhvers
konar hásæti. Konurnar hefðu því
einnig getað skírt félagið Hliðskjálf
eftir hásæti Óðins sem sat þar og sá
um heima alla. En ég er þeim sam-
mála að það er betra að hafa nafnið á
útlensku til að forðast allan heimótt-
arbrag.
Það kom mér ekkert á óvart að
fundur Exedra-kvenna fyrr á árinu
hefði farið fram í Lundúnum. Enda
þótt London sé í sjálfu sér afar
óspennandi borg, ef frá eru talin
nokkur glæsileg hótel, er hún óhjá-
kvæmilega erlendis og þar um slóðir
skilja innfæddir tafarlaust og án
milligöngu dómtúlks hvað Exedra
þýðir.
Það kom á daginn að Exedra-
konur höfðu farið til London til að
hlusta á íslenska viðskiptajöfra mæra
útrásina. Aldrei skyldi maður leita
langt yfir skammt. Verst þótti mér
þó að hafa ekki orðið fyrir þeirri vitr-
un sem hópurinn ku hafa orðið fyrir
er þær heilluðust allar sem ein af
persónutöfrum Hannesar Smárason-
ar. Ég mun sennilega aldrei fá að vita
hversu sláandi sjarma Hannes er bú-
inn. Oft þarf nefnilega að horfa á
hluti í nýju umhverfi, helst utan land-
steina vorra og með öðrum, til að
verða fyrir sameiginlegri uppljómun.
Mér finnst ég alveg svakalega út-
undan að fá ekki að vera með í fyr-
irhugaðri Frakklands- og Mónakó-
ferð þar sem skoðaðir verða
tæknigarðar sem ég veit ekkert hvað
eru og mun sennilega aldrei fá að
vita. Sárast finnst mér þó að fá ekki
að drekka í mig menningu þessara
landa í faðmi kynsystra minna. Fá
ekki að ganga hönd í hönd með
heimsborgaranum Valgerði Sverr-
isdóttur um Cannes og Nice. Spreyja
ilmvatnsprufum á Þorgerði Katrínu í
Chanelbúðinni og fá innsýn í líf Grace
Kelly, þeirrar stórbrotnu konu, undir
leiðsögn Kristínar Ólafsdóttur.
Reyndar finnst mér þær Exedra-
konur hálfpartinn vera að sækja
vatnið yfir lækinn því líf mitt er alls
ekki svo ólíkt lífi Grace ef grannt er
skoðað. Báðar höfum við vasast svo-
lítið í leiklist og fórnuðum svo frama
okkar og hjartfólgnu heimalandi fyr-
ir eiginmann og börn. Þarna eru
greinilegar hliðstæður. Mér hlýtur að
bjóðast þátttaka innan tíðar.
Utangarðskonan
HUGSAÐ UPPHÁTT
Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir
Umbo›s- og sölua›ili
Birkiaska ehf.
sími: 551 9239
www.birkiaska.is
Birkiaska
„Eldurinn kom upp í Kántrýbæ um
miðnættið og hann brann svo að segja
til kaldra kola. Það var agalegt að
horfa á þetta. Ég upplifði eldinn sem
gífurlegt högg og kom satt að segja
ekki annað til hugar, en að nú væri
allt búið.
Þá tók þjóðin við sér
En ég man að tengdasonur minn,
sem stóð hjá mér, þegar við horfðum
á eldinn brenna, og hann sagði: Við
byggjum þetta upp aftur. Ég trúði
honum ekki þá.
En næstu dagar voru alveg ótrú-
legir. Það má segja að síminn hafi
ekki þagnað; fólk var að tjá mér hlut-
tekningu sína og stappa í mig stálinu,
hvetja mig til að gefast ekki upp,
heldur halda áfram. En hvar átti ég
að taka peninga til þess?“
– Varstu illa tryggður?
„Nei, alveg sæmilega. En það er
alltaf helmingi dýrara að byggja nýtt.
Ég vildi samt ekki gefast upp. Öll
þessi hvatning herti á mér og á end-
anum hugsaði ég sem svo: fyrst fólk
hvetur mig svona eindregið til þess að
halda áfram, ætla ég að láta á það
reyna, hvaða meining er á bak við þau
orð. Ég sendi gíróseðil inn á hvert
einasta heimili í landinu með ósk um
stuðning; ég held ég hafi beðið um
þúsundkall. Og viðbrögðin voru alveg
ótrúleg. Það voru margir sem höfðu
meint það sem þeir sögðu. Fyrir
framlög þeirra og trygginguna gat ég
keypt nýjan Kántrýbæ frá Finnlandi
og reist hann hér á Skagaströnd.
Við opnuðum hann …?“
„Í júní ’98,“ segir Amy í eldhúsinu.
„Fyrst á eftir komu gestir til mín
og spurðu: hvar er fjölin mín? Ég
sagði þeim bara að velja sér þá fjöl
sem þeir vildu.
Mér finnst ég aldrei fá fullþakkað
því fólki, sem svaraði bón minni. Það
er einstakt að upplifa slíkt vinarþel og
finna að þjóðin fylgist með manni.
Það hefur hjálpað mér oftar en í þetta
skipti að hugsa um allan þennan
fjölda sem stendur með mér. Og mér
er það kappsmál að bregðast honum
ekki frekar en sjálfum mér.“
Degi er tekið að halla. „Ég fer bara
til hlés eins og aðrir menn á mínum
aldri. Það er komið að öðrum að fitja
upp á einhverju nýju. Eiginlega má
segja að ég sé hættur. Dóttir mín og
tengdasonur eru tekin við Kántrýbæ.
Ég syng ekki lengur og ég hef ekki
setzt við flygilinn í þrjú ár.“
Vill fá að njóta sannmælis
– En þú sinnir ennþá Útvarpi
Kántrýbæ.
„Já, og útsendingin næst frá Holta-
vörðuheiði og langleiðina til Akureyr-
ar, nema hvað menn á Hvammstanga
heyra ekki til mín. Útvarp Kántrý-
bær er í loftinu allan sólarhringinn.
Við gefum þessum stöðum fyrir sunn-
an ekkert eftir. En sjálfur hef ég stytt
mjög vaktina. Nú byrja ég yfirleitt
um tvöleytið á sumrin, en fjögur á
Kaupmaðurinn Hallbjörn rak eigin verzlun og starfaði hjá kaupfélaginu.
Þrumustuð Kúrekinn hleypir fjöri í fólk í Óðali 1983.
Skemmtikrafturinn Kúreki norðursins kom víða fram og skemmti fólki. Þessi mynd var tekin á Laugardalsvelli.