Morgunblaðið - 28.02.2008, Side 17

Eftir Jóhann Bjarna Kolbeinsson
jbk@mbl.is
„ÞETTA eru sennilega mestu út-
flutnings- og þýðingarmöguleikar
sem íslenskum bókmenntum hefur
nokkurn tímann gefist kostur á,“
segir Halldór Guðmundsson sem
hefur verið skipaður verkefnastjóri
vegna þátttöku Íslands í bóka-
kaupstefnunni í Frankfurt árið
2011, en stjórn stefnunnar hefur
ákveðið að bjóða Íslandi að verða
heiðursgestur það árið.
„Síðan 1988 hafa þeir alltaf haft
eitt land sem sérstakan heiðursgest
og þá er lögð sérstök áhersla á það
land og það fær sérstaka sýning-
arhöll,“ útskýrir Halldór.
Bókakaupstefnan í Frankfurt
(Frankfurter Buchmesse) er haldin
í október á hverju ári og að sögn
Halldórs er hún sú langstærsta í
heimi. „Ég held að á síðustu messu
hafi verið þátttakendur frá 110
löndum og um það bil 7.000 sýning-
arbásar,“ segir hann. „Þetta er
kaupstefna þar sem allir helstu út-
gefendur heims reyna að kynna
vöru sína og um leið kynnast því
sem aðrir eru að gera. Þarna eru
líka kynntar um það bil 300.000
nýjar bækur sem koma út í heim-
inum á hverju ári.“
Ekki bara bókmenntir
Aðspurður segir Halldór þetta
einstakt tækifæri til þess að kynna
íslenskar bókmenntir fyrir heims-
byggðinni. „Og fyrir utan þetta al-
þjóðlega hlutverk hefur þessi
messa einnig mjög sterkt hlutverk í
Þýskalandi því heiðursgesturinn
fær mjög mikla fjölmiðlaathygli og
allt það ár eru hinir og þessir
menningarviðburðir um allt Þýska-
land, myndlistarsýningar, tónleikar
og fleira. Fólk notar bara tækifærið
og þar með má segja að landið sé í
brennidepli á þýskum menning-
arvettvangi allt þetta ár.“
Að sögn Halldórs sóttist Ísland
ekki sérstaklega eftir því upp-
haflega að verða heiðursgestur. „Í
raun og veru var það kaupstefnan
sem byrjaði á að kanna hug Íslend-
inga. Þeim þótti landið forvitnilegt
því íslenskir höfundar hafa margir
hverjir verið þýddir á þýsku við
góðan orðstír. Þannig að þeir höfðu
áhuga á okkur en þetta gat þó ekki
orðið að veruleika fyrr en rík-
isstjórnin samþykkti að sækjast
eftir þessu því þetta er af þeirri
stærðargráðu að ríkisstjórn við-
komandi lands verður að styðja við
þetta,“ segir Halldór en í sept-
ember á síðasta ári samþykkti rík-
isstjórnin að sækjast eftir því að Ís-
land hlyti þennan sess, fyrst
Norðurlanda.
Frá Agli til Arnaldar
Halldór segir að nú fari und-
irbúningur í hönd og að mikil vinna
sé framundan til að gera framlag
Íslands sem best úr garði. „Sú
vinna mun snúast um að vinna sem
allra best að þýðingum og bók-
menntakynningum á þýska mark-
aðinn, og jafnframt að nota hann
sem stökkpall til annarra málsvæða
þar sem við stöndum ekki eins vel
að vígi,“ segir Halldór og bætir því
við að áherslan verði á allt frá Ís-
lendingasögunum til Arnaldar
Indriðasonar. „Það væri til dæmis
mikill ávinningur af því að koma til
leiðar nýrri útgáfu af Íslendinga-
sögunum í Þýskalandi í nútíma-
legum bókmenntaþýðingum. En
svo væri einnig gott að koma ís-
lenskum samtímabókmenntum á
framfæri, bæði í Þýskalandi og á
öðrum málsvæðum,“ segir Halldór
sem á þar við rithöfunda á borð við
Halldór Laxness og Gunnar Gunn-
arsson, en einnig núlifandi höf-
unda.
„Laxness hefur til dæmis komið
út á þýsku nú þegar en við munum
hins vegar reyna að fylla inn í eyð-
urnar. Hvorki Gunnar né Þórberg-
ur hafa til dæmis komið út í lengri
tíma.“
Varanlegur landvinningur
Hvað kostnað við svona verkefni
varðar segir Halldór hann tölu-
verðan. „Ríkisstjórnin er nú þegar
búin að ábyrgjast 300 milljónir og
það er það sem messan lítur á sem
lágmarkskostnað við þetta,“ segir
hann.
„En nú gefst okkur loksins kost-
ur á að mæta með íslenska lands-
liðið á ólympíuleika bókmennta og
þá er bara að standa sig. Og kost-
urinn við þessa messu, umfram
ýmsar aðrar menningarkynningar,
er að bækur eru varanlegir hlutir.
Þær verða áfram til þegar þessu
lýkur og að því leyti getur þetta
orðið að varanlegum landvinningi
fyrir íslenskar bókmenntir erlend-
is,“ segir Halldór að lokum.
„Íslenska landsliðið á
ólympíuleika bókmennta“
 Ísland verður í brennidepli á bókakaupstefnunni í Frankfurt árið 2011  Einstakt tækifæri fyrir ís-
lenskar bókmenntir að mati verkefnastjórans  Ljóst er að mikil vinna við þýðingar er framundan
Tríó Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir menntamálaráðherra, Halldór Guðmundsson verkefnastjóri og Arnaldur
Indriðason rithöfundur skoða aðstæður á íslenska básnum á bókamessunni í október á síðasta ári.
Stjórnandinn Jurgen Boss, forstjóri bókakaupstefnunnar, í hringiðunni á
stefnunni í fyrra. Um 280.000 gestir komu á kaupstefnuna það árið.
» Og kosturinn viðþessa messu, um-
fram ýmsar aðrar
menningarkynn-
ingar, er að bækur
eru varanlegir hlut-
ir. Þær verða áfram
til þegar þessu lýk-
ur og að því leyti
getur þetta orðið að
varanlegum land-
vinningi fyrir ís-
lenskar bókmenntir
erlendis.
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 28. FEBRÚAR 2008 17
MENNING
Hefur þú áhuga á kyrrð?
Kyrrðardagur verður í Neskirkju
laugardaginn 1. mars kl. 10-16
Íhugun: Sigríður Hrönn Sigurðardóttir, guðfræðingur
Slökun: Ásta Böðvarsdóttir, jóga- og
myndlistarkennari
Helgihald: Dr. Sigurður Árni Þórðarson,
prestur í Neskirkju
Umsjón: Ursula Árnadóttir, guðfræðingur
Kyrrðardagur hentar öllum, sem hafa áhuga
á tilgangi eigin lífs, slökun og trú.
Skráning er í
Neskirkju við Hagatorg
s. 511 1560
www.neskirkja.is
HELGA Bryndís Magnúsdóttir
blandaði í ríkum mæli djúphygli og
næmi tilfinninga í leik sínum.
Hún veitti okkur áheyrendum
ríkulega af lagvísri hörpu sinni á
þessum tónleikum.
Henni tókst að láta glæsilega
tækni þjóna fyrst og fremst þeim til-
gangi að draga upp litauðgi vanda-
samra tónverka og láta hvern lit njóta
sín af mikilli smekkvísi.
Í partítunni eftir Bach endurómaði
píanóið í senn stutta tóna frá semb-
alóuppruna sínum og syngjandi tón-
hæfi arftaka þess, þar söng vinstri
höndin fallega.
Þessi einstaka sónata Beethovens,
sem varð til sem forboði Eróíka-
sinfóníunnar, er eins og íslensk veð-
ursaga þar sem skammt er milli skins
og skúra. Þessi magnþrungnu veðra-
brigði náði Helga Bryndís sannarlega
að sýna í áhrifamikilli túlkun.
Rachmaninov, sem oft er litið á
sem lokahlekkinn í hinni glæsilegu
keðju rómantískra píanóverka, arf-
taki Liszts og Chopins, samdi 23 pre-
lúdíur í tveimur áföngum, 10 árin
1902-1903 og svo aðrar 13 um 1910.
Helga Bryndís valdi að leika tvær
prelúdíur úr hvorum flokki. Þær tvær
úr seinni flokknum, þ.e. nr. 12 og nr.
5, eru einhver fallegasta píanótónlist
sem heyrist. Sérstaklega er sú nr. 5
ótrúlega einlæg og blíð með sterkum
einkennum impressjónisma.
Helga Bryndís hefur trúlega með
vali þessara prelúdía viljað draga
fram sterkar andstæður í verkum
höfundar og það tókst henni sann-
arlega.
Þrátt fyrir smáhnökra í g-moll-
prelúdíunni op. 23 náði Helga Bryn-
dís að gera þessum mikla píanójöfri
góð skill. Scherzóið í b-moll er í raun
sónötuígildi og eitt af mögnuðustu pí-
anóverkum sögunnar.
Það fór líka vel á því að Helga
Bryndís lyki glæsilegum tónleikum á
slíku verki.
Það var augljóst á viðtökum vel
setins tónleikasalarins að margir
deildu hrifningunni með undirrit-
uðum.
Píanóblóm á konu-
degi í Laugarborg
TÓNLIST
Tónleikar
Tónleikar: í Tónlistarhúsinu Laugarborg
sunnudaginn 24. febrúar kl. 15.00. Tónlist:
Partíta nr. 1 eftir J.S. Bach, Sónata nr. 8 í c-
moll (Pathetique) eftir Beethoven, fjórar
prelúdíur eftir Rachmaninov og Scherzo í b-
moll op. 13 eftir Chopin. Einleikari á píanó:
Helga Bryndís Magnúsdóttir.
bbbbn
Jón Hlöðver Áskelsson