Morgunblaðið - 12.04.2008, Blaðsíða 6

6 LAUGARDAGUR 12. APRÍL 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Eftir Elvu Björk Sverrisdóttur
elva@mbl.is
BÆRINN er auðvitað ekki sáttur við úrskurðinn.
Við höfum lækkað gjöld á borgara sem búa í
stórum húsum og gerum þetta með ákveðin sjón-
armið í huga. Þau eru að létta þessu fólki lífið og
gera því jafnvel kleift að vera lengur heima,“ segir
Guðjón Erling Friðriksson, bæjarritari Garða-
bæjar, um nýlegan úrskurð samgönguráðuneyt-
isins vegna fasteignaskatta í bæjarfélaginu.
Samgönguráðuneytið hefur úrskurðað að regl-
ur Garðabæjar um fastan afslátt fasteignaskatts
til elli- og örorkulífeyrisþega óháð tekjum séu
ólögmætar, en slíkur afsláttur hefur verið veittur
frá árinu 2003. Að auki hafa tekjulágir einstakling-
ar fengið 80-100% afslátt af sköttunum, en kveðið
er á um að slíkan afslátt megi veita í lögum um
tekjustofna sveitarfélaga.
Í úrskurði ráðuneytisins segir að bærinn skuli
auglýsa nýjar reglur vegna álagningar fasteigna-
skatts 2008. Í kæru vegna flata afsláttarins fór
kærandi fram á að afslættinum yrði breytt aft-
urvirkt en því var hafnað.
„Með því að ráðuneytið hafnar afturvirkninni er
verið að segja að ekki megi breyta þessu með
íþyngjandi hætti,“ segir Guðjón. Þegar hafi verið
send út loforð til fólks um afslátt af gjöldunum í ár.
„Endurálagning mun þýða það að við þurfum að
krefja þessa aðila um endurgreiðslu.“ Því hafi
Garðabær ákveðið að leita eftir upplýsingum frá
samgönguráðuneytinu um hvort það geti talist
íþyngjandi að breyta gjöldunum fyrir árið 2008.
Sveitarfélögin hafa frjálst mat um það hver þau
telja að viðmiðunarmörkin eigi að vera þegar þau
veita tekjulágum afslátt af fasteignasköttum.
Guðjón segir bæinn hafa metið það svo að fólk
sem hafi allar tekjur sínar úr almannatrygginga-
kerfinu sé tekjulágt. „Svo höfum við verið með við-
bót við það og skilgreint það sem 100% hópinn.“
Bærinn hafi m.a. horft á málið út frá sjálfsforræði
sveitarfélaganna. Sveitarstjórnarlögin heimili að
veita tekjulágum afslátt „en sveitarfélögin hljóta
að hafa frelsi til þess að taka sínar pólitísku
ákvarðanir“. Bærinn hafi komist að þeirri niður-
stöðu að í lagi væri að veita flatan afslátt, enda hafi
það verið tryggt að tekjulágir fengju 100% lækkun
í hinu tvöfalda kerfi.
Guðjón segir að líklega verði tekjuviðmiðið end-
urskoðað í framhaldinu.
Garðabær veitti ólögmætan
afslátt á fasteignaskatti
Í HNOTSKURN
»Viðmið Garðabæjar vegna 100% afsláttarhjá einstaklingum eru í ár 1.730.000 í árs-
tekjur og 2.650.000 hjá hjónum. Fasti afslátt-
urinn nemur 47.400 krónum hjá öllum elli- og
örorkulífeyrisþegum og 94.800 hjá 70 ára og
eldri.
»Kærandi bendir á að tekjuviðmið vegnatekjutengingar afsláttar frá 2003 hafi ver-
ið svo lág að mjög fáir hafi notið hans.
ÚTFÖR Geirs Gunnarssonar, aðstoðarríkissáttasemjara
og fyrrverandi alþingismanns, var gerð frá Hafnar-
fjarðarkirkju í gær.
Sr. Þórhallur Heimisson jarðsöng.
Líkmenn voru átta barnabörn Geirs, aftari röð frá
vinstri: Esther Ösp Gunnarsdóttir, Lárus Lúðvíksson,
Geir Guðbrandsson og Snorri Þór Gunnarsson.
Fremri röð frá vinstri: Kolbrún Silja Harðardóttir,
Brynjar Hans Lúðvíksson, Sigurberg Guðbrandsson og
Vignir Jónsson.
Morgunblaðið/Kristinn Ingvarsson
Útför Geirs Gunnarssonar
LANDSSAMTÖK sauðfjárbænda
samþykktu á aðalfundi sínum í gær
að hækka viðmiðunarverð á dilka-
kjöti fyrir árið 2008 um u.þ.b. 27%.
Vegið meðalverð á dilkakjöti inn-
anlands er þá 461 kr./kg.
Að sögn Jóhannesar Sigfússon-
ar, formanns landssamtakanna, er
hækkuninni ætlað að standa
straum af dýrari áburði, olíu og
fjármagnskostnaði. Hefði hærri
launakostnaður og almennar verð-
lagshækkanir einnig verið metin
hefði hækkunin orðið mun meiri.
Jóhannes segir breytinguna
geta þýtt um 18-20% hækkun á
heildsöluverði sláturleyfishafa, en
hækkun á útsöluverði til neytenda
verði eitthvað lægri.
Viðmiðunarverð á dilkjakjöti til
útflutnings var ákvarðað 335 kr./
kg, og dregur með hækkun gær-
dagsins hlutfallslega saman með
verði á kjöti til sölu erlendis og inn-
anlands.
Dilkakjöt
27% dýrara
frá bónda
Vænta má minni
hækkunar í smásölu
TVEIR fangar á Litla-Hrauni voru í
gær dæmdir til refsingar vegna
hrottafenginnar líkamsárásar á
samfanga í júlí á sl. ári. Mennirnir
voru einnig dæmdir til að greiða
fórnarlambi sínu – sem fótbrotnaði
í atlögunni – miskabætur, alls 600
þúsund krónur.
Fangarnir tveir, sem báðir eru á
þrítugsaldri, fengu skilorðsbundna
dóma; annar þriggja mánaða dóm
en hinn tólf mánuði – þar sem níu
mánuðir voru bundnir skilorði. Við
ákvörðun refsingar var meðal ann-
ars litið til þess að báðir fangarnir
hafa tekið sig verulega á.
Í framburði ákærðu og vitna kom
fram að árásin átti sér stað í kjölfar
þess að nokkrir fangar sátu saman
að drykkju í klefa eins þeirra. Ekki
bar mönnum saman um hvað ná-
kvæmlega gerðist, en ljóst er að
árásarmennirnir fóru fram á að
fórnarlambið gæfi þeim áfengi.
Þegar það gekk ekki eftir hófust
barsmíðarnar. Mennirnir neituðu
báðir sök en annar þeirra við-
urkenndi að hafa kýlt fórnarlambið
einu sinni í kviðinn.
Dæmdir fyrir
líkamsárás á
Litla-Hrauni
HÆSTIRÉTTUR hefur staðfest
gæsluvarðhald yfir karlmanni sem
réðst á öryggisvörð verslunar 10-11
í Austurstræti um síðustu helgi.
Varðhaldið rennur út 23. apríl nk.
Í greinargerð lögreglustjóra höf-
uðborgarsvæðisins kemur fram að
upptaka sé til af árás mannsins. Á
henni má sjá manninn standa
nokkra stund fyrir utan verslunina
og fylgjast með því sem þar gerist.
Einnig sést þegar hann tekur upp
glerflösku og bíður færist. Mað-
urinn réðst svo á öryggisvörðinn að
óvörum þegar hann gekk út úr
versluninni í eftirliti sínu.
Þá segir að erfitt sé að spá fyrir
um batahorfur öryggisvarðarins.
Tók upp flösku
og beið færis
Morgunblaðið/ÞÖK
Ö
gmundur Jónasson sagði
mér skemmtilega sögu í
gær.
Sagan er af móður
Teresu og manni sem átti
ekki orð yfir fórnfýsi hennar og góð-
mennsku.
„Ég mundi ekki gera það sem þú
gerir þótt ég fengi heila milljón doll-
ara fyrir!“ sagði maðurinn.
„Ekki ég heldur,“ sagði móðir Ter-
esa.
Sagan er búin. Er þetta ekki dálít-
ið góð hugsun fyrir okkar tíma?
Ég var spurð að því um daginn á
fundi með ungu fólki hver væri mín
fyrirmynd í stjórnmálum. Ég sagði
að sjálfsögðu Emma Goldman og
lýsti henni af þeirri ástríðu sem mér
er tamt. En ég hefði auðvitað rétt
eins getað nefnt Þorbjörgu Sveins-
dóttur ljósmóður eða langömmu Mál-
fríðar Sigurðardóttur sem giftist Jóni
eða Emily Dickinson sem bjargaði
fugli eða Vilborgu prjónakonu Hall-
dórs sem var kátastur maður í sveit
eða móður Teresu. Eru þær ekki all-
ar verðugar fyrirmyndir?!
Einhver sniðugur maður – ég man
ekki hver – sagði einhvern tímann að
dagblöðin væru ólesandi en bók-
menntirnar ólesnar. Í stað þess að
vera hver annar dagblaðapenni í dag
ætla ég því að vitna í bækur sem
segja sögur af þessum ágætu konum.
Innihald pistilsins verður því án efa
það sem kalla mætti „endasleppt“, en
svo sannarlega fullt af eftirtektar-
verðum karakterum.
Við byrjum á langömmu Málfríðar
Sigurðardóttur:
„Langamma mín giftist nauðug.
Tvennt var það sem henni brá verst
við um ævidagana: þegar hún sá
auga sitt, sem hún hafði óvart stung-
ið úr sér með skærum, koma ofan í
kjöltu sína, og þegar Jón langafi
minn bað hennar.“
Aumingja Jón! Og aumingja lang-
amman. Og aumingja líka hann Jón-
assen í þessari frásögn Laxness af
Þorbjörgu Sveinsdóttur ljósmóður:
„Af öðrum frægðarverkum frá
þessum tímum vil ég ekki láta undir
höfuð leggjast að minnast þess að
daginn sem ég fæddist sprændi ég
beint uppí andlitið á ljósu minni Þor-
björgu Sveinsdóttur sem þá var
mestur kvenskörúngur á Íslandi.
Konunni varð þó ekki meira um en
svo að hún sagði brosandi: Hann
verður sómamaður í sinni sveit. Þessi
kona var slíkur stjórnmálaskörúngur
að hún sagði svo um andstæðíng sinn
í alþíngiskosningum: Ég vildi heldur
sjá fleytifullan hlandkopp færðan
inná alþíngi en helvítið hann Jón-
assen.“
Sumir segja að það sé mikill ókost-
ur að vilja vera málefnalegur, nær-
gætinn og sanngjarn í pólitík. Í anda
Þorbjargar Sveinsdóttur mesta kven-
skörungs á Íslandi ætti maður því
náttúrulega ekki að tvínóna við að
segja hlutina beint út: „Út af með
ríkisstjórnina – inn á með hlandkopp-
ana.“
Enn önnur kona sem hægt væri að
taka sér til fyrirmyndar er hún Vil-
borg. Um hana segir Laxness svo:
„Halldór var kátastur maður í
sveit, en Vilborg hans talin vitur
kona. Hún var slík kona að þó hún
geingi prjónandi lángar bæarleiðir
yfir holt og hæðir og jafnvel vatns-
föll, stórgrýti og þýfi þá varð aldrei
hjá henni lykkjufall.“
Ég ímynda mér að Vilborg hafi
verið kona sem tók öllu með stóískri
ró – eða í það minnsta tók hún öllu
þannig að hún hélt áfram að prjóna,
sama hvað var. Þetta lýsir nátt-
úrulega miklum innri styrk út af fyr-
ir sig og er til eftirbreytni – að halda
alltaf áfram að prjóna sama hvað á
dynur.
Að lokum er það svo Emily Dick-
inson, ljóðskáldið. Ég get ekki bein-
línis sagt að mig langi til að líkjast
PISTILL » „Ég ímynda mér að
Vilborg hafi verið kona
sem tók öllu með stóískri
ró – eða í það minnsta tók
hún öllu þannig að hún
hélt áfram að prjóna,
sama hvað var.“
Guðfríður Lilja
Grétarsdóttir
Fyrirmyndir, tilvitnanir og ein milljón dollara
henni sem persónu en þegar ég var
lítil ætlaði ég að verða ljóðskáld og
fyllti allar stílabækur af ljóðum, og
hví þá ekki að taka Emily Dickinson
sér til eftirbreytni?
„Ef við getum bjargað einum smá-
fugli aftur í hreiðrið sitt, þá hefur líf
okkar ekki verið til einskis,“ sagði
Emily.
Er ekki málið að drekka morg-
unkaffið í ró og næði og ganga svo
glaðbeitt út í daginn með þessa
kennisetningu að vopni?
Hljóðpistlar Morgunblaðsins,
Guðfríður Lilja Grétarsdóttir
les pistilinn
HLJÓÐVARP mbl.is