Morgunblaðið - 04.05.2008, Blaðsíða 58

... bráðeinfalt í notkun
og ókeypis eins og allt
það besta í lífinu … 64
»
reykjavíkreykjavík
CHUNG fæddist í Leeds árið 1957
og er að hálfu Kínverji og að hálfu
Þjóðverji. Hann hóf tónlistarfer-
ilinn með pönksveitinni Abwärts
frá Hamborg áður en hann söðlaði
um og gekk til liðs við Blixa og fé-
laga í Einstuerzende Neubauten,
en sú sveit gerði út frá Berlín.
Neubauten er trúlega ein fram-
sæknasta sveit sem fram hefur
komið þar í landi, gríðarlega
merkileg sveit, og áður en langt
um leið varð Chung að einskonar
framkvæmdastjóra sveitarinnar.
Hann sagði skilið við sveitina eftir
plötuna Faustmusik (1996) og hóf
að einbeitta sér að fyrirtæki sínu
Freibank Music, sem hann hafði
stofnsett á níunda áratugnum, með
það að markmiði að færa umsvif
Neubauten þar undir en áður en
langt um leið fór hann að hafa af-
skipti af öðrum listamönnum einn-
ig. Hann tók síðan hliðarspor,
flutti til Lundúna og varð skjótt
einn af lykilmönnunum í Sony
Music International. Eftir níu ára
starf í London fluttist hann síðan
aftur til Berlínar og einbeitir sér í
dag að Freibank.
Að safna liði
Chung hefur fylgst með hljóm-
sveitum koma og fara í gegnum
tíðina og margar þeirra brotna
hreinlega niður í frumskógi þeim
sem fylgir „poppbransa“ nútímans.
Slys hafa orðið, sem hefði mögu-
lega mátt afstýra ef sæmilega
hefði verið haldið á málum.
„Jú, ég hef fylgst með við-
skiptahliðinni á tónlistarbrans-
anum í mörg, mörg, mörg ár …
(hlær) … húff, ég er að verða gam-
all! Í dag er sannarlega mikið um
sviptivinda í þessum bransa og í
raun nauðsynlegt að fólk með góð-
ar gáfur komi að honum og passi
upp á þessa þróun. En það er erfitt
að stjórna þessu, stundum koma
fram sveitir sem hafa raunveru-
lega innsýn í það hvað þarf að gera
og hvað ber að forðast en svo eru
aðilar sem eru gjörsamlega hjálp-
arvana, þó að ýmislegt sé reynt til
að koma þeim til aðstoðar.“
Chung segir að eitt af stærri
vandamálunum í dag sé að nýir
listamenn og óvenjulegir eigi erfitt
uppdráttar hvað markaði og út-
gáfufyrirtæki varðar.
„Það hefur verið hart í ári hjá
öllum útgáfum undanfarin ár og
þær halda einfaldlega að sér hönd-
um. Staðan í Þýskalandi er mjög
slæm og engin áhætta er tekin. Á
síðasta ári fékk ekki einn nýr lista-
maður gullplötu, og ég man ekki
eftir því að slíkt hafi gerst í tugi
ára. Menn halda sig sem sagt við
þá sem hafa verið að skila hagnaði
og setja allan kraftinn í að mark-
aðssetja þá.“
Chung segir þetta hættulegt, og
þá gagnvart sjálfum fyrirtækj-
unum. Ef það er ekki verið að leita
að einhverju nýju og stunda nokk-
urs konar þróunarvinnu eykst auð-
vitað hættan á að fyrirtækið staðni
og það hefur þá líka áhrif á „mjólk-
urkýrnar“ sem fyrirtækin halda
úti.
Í dag tala margir listamenn hins
vegar um að þeir þurfi ekki á út-
gáfufyrirtæki að halda. Hin svo-
kallað myspace-bylting hefur gert
það að verkum að bein tenging hef-
ur myndast á milli listamanna og
neytenda og sumir líta jafnvel svo
á að þeir séu búnir að gefa út þeg-
ar þeir pósta fjórum lögum upp á
myspace-setur sitt. Völdin færast
meir og meir í hendur listamann-
anna en þetta er samt ekki alveg
svona einfalt að mati Chung.
„Það er vissulega fullt af hlutum
sem þú getur gert sjálfur í dag,
eitthvað sem var útilokað fyrir
tuttugu árum, jafnvel fimm árum
ef út í það er farið, svo skjót hefur
þessi þróun verið. Athugaðu, að
meginbreytingarnar sem hafa orð-
ið á alþjóðlega poppbransanum,
svo við skilgreinum þetta vítt, er
vegna stafrænu byltingarinnar,
netsins o.s.frv. En það er í raun
mikilvægt að listamennirnir geri
eins mikið sjálfir og þeir geta, því
að þó að þeir endi á einhverju stóru
merki síðar meir standa þeir betur
að vígi því þeir vita sitthvað um
hvernig hlutirnir virka. En ef
menn standa frammi fyrir því að
þeir séu að slá í gegn á heimsvísu
þá þarf að fá einhverja fleiri inn í
starfsemina, einfaldlega af því að
þeir kæmust aldrei yfir það einir
að stýra þannig málum. Tökum
dæmi eins og Arctic Monkeys, þeir
hösluðu sér völl með netinu en t.d.
sér Rough Trade um að gefa þá út í
Þýskalandi og í dag er fullt af fjöl-
miðlafólki og dreifingaraðilum á
þeirra snærum. Þannig að þú getur
farið vissa vegalengd einn og
óstuddur, en ef þú ætlar að leggja
undir þig heiminn ef svo mætti
segja þá þarftu að safna liði.“
Uppsveifla
Chung segir að útgáfufyrirtæki
hafi sögulega séð ákveðna virkni
og hann sér ekki fram á að þau gufi
upp svo glatt á næstu árum.
„Bransinn er það margslunginn
og á það mörgum þrepum að fyr-
irtækin hafa sannarlega mikla
virkni. Ég er sjálfur aðallega í höf-
undarréttarbransanum (publ-
ishing) og við höfum ekki orðið fyr-
ir jafn miklu bakslagi og
útgáfufyrirtækin. Þvert á móti
reyndar, það er uppsveifla hjá okk-
ur af því að notkun tónlistar hefur
aukist, hringitónar, auglýsingar
o.s.frv. fellur undir okkar starf-
semi. Tónleikahaldarar eru þá í
góðum málum einnig. Það sem við
finnum aðallega fyrir er skortur á
nýjum listamönnum, eins og ég
nefndi áðan. Og þetta virkar þann-
ig, að ef þú ert ný hljómsveit þá
þarftu að vera með plötu í hönd-
unum ef þú ætlar að fá einhverja
tónleika. Tónleikahaldararnir sjá
engan hag í því að bóka hljómsveit
sem er ekki með plötu í farteskinu.
Engin plata þýðir að það er engin
umfjöllun í blöðunum, engir dóm-
ar, engin viðtöl. Þannig helst þetta
í hendur og platan, eitthvað efn-
islegt og áþreifanlegt, eitthvað
sem þú sérð og skynjar, er þannig
ennþá mikilvægur hlekkur, eig-
inlega útgangspunktur í þessu öllu
saman.“
Chung segir að höfundarrétt-
arfyrirtæki hafi í auknum mæli
tekið sjálfa útgáfuna í eigin hendur
á undaförnum árum vegna þessa
áhugaleysis útgáfufyrirtækjanna.
„Maður er að vinna með efnilegu
fólki og ekkert gengur að koma
þeim að hjá útgáfunum. Þá fer
maður bara í þetta sjálfur þegar
allt er fullreynt. Við förum að
koma upp dreifingu og kynningu
og þá allt í einu … bíddu við … er
þetta ekki það sem útgáfurnar eiga
að gera? Við erum að verða að út-
gáfufyrirtæki, fjandakornið!“
Chung nefnir í þessu samhengi
ný fyrirtæki eins og LiveNation
sem sjá um allan pakkann í dag,
svokölluð 360° fyrirtæki.
LAGÐI BASSANUM OG
HELLTI SÉR Í BRANSANN
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Borgarblúsari „Maður er að vinna með efnilegu fólki og ekkert gengur að koma þeim að,“ segir Chung.
Á DÖGUNUM HÉLT ÚTFLUTNINGSSKRIFSTOFA ÍS-
LENSKRAR TÓNLISTAR (ICELANDIC MUSIC EX-
PORT, IMX) NÁMSKEIÐ UM VIÐSKIPTI OG TEKJU-
ÖFLUN AF LAGASMÍÐUM OG HÉLT MARGT
GÓÐRA MANNA TÖLU, ÞAR Á MEÐAL MARK
CHUNG, EIGANDI ÞÝSKA HÖFUNDARRÉTTARFYR-
IRTÆKISINS FREIBANK MUSIC EN ÁÐUR VAR
HANN HÁTTSETTUR HJÁ SONY MUSIC Í BRET-
LANDI OG STÓÐ M.A. AÐ SAMNINGSGERÐ VIÐ
ROKKSVEITINA MÍNUS. Á ÁRUM ÁÐUR LÉK HANN
HINS VEGAR Á BASSA MEÐ HINNI ÁHRIFARÍKU
ÞÝSKU SVEIT, EINSTÜRZENDE NEUBAUTEN, ÞAR
SEM BLIXA BARGELD ER FREMSTUR Á MEÐAL
JAFNINGJA. ARNAR EGGERT THORODDSEN
RÆDDI VIÐ CHUNG UM STÖÐU MÁLA Í ALÞJÓÐ-
LEGUM TÓNLISTARIÐNAÐI, LÍFSLÍKUR PLATNA
OG DISKA … OG AÐ SJÁLFSÖGÐU UM VERU
HANS Í HINNI MERKU SVEIT.