Morgunblaðið - 22.06.2008, Blaðsíða 29

við hjá Péturskirkju og á strætum
hins forna Rómarhverfis, Borgo,
því leyfi hverfisráðsins hafi legið
fyrir. Framleiðendur verða þó að
gera sér að góðu marmarasali og
stigaganga hallar einnar í grennd
við Napolí í stað innviða Páfa-
garðs.
Málið hefur vakið
nokkra athygli á Ítalíu
þar sem guðsmennirnir
hafa tjáð sig í fjölmiðlum.
„Þegar kvikmynd er
um dýrlinga eða listrænt
gildi kirkna, gefum við óhikað
leyfi,“ sagði faðir Fibbi í viðtali í
tímaritinu Sorrisi e Canzoni (Bros
og (söng)lög), en að öðru máli
gegndi um efni sem færi yfir öll
trúarleg viðmið „þá eru dyrnar
lokaðar,“ sagði hann.
Sagan og skáldsagan
Á sínum tíma beindi Páfagarður
þeim tilmælum til kristinna manna
að þeir sniðgengu Da Vinci mynd-
ina. Einn kardínálinn og hægri
hönd Benedikts XVI sagði hana
kokteil uppspuna og helberrar
lygi. Þá gagnrýndu rómversk-
kaþólsku samtökin Opus Dei hana
harðlega, enda birtist fulltrúi sam-
takanna í myndinni sem
miskunnarlaus og morð-
óður munkur.
Rétt eins og engir
munkar eru innan vé-
banda Opus Dei þykir
sagan Englar og djöflar
fjarri öllu sanni. Engu að síður
eru fræðimenn iðnir við að benda
á að í henni sé farið rangt með
ýmsar sögulegar staðreyndir og
staðhætti. Því skal þó haldið til
haga að höfundurinn hefur aldrei
haldið því fram að bókin væri ann-
að en skáldsaga. Sumir spyrja
hvers skáldagyðjan eigi að gjalda
– og tjáningarfrelsið ef út í það
væri farið. vjon@mbl.is
Reuters
Lok, lok og læs Framleiðendur Engla og djöfla hafa orðið að lúta banni
Páfagarðs um að kvikmynda á tilteknum stöðum Rómarborgar.
Rithöfundurinn Teflir Dan Brown
á tæpasta vað?
Ekki í náðinni Dan Brown og sögur
hans eru ekki í náðinni hjá Benedict
XVI páfa og kardinálunum.
sakramentinu
Hvers á
skáldagyðj-
an og tján-
ingarfrelsið
að gjalda?
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 22. JÚNÍ 2008 29













- lífið er leikur
www.motormax.is
Mótormax Reykjavík - Kletthálsi 13 - Sími 563-4400
Mótormax Egilsstöðum - Sími 470-5080 / 470-5070
Mótormax Akureyri - Sími 460-6060
Lífið er leikur
Mesta úrval landsins af fjórhjólum
Leiktæki og ferðahjól,- þú finnur fjórhjólið hjá Mótormax
Sea-Doo hraðbátar og sæþotur
Magnaður kraftur og glæsileg hönnun.
Einnig margar gerðir af bátum og utanborðsmótorum.
Mótormax er á kafi í vatnasportinu!
Flogið verður til Kaupmannahafnar og ekið um Danmörku til
sumardvalarstaðarins Damp við Eystrasaltsströnd Þýzkalands.
Þar verður gist næstu 6 nætur og farið í ýmsar dagsferðir meðan á
dvöl stendur. Meðal annars til Slésvíkur, Hamborgar og Kílar.
Frá Þýzkalandi er síðan siglt til Danmerkur og flogið heim frá
Kaupmannahöfn að kvöldi 12. september.
Gist verður að Damp2000 í vel útbúnum íbúðum. Hótelið er við
ströndina og þar eru ótal afþreyingarmöguleikar s.s. sjósundlaug,
hitabeltissundlaug, minigolf og bátaleiga og einnig margir
veitingastaðir og smáverzlanir.
FERÐASKRIFSTOFA GUÐMUNDAR JÓNASSONAR EHF.,
BORGARTÚNI 34 • 105 REYKJAVÍK • SÍMI 511 1515,
www.gjtravel.is • outgoing@gjtravel.is
Verðið er einstakt: 79.200,- á mann
Innifalið í verði er flug, flugvallaskattar, gisting í tveggjamanna
stúdíó-íbúð á Damp og allur akstur samkvæmt lýsingu.
Verð miðast við gengi og forsendur 10.04. 2008 og 40 manna
hóp.
Þýzkalandsferð
06.-12. sept. 2008
í samvinnu við
Félag eldri borgara
M
bl
.
10
09
10
3
ingur milli Columbia-háskóla og Há-
skólans í Reykjavík um samstarf á
sviði kennslu- og lýðheilsufræði.
Samningurinn er sveigjanlegur og
skapar skilyrði fyrir margs konar
samvinnu. John nefnir ýmiss konar
kannanir sem geti komið báðum
þjóðunum að notum.
„Sem dæmi get ég nefnt að við
Inga Dóra höfum rannsakað sam-
hengi heilsu fólks í barnæsku og á
fullorðinsaldri. Við vitum að börn-
um, sem líður illa, eru of þung, borða
óhollan mat og hreyfa sig lítið, geng-
ur oft illa í námi. Á undanförnum
þremur árum hefur okkur tekist að
sýna fram á að samhengi sé á milli
þessara þátta í barnæsku og á full-
orðinsárum hér á landi.
Ef tekst að sanna með óyggjandi
hætti að samhengi sé á milli að-
stæðna í æsku og ýmissa sjúkdóma
sem hrjá fólk síðar á ævinni getum
við lagt fram betri tillögur um að-
gerðir á sviði mennta- og lýðheilsu-
mála. Þá er hægt að beina fjár-
munum að því að bæta líf og heilsu
þjóðarinnar.“
Undanfarna tvo áratugi hafa
rannsóknir Jonns Allegrante eink-
um beinst að því hvernig hægt sé að
hafa áhrif á langvinna sjúkdóma eins
og háþrýsting, hjarta- og æða-
sjúkdóma með breyttum lifn-
aðarháttum og sjálfsaga, en John og
samstarfsmenn hans urðu fyrstir til
að sanna samhengið milli þessara
þátta. Í framhaldi af því hefur end-
urhæfing slíkra sjúklinga gerbreyst.
John heldur því fram að með þessu
móti sé hægt að auka lífsgæði þeirra
sem eru haldnir langvinnum sjúk-
dómum.
Auknar forvarnir
Fimm þættir hafa einkum áhrif á
almenna lýðheilsu. Erfðir, umhverf-
isáhrif eins og t.d. geislun og meng-
un ásamt aðgengi að góðri heilsu-
gæslu skipta miklu.
„Ég hef mestan áhuga á fjórða og
fimmta þættinum. Þjóðfélags-
aðstæður svo sem húsnæði, mennt-
un og atvinna, skipta miklu um líðan
fólks. Þá skipta ekki síður máli ýms-
ir atferlisþættir svo sem lífsstíll
manna. Þótt erfðir geti haft áhrif á
langvinna sjúkdóma vitum við nú að
fólk getur aukið mótstöðu líkamans
gegn þeim með því að ástunda heil-
brigt líferni. Nútímaheilsuvernd er
ekki síst fólgin í að laða fram þá
þætti sem geta aukið lífsgæði al-
mennings.“
Vannæring og borgaskipulag
John segir að Vesturlandabúar
þjáist nú í auknum mæli af vannær-
ingu.
„Fólk neytir nú meiri skyndifæðu
en áður. Mikill hluti hennar er með
svokölluðum tómum kolvetnum svo
sem sykri. Þá er þessi matvara yf-
irleitt mikið unnin og of mikil neysla
sykurs og fitu leiðir oft til efna-
skiptasjúkdóma svo sem sykursýki.
Tæknin og borgarskipulag hafa
einnig sínar afleiðingar. Við förum
akandi til og frá vinnu og í verslanir.
Sífellt fleiri eyða löngum tíma fyrir
framan tölvu- og sjónvarpsskjái og
þeim börnum fjölgar stöðugt sem
hreyfa sig of lítið.
Rannsóknir okkar Ingu Dóru Sig-
fúsdóttur hafa meðal annars beinst
að því að búa til líkan sem yfirvöld
geta notað til þess að móta stefnu í
næringar-, skipulags- og samgöngu-
málum sem hafa bein áhrif á lýð-
heilsu þjóðarinnar.
Ef við fáum almenning á okkar
band leiðir það óhjákvæmilega til
breytinga á matvælaframleiðslunni
og öðrum þáttum þjóðlífsins.“
Íslendingar á tímamótum
John Allegrante segir að Íslend-
ingar hafi verið ótrúlega heppnir.
Hér sé andrúmsloftið lítt mengað og
við eigum úrvalsdrykkjarvatn, en
fæstir veiti því neina athygli.
„Ísland er á vegamótum austurs
og vesturs og ýmis áhrif hellast nú
yfir þjóðina. Við sjáum nú þegar
merki þess að börn hreyfi sig minna
en áður og að offita þjaki stöðugt
fleiri landsmenn. Henni fylgja sams
konar vandamál og hrjá aðrar vest-
rænar þjóðir og kostnaður heilbrigð-
iskerfisins vex.
Ef ég mætti gefa íslenskum
stjórnvöldum einhver ráð væru þau
helst að skapa þannig aðstæður hér
á landi að fólk hafi aðgang að góðu
húsnæði, nægri atvinnu, hollum mat
og hollri tómstundaiðju. Íslendingar
verða að ná samstöðu um þau gildi
sem þeir vilja að ríki í þjóðfélaginu.
Með því getið þið forðast þær
hremmingar sem Bandaríkjamenn
og Bretar hafa lent í og tryggt um
leið bætta heilsu þjóðarinnar.“
arnthorh@mbl.is
ga í hættu
Morgunblaðið/Árni Sæberg