Morgunblaðið - 02.08.2008, Blaðsíða 9
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 2. ÁGÚST 2008 9
FRÉTTIR
Einbýlishús óskast til leigu
Stórt og huggulegt einbýlishús ( parhús, raðhús )
óskast til leigu frá 1. sept - 1. sept '09 á stór
reykjavíkursvæðinu fyrir traustan aðila.
Fyrirframgreiðsla. Áhugasamir sendi póst á
box@mbl.is merkt Einbýlishús 21705.
HÁTÍÐARÚTGÁFA
SJÓN LJÓÐASAFN 1978-2008
HÁTÍÐARV
ERÐ
1.800kr.
Ellefu ljóðabækur
skáldsins, margar
ófáanlegar um
langt skeið,
komnar í eina bók.
Í TILEFNI 30 ÁRA
ÚTGÁFUAFMÆLIS
D
Y
N
A
M
O
R
E
Y
K
JA
V
ÍK
FRÉTTASKÝRING
Eftir Þorbjörn Þórðarson
thorbjorn@mbl.is
SÁTT virðist ríkja meðal minni-
hluta og meirihluta í borgarstjórn
Reykjavíkur um málefni Orku-
veitu Reykjavíkur en fyrirtækið
stendur í stórtækum fram-
kvæmdum á Hellisheiði sem fjár-
magnaðar eru að stærstum hluta
með lántöku í erlendri mynt.
Eru rökin þau að stór hluti
tekna OR vegna raforkusölu sé í
erlendri mynt og því sé áhættan
lítil.
Samkvæmt ársreikningi fyr-
irtækisins fyrir árið 2007 eru
langtímaskuldir þess rúmir 93
milljarðar króna. Stór hluti þess-
ara skulda er í erlendri mynt,
þ.á.m. evru. Eignir og skuldir,
sem metnar voru á gangvirði í er-
lendri mynt, eru færðar á því
gengi sem var í gildi þegar gang-
virði þeirra var ákvarðað. Í árs-
reikningi er miðað við gengið 87
fyrir evru. Gengi evrunnar við lok-
un markaða í gærdag var 123,5.
„Við höfum áhyggjur af þessu
og munum líta til þessa þegar við
fjármögnum okkar framkvæmdir.
Samkvæmt þriggja mánaða upp-
gjöri þessa árs eru heildarskuldir
138 milljarðar, þar af eru lang-
tímaskuldir 127 milljarðar,“ segir
Kjartan Magnússon, stjórn-
arformaður OR. 94% lang-
tímaskulda fyrirtækisins eru
skuldir við erlendar lánastofnanir.
Eitt á markaði með
vöru sem allir þurfa
Hagfræðingur sem Morg-
unblaðið ræddi við segir að það
megi deila um hversu áhættu-
samur rekstur OR sé. Orkuveitan
sé með þannig tak á höfuðborgar-
búum að ef maður ætli að kaupa
orku þá verði maður að versla við
OR. Þá megi líta á gjöld fyrirtæk-
isins sem hluta af skattheimtu
borgarbúa, því fyrirtækið sé eini
þjónustuveitandinn og varan sem
fyrirtækið veiti, raforka og heitt
vatn, sé vara sem allir þurfi á að
halda. Reksturinn sé ekki mjög
áhættusamur því fyrirtækið geti
alltaf velt kostnaði út í verðlag.
„Síðan er alveg ljóst að fram-
kvæmdir sem OR hefur farið í eru
ekki kostaðar með eigin fé heldur
hefur fyrirtækið fjármagnað sig
með skuldsetningu. Hvernig rek-
urðu svona fyrirtæki, ertu að taka
of mikla áhættu miðað við fjár-
magnsuppbyggingu? Það er líka
alltaf matsatriði hversu vel lántak-
an er varin með eignum og eigin
fé,“ segir hagfræðingurinn.
Hækkunum beitt í hófi
„Fyrirtækið er fjármagnað með
notendagjöldum. Það er því ekki
hægt að kalla þetta skatt. Því
meira sem þú notar því meira
borgarðu. Fyrirtækið hefur auð-
vitað þennan kost að geta hækkað
gjöldin. Á hitt ber að líta að við
höfum beitt því úrræði mjög hóf-
lega. Ef skoðuð er verðskrá frá
ári til árs þá hafa gjöldin ekki
haldist í hendur við verð-
lagsþróun,“ segir Kjartan.
Deilt um OR
Orkuveitan getur alltaf velt kostnaði vegna lántöku út í
verðlag vöru sem allir þurfa Heildarskuldir 138 milljarðar
Það er annað álitaefni hvort OR eigi að vera í útrásarverkefnum erlendis.
Þær eru alltaf áhættusamar. Útrásin var harðlega gagnrýnd á sínum tíma.
„Það var á dagskrá fyrrverandi stjórnar. Það var ein af fyrstu ákvörðun-
um nýrrar stjórnar að stöðva slíkar fyrirætlanir,“ segir Kjartan Magnús-
son, stjórnarformaður OR, um útrásarverkefni. Kjartan segir að gengis-
óvissan sé fyrirtækinu illur ljár í þúfu. „Á móti gengistapi fyrirtækisins
kemur hins vegar tekjufærsla vegna hækkunar á innbyggðum afleiðum í
raforkusölusamningum til stóriðju. Þar náum við milljörðum til baka. Þeg-
ar gengið fellur þá hækka erlendar skuldir fyrirtækisins, en tekjur aukast
á sama tíma í raforkusölu.“
Útrásin kveðin í kútinn
Morgunblaðið/ÞÖK
Eftir Steinþór Guðbjartsson
steinthor@mbl.is
INGIBJÖRG Sólrún Gísladóttir ut-
anríkisráðherra segist skilja vel
ákvörðun um-
hverfisráðherra,
því fram hafi
komið hjá Skipu-
lagsstofnun og
öllum sem að
framkvæmdum
koma að mikil-
vægt væri að mat
á umhverfisáhrif-
um framkvæmda
fari fram á sama
tíma vegna álvers
á Bakka, línulagna og varmavirkjana
á Þeistareykjum og Kröflu. Um-
hverfisráðherra telji mikilvægt að
fram fari mat á sama tíma og sam-
eiginlegt mat sé ekki íþyngjandi
enda þurfi allar framkvæmdirnar að
fara í gegnum umhverfismat.
„Það er eðlilegt að stuðst sé við
lögin eins og þau eru um heildar-
mat,“ segir Ingibjörg Sólrún. Niður-
stöðu Skipulagsstofnunar hafi verið
áfrýjað til umhverfisráðherra sem
hafi nú kveðið upp sinn úrskurð.
Varðandi Helguvík hafi verið áfrýjað
of seint til ráðherra og hefði sam-
bærileg ákvörðun engu að síður ver-
ið tekin hefði hún verið íþyngjandi
fyrir þá sem að framkvæmdum
stæðu.
Utanríkisráðherra segir að menn
séu að fara fram úr sér þegar þeir
segi að þetta hafi tafir í för með sér.
Gert sé ráð fyrir að tími sé til 2012 til
að undirbúa framkvæmdirnar og
nýbúið sé að skrifa undir viljayfirlýs-
ingu þess efnis.
Ingibjörg Sólrún segir ljóst að all-
ar fyrrnefndar framkvæmdir hafi
þurft að fara í umhverfismat. Fram
geti komið ýmsar athugasemdir og
undan því verði ekki vikist. „Um-
hverfismat er ekki til þess að stöðva
framkvæmdir. Umhverfismat er til
þess að reyna að leiða fram ef það
eru einhverjir agnúar á framkvæmd-
inni og hvernig eigi að sníða þá af.“
Umhverfisnefnd fundar
Umhverfisnefnd alþingis mun að
öllum líkindum koma saman í næstu
viku vegna úrskurðar umhverfisráð-
herra þess efnis að fyrirhugað álver
á Bakka við Húsavík skuli fara í sam-
eiginlegt umhverfismat með tengd-
um virkjanaframkvæmdum.
Höskuldur Þórhallsson, þingmað-
ur og fulltrúi Framsóknarflokks í
nefndinni, kveðst hafa óskað eftir
fundinum. „Fólk er mjög uggandi,
sérstaklega fyrir norðan. Ég held að
það sé mjög mikilvægt að farið verði
yfir þetta mál, svo hugur ríkisstjórn-
arinnar verði á hreinu og ekki sé ver-
ið að vinna að einhverju sem svo
verður ekki af,“ segir Höskuldur.
Úrskurðurinn sé einn stærsti steinn
sem lagður hafi verið í götu verkefn-
isins á Bakka. Þórunn fari harðari
höndum um álverið á Bakka en ál-
verið í Helguvík.
Umhverfismat
ekki til að stöðva
framkvæmdir
Umhverfisnefnd ræðir um Bakka
Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir
„VIÐ siglum frá Norðurfirði og út að Hornbjargi og
svo fer eftir veðri hvort við getum siglt undir bjargið
og alveg upp að því. Ef aðstæður eru mjög góðar þá
siglum við undir einn foss og förum með bátinn í bað,“
segir Reimar Vilmundarson sem rekur ferðaþjónustu-
fyrirtækið Freydísi sf.
Hann fer með fólk í skoðunarferðir um Hornstrandir
á bátnum Sædísi.
Þúsundasti farþeginn fór með bátnum fyrir skömmu
og segir Reimar nóg hafa verið að gera síðustu vikur.
„Við eigum eftir að fara með svona 600-700 manns í
ferðir í sumar og núna í júlí siglum við daglega.“ Far-
þegar eru, auk skoðunarferða, ýmist fluttir á áfanga-
staði á Norður-Ströndum eða á Hornströndum.
Reimar segir misjafnt hvernig fólk vilji haga ferð-
unum. Margir vilji einnig ganga um svæðið eða séu á
leið upp í sumarbústað í grenndinni.
Reimar segir Íslendinga hafa verið í meirihluta í
ferðunum í sumar en segir þó að þeir séu ekki fleiri en í
fyrra. „Flestir sem koma í ferðirnar eru Íslendingar en
útlendingunum hefur þó fjölgað aðeins.“
haa@mbl.is
Morgunblaðið/Ágúst Ingi
Drangar Hópur göngumanna, sem fóru með Sædísi frá Norðurfirði, leggur upp í göngu frá Drangavík fyrir Eyvind-
arfjörð og inn með Ófeigsfirði. Fremst í flokki eru Hanna María Baldvinsdóttir, Sveinsína Ágústsdóttir og Kjartan
Stefánsson. Sigmundur Steinarsson gerir sig kláran fyrir myndatöku. Í baksýn eru gamli bærinn í Drangavík,
byggður árið 1913, en fór í eyði árið 1947. Einnig má greina nokkra Dranganna, sem eru ýmist taldir fimm eða sjö.
Hornstrandir vinsælar að sumri