Morgunblaðið - 02.08.2008, Blaðsíða 19

GÍFURLEGA mengandi þungaiðn-
aður og vinnuaflsfrek framleiðsla af
ýmsu tagi hafa einkennt uppbygg-
ingu kínverska efnahagsundursins
allt frá því Deng Xiaoping, þáverandi
leiðtogi kommúnistaflokksins í Kína,
innleiddi markaðsfrelsi undir lok átt-
unda áratugarins. Hagkerfið hefur
vaxið hröðum skrefum og ódýrar
vörur þaðan flætt yfir Vesturlönd og
tekið yfir innleidda iðnframleiðslu.
Nú hillir hins vegar undir að Kín-
verjar muni í sífellt frekara mæli
hasla sér völl á sviði hátækni, vax-
andi iðnaðar sem nýtur ýmissa íviln-
ana af hálfu stjórnvalda.
Sú stefna stjórnarinnar að fækka
verksmiðjum í suðurhluta landsins
þykir ýta undir þessa þróun.
Dagblaðið The New York Times
gerir þetta að umtalsefni á vef sínum
og hvernig Hu Jintao Kínaforseti
hafi nýlega skorað á fremstu vísinda-
menn þjóðarinnar að keppa við það
sem best gerist í hátækni.
Smíða rafknúnar bifreiðar
Að sögn blaðsins hefur þróunin
verið hröð og er þar tekið dæmi af
fyrirtækinu BYD Corporation sem
hefur á aðeins um áratug vaxið úr
smáfyrirtæki í að verða næststærsti
rafhlöðuframleiðandi heims.
Síðar á árinu hyggst fyrirtækið
hefja smíði tvinnbíla, bifreiða sem
ganga fyrir eldsneyti og rafmagni.
Næsta skrefið í þróun tvinnbíla eru
svokallaðir tengiltvinnbílar sem
tengja má við rafmagnsinnstungu og
má ætla að fyrirtækið hyggist einnig
sækja á þann markað. Kínverjar
flytja þegar inn mikið af raftækjum
til Vesturlanda og má nefna að far-
tölvur af gerðinni Lenovo hafa náð
góðri markaðshlutdeild.
Stefnubreytingin er sögð munu
kunna að hafa margvíslegar afleið-
ingar, meðal annars þær að ýmsar
ódýrar vörur, s.s. leikföng, sem þar
eru framleiddar, muni hækka í verði.
Á móti komi að aðrar vörur, s.s.
sjónvörp, verði ódýrari, eftir því sem
framleiðsla þeirra í Kína muni
aukast næstu árin. baldura@mbl.is
Úr iðnaði
í hátækni
20.000 verksmiðjum lokað í S-Kína í ár
Í HNOTSKURN
»Fyrirtækið Hasee í iðn-aðarborginni Shenzhen
stefnir á að verða stærsti
framleiðandi heims á tölvum
innan áratugar.
»Samtök smærri atvinnu-rekenda í Hong Kong telja
að fyrir árslok muni 20.000
verksmiðjum sem framleiða
ódýrar vörur hafa verið lokað
í suðurhluta landsins.
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 2. ÁGÚST 2008 19
ERLENT
ALÞJÓÐA-kjarnorkumálastofnun-
in, IAEA, hefur lagt blessun sína yfir
umdeildan samning Indverja og
Bandaríkjamanna um samstarf í
kjarnorkumálum, að sögn diplómata
í gær. Nýlega voru greidd atkvæði á
þingi í Nýju-Delhí um vantraust á
samsteypustjórn Manmohans
Singhs vegna málsins og sigraði hún
naumlega en stjórnvöld segja samn-
inginn afar mikilvægan fyrir þróun
orkumála í landinu.
Indverjar reka nú 14 kjarnorku-
ver til orkuframleiðslu en hafa einn-
ig smíðað kjarnorkusprengjur. Mikl-
ar námur af thorium, mikilvægu
eldsneyti í kjarnakljúfa, eru í Ind-
landi. Er ætlunin að það verði notað í
indversk orkuver sem nú eru í bygg-
ingu en einnig vilja þeir fá að selja
thorium til útlanda.
Indverjar standa utan við samn-
inginn um bann við útbreiðslu kjarn-
orkuvopna, NPT. Bandaríkjastjórn
hefur verið gagnrýnd fyrir að hygla í
reynd Indverjum með samstarfinu
þrátt fyrir að þeir hafni NPT-samn-
ingnum. kjon@mbl.is
IAEA
segir já
Indland og Banda-
ríkin þróa saman
kjarnorkuvinnslu
VÍÐA um heim var fylgst með sólmyrkvanum í gær og hér er einn af-
skaplega áhugasamur í Varna á Svartahafsströnd Búlgaríu, austan við höf-
uðborgina Sofiu. Myrkvinn var alger í Varna og hugulsamur eigandinn
hefur lánað hvutta sólgleraugu til að vernda augun.
AP
Hvað er að sólinni?
TELESFORO Martinez, sem er bóndi í Campo Florida
austan við Havana á Kúbu, með ársgamla hænu sína,
Titi. Eiginkonan, Estella Guerra, heldur á tveim hænu-
eggjum, annars vegar venjulegu [til vinstri] og hins
vegar 180 gramma eggi sem Titi verpti fyrr í vikunni.
Hænan sló heimsmet sem hæna á Kanaríeyjum setti
fyrir nokkrum árum en eggið hennar Titi er 10 grömm-
um þyngra. Titi kippir sér ekki neitt upp við athyglina
sem afrekið vekur en óneitanlega velta menn fyrir sér
hvar mörkin séu. En ekki lýgur ljósmyndin.
Ofurhænan Titi
AP
VETNISVINNSLA með rafgrein-
ingu á vatni er dýrt og orkufrekt
ferli, staðreynd sem notuð hefur
verið sem mótrök gegn vetnisvæð-
ingu.
Nú gæti hins vegar verið komin
fram byltingarkennd aðferð sem
býður upp á leið til að varðveita sól-
arorku í formi orkuberans vetnis.
Það vill svo til að í mörgum raf-
greiningarkerfum er notast við eð-
almálminn platínu til að kljúfa
vatnssameindir (H20) í vetni (H) og
súrefni (O), en hann kostar nú frá
1.700 og upp í 2.000 Bandaríkjadali
únsan (28,3 grammið), verðbil sem
gerir aðferðina dýra og þar af leið-
andi vetnið sem til fellur.
Efnafræðingurinn Daniel Nocera,
sem fer fyrir sólarorkurannsóknum
við tækniháskólann í Massachusetts,
MIT, eina fremstu vísindastofnun
heims, á, ásamt doktorsnemanum
Matthew Kanan, heiðurinn að baki
hinni nýju aðferð sem gengur í
stuttu máli út á að blanda kóbalti og
fosfati við vatn.
Þúsund sinnum ódýrara
Þegar sú lausn hefur verið mynd-
uð er rafstraumur leiddur í hana en
við það losnar vetni úr viðjum vatns-
sameindanna við rafskautin, eins og
rakið er á vefsíðu Scientific Americ-
an. Sækja mætti rafstrauminn í
sólarorku og yrði þar með komin
fram ódýr og einföld aðferð til að
varðveita orku sólar í vetni, sem síð-
an má sækja aftur við hentugleika.
Segir þar einnig að kóbalt kosti
aðeins 2,25 dali únsan og fosfat 0,05
dali. Með öðrum orðum: Kóbaltið fer
langt með að vera þúsund sinnum
ódýrari málmur en platína.
Næsta skref er að minnka hlutfall
eða hreinlega losna við platínu úr
efnarafölum, tækjum sem geta hag-
nýtt vetnisorku. Þar gæti bylting
einnig verið handan við hornið en
teymi vísindamannsins Bjorns Wint-
her-Jensen við Monash-háskóla í
Melbourne í Ástralíu hafi leyst
málminn af hólmi með nýrri gerð
leiðandi fjölliða, sem kosta 57 dali
únsan, eða um það bil einn þrítug-
asta af verði platínu. baldura@mbl.is
Bylting í
vetnisvinnslu?
Vetnisbifreið Honda FCX Clarity
hefur liðið fyrir hátt platínuverð.
LJÓSHÆRÐAR konur í Bretlandi
hafa að jafnaði hátt í 700.000 krónum
minna í árstekjur en þær dökk-
hærðu, að því er ráða má af nýrri
könnun sem náði til 3.000 kvenna.
Einnig kom þar í ljós að um
fimmtungur dökkhærðra kvenna
hefði átt í fimm eða fleiri ástarsam-
böndum en 13% þeirra ljóshærðu.
Þá kom fram að mun fleiri dökk-
hærðar konur, ýmist með náttúru-
legan hárlit eða litað hár, þökkuðu
hárlitnum árangurinn í ástamálum.
Athygli vakti að 15% kvennanna
kváðust ekki muna hver náttúrulegi
hárlitur þeirra væri. baldura@mbl.is
Ljóshærðar
þéna minna
ELSTI skráði brandari í heimi er að sögn fræðimanna, sem kannað hafa mál-
ið, úr löndum Súmera, sem bjuggu þar sem nú er sunnanvert Írak, um 1900
árum fyrir Kr. En óneitanlega er svolítið erfitt fyrir nútímafólk að skilja al-
mennilega fyndnina þótt sjálft viðfangsefnið sé enn vinsælt. „Nokkuð sem
ekki hefur gerst í manna minnum: ung kona leysti ekki vind í kjöltu eig-
inmanns síns.“
Annar og mun yngri brandari, frá 1. öld eftir Kr., fjallar um Ágústus keis-
ara í Róm. Hann rakst á mann sem var nauðalíkur honum og spurði forvitinn
hvort móðir hans hefði einhvern tíma þjónað í keisarahöllinni. „Nei, yðar há-
tign en það gerði faðir minn,“ var svarið. kjon@mbl.is
Og þá var kátt í höllinni