Skinfaxi - 01.04.1944, Side 6

6
SKTNFAXI
einstakt má benda, sein lieilladrjúgt var í hinni fornu
menningu íslendinga. Löggjöfin var t. d. merkileg.
En það skorti ckki lögin á árunum 1262—1264. í ís-
lendingasögunum er sagt frá íslendingum, sem fýsti
lieim. Gunnar stóðst ekki fegurð átthaganna. Þjóðern-
iskenndin er göfug. En hún getur orðið þröngsýn ein-
angrunarstefna.
Sautjándi júní er dagur frelsisins þeirrar menningar,
sein er frelsið. Jón Sigurðsson er fulltrúi frjálsra ís-
lendinga, þeirra er gera Island frjálst. Það hneykslaði
marga, er Henrik Ibsen sagði í bréfi til Björnson, að
fánamálið norska væri ótímabært, meðan ekki væri 25
menn frjálsir i öllu landinu. Við vitum, Iivað Ibsen átli
við. Hann ræðst á menningarleysi landa sinna í Pétri
Gaut. Ilugsunarháttur þursanna, að vera sjálfum sér
nægur, vera eigingjarn og einangra sig einkennir um
of hina norsku þjóð, segir liann.
Af frjálsum Islendingum, sem ungum mönnum
cr Iiollt að virða fyrir sér á þessum tímum, má
nefna Brynjólf Pétursson. Hann var sá Fjölnis-
manna, sem Jón Sigurðsson taldi, að sig langaði
mest til þess að liafa sér fylgjandi af þeim fé-
lögunum: Jónasi, Tómasi og Konráði. Brynjólfur liafði
tekið fulltrúaslarf í stjórnarráðinu danska fram yfir
gott embælti heima á íslandi. „Tapað hefi eg á skipt-
unum,“ segir hann, „í tillili til peninganna. Þar á móti
get eg, ef guð lofar, unnið Islandi meira gagn i þessari
stöðu en hinni.“ Svona litu Fjölnismenn á málin og
Jón Sigurðsson. Fátækir menn og líkamlega vanheilir,
þéir Jónas og Tómas. Lars Esldland kemst svo að orði
að Ilenrik Wergeland hafi átt hjartagull, liann á við
hans góða, óeigingjarna hjarta. Svo má kveða að orði
um okkar bczlu menn, okkar frjálsu menn á öllum
tímum. Hetjur sögu okkar voru frjálsar undan marg-
liáttaðri ánauð, en það skipli mestu til hvers þær voru
frjálsar: til þess að fórna stundarhag fyrir velfarnan