Skinfaxi - 01.04.1945, Page 50

50
SKINFAXI
sögur á safnarinn tvímælalaust að ,rita í skrár sinar. Einnig
á liann að geta rækilega um alls lconar gamla trú í sambandi
við örnefni, huldufólkstrú, álfatrú, álög og bannhelgi. Þetta
getur lengt örnefnalýsingarnar töluvert, en þar má þó ekkert
undan draga.
Rétt er að geta þess í skrá, ef fólk veit uin aldur örnefnis,
en sérstök ástæða þykir til að vara safnara við fornsagnaör-
nefnum, staðaheitum, sem fyrir koma i íslendingasögum. Ef
safnari verður var við slík örnefni, er mjög æskilegt, að hann
reyni að gera sér grein fyrir, hvort þau hafa lifað mann fram
af manni, eins langt og menn muna, eða hvort það er aðeins
skoðun heimildarmanns eða annarra fróðleiksmanna, að þetta
eða hitt fornsagnaörnefnið eigi að vera hér eða þar. Endur-
vakning fornra örnefna er ekki fátið og leiðir oft til mis-
skilnings.
Allar athugasemdir við örnefnin er bezt að fella inn i sjálfa
skrána, þar sem þær eiga heima. Þó mætti hafa örnefnasögur,
sem væru úr hófi langar, Sér á blöðum og vitna til þeirra þar.
STAFSETNING OG FRÁGANGUR SKRÁNNA. Víða erlendis
er lögð rík áherzla á, að örnefnasafnarar hljóðriti nöfnin í
skrám sínum, svo að ekki sé um að villast, hvernig heima-
menn beri þau fram. Þetta getur verið nauðsynlegt i útlönd-
um, því að þar eru örnefnin víða ummynduð og torskilin. En
hér á landi eru tiltölulcga fá örnefni, sem ekki eru auðskilin
og óbjöguð, og ]iví virðist lílil ástæða til að nota hljóðritun
liér, enda krefst hún sérmenntunar, sem fáir liafa. Þó er rétt
að gera nokkrar viðvaranir um ritháttinn. Ef örnefni e,r ál-
veg ljóst og auðskilið og engum blöðum um stafsetningu þess
að fletta, þá þarf engrar varúðar við. Ef örnefni hins vegar
er afbakað í daglegu tali, e,r rétt að safnandinn skrái afbök-
uðu myndina, þó að hann viti, hvað er það upprunalega og
rétta. Hann getur þá getið þess líka, hvað hann telji rétt, en
bezlt er, að hann leiðrétti ekki örnefni, sem hann telur afbakað,
nema hann skýri frá leiðéttingunni um leið. Nú eru til fleiri
en ein mynd af örnefninu, og er þá rétt að skrá þær allar. Ef
örnefni er myrkt og torskilið, og safnari veit ekki, hversu ber
að stafa það, er bezt, að hann láti þess við getið og riti svo
nafnið sem næst framburði.
Hver safnari ætti að setja metnað sinn í að ganga vel frá
skrám sínum, skrifa þær skýrum sltöfuín og fara þrifalega með
þær. Þá ber honum jafnan við skráningu örnefnanna að
kappkosta, að skrárnar verði sem handhægastar í notkun.
Skal í því sambandi drepið á eitt atriði, sem stuðlar að þessu.