Skinfaxi - 01.12.1989, Blaðsíða 18

Filistear
Jónas Jónsson frá Hriflu setti bæjarlíf Reykjavíkur
á annan endann þegar hann hóf greinaskrif um
„dálítinn flokk eöa stétt" manna sem hann nefndi
Filistea og voru menn sem hagnýttu sér
vammleysi annarra til aö hagnast á löglegan en
siölausan hátt. Penni Jónasar var svo hvass aö
Skinfaxi rann út. í blaðinu sagöi hann sögur af
örlögum þess fólks sem lent haföi í höndum
Filisteanna, breytti nöfnum en sögurnar voru eftir
bestu vitund sannar. Hér kynnir hann fyrirbærið.
„Við íslendingar höfum á síðustu
áratugum eignast dálítinn flokk
eða stétt, sem ekki á neitt nafn.
Oftast eru þeir nefndir kauphéðnar
eða braskarar, en þau nöfn eru of
almenn. Sá hópur manna sem hér
er átt við, lifir á því að flá
meðborgarana inn að skyrtunni,
hafa fé af þeim sem unt er. Þó eru
þeir hvorki þjófar né ræningjar.
Það eru gamlar stéttir, sem dragast
nú meir og meir aftur úr, því
aðþær eru ekki lengur í samræmi
við anda tímans. I stað þeirra
koma þessir nýju menn. Þeir
læðast ekki inn í hús manna um
nætur, né storma þau með ofbeldi
til féfanga. Þeir koma um hábjarta
daga, prúðir og vel búnir og hegða
sér í öllu á vísu vel siðaðra manna.
Þeir tefja, þiggja beina, kveðja,
fara og enginn gætir að fyr en þeir
eru farnir, að þeir hafa haft á brott
með sér meir eða minna af eignum
þess er þeir gistu hjá; stundum
aleiguna og mannorðið með.
Enginn leið er að veita þeim
eftirför til að ná fengnum úr
greipum þeirra. Allar gerðir þeirra
eru löglegar. List þeirra er í því
fólgin að hafa fé af öðrum á
löglegan en siðferðislega rangan
hátt.
Flokkur þessi gerist nú svo
„Fyrir misverknaö
Filisteanna líöur mörg
fjölskylda allar
hörmungar
fátæktarinnar: hungur
klæöleysi, ill
húsakynni, sjúkdóma
og hverskonar
bágindi. Þessvegna
er tími til kominn aö
hefjast handa gegn
hættunni."
umsvifamikill, að hans verður oft
að geta, og má hann því ekki
nafnlaus verða. Til bráðabirgða
mætti ef til vill kalla þessa stétt
Filistea, uns annað nafn fæst betra.
Orðið er Filisteinn var óvinur
hinnar útvöldu þjóðar, og hér
þeirra manna, sem halda uppi
tryggu og siðuðu þjóðfélagi. Hann
var fyrrum eftirbátur og er nú
kynkippingur, sem fylgir lægri og
auvirðilegri lífstefnu en samtíðin.
Sigur hans er sigur heimskunnar,
grimdarinnar og ranglætisins yfir
Jónas Jónsson frá Hriflu.
vitinu, siðgæðinu og réttinum.
Filistearnir eru orðnir hér að
voða, að banvænu meini í
þjóðlíkamanum. Og vegna
hættunnar verða þeir gerðir hér að
umtalsefni, en ekki af því aðþeir
séu hugþekkir til náinna viðskifta.
Þeir eyðileggja á hverju ári fjölda
manna; þeir klófesta ranglega tugi
þúsunda af því fé sem heiðvirt fólk
hefir dregið saman til framfærslu
og menningar sér og sínum. Fyrir
misverknað Filisteanna líður mörg
fjölskylda allar hörmungar
fátæktarinnar: hungur klæðleysi,
ill húsakynni, sjúkdóma og
hverskonar bágindi. Þessvegnaer
tími til kominn af hefjast handa
gegn hættunni. Hún færist nær og
nær æskumönnum, þótt nú brenni
bær hinna fullorðnu. Filistearnir
hafa eins og áður var sagt lögin
með sér; þeir brjóta anda þeirra í
hverju verki, en fylgja og verja sig
með forminu. Og við því verður
ekki gert. Eina varnar-vonin er í
aukinni þekkingu á lífi og starfi
Filisteanna. Það þarf að einkenna
svo glögglega þessa hættulegu
menn, að enginn vilji við þá skifta
eða sýna þeim traust, uns þeir
snúast til vega heiðarlegra manna.
Filistearnir skiftast í allmargar
tegundir og verður hér leitast við
að lýsa hinum helstu - til
viðvörunnar. Það er þó ekki vanda
né hættulaust. Það er
óhjákvæmilegt að segja frá
andstyggilegum gerðum, sem oft
hafa blessast furðanlega að ytri
18
Skinfaxi