Náttúrufræðingurinn - 2000, Síða 50

Archosauria
Dinosauria
Saurischia
Aves
fuglar
(a) Greinirit er sýnir skyldleika núlifandi og aldauða deilda. t táknar aldauða dýr. Hánasar
(Phytosauria) lifðu á tríastímabili. Þeir líktust um margt krókódílum um líkamsgerð (og
trúlega líka um lífshætti) en nasirnar voru ofarlega á hausnum, nærri augunum, sem gerði
dýrunum kleift að opna kjaftinn í vatni án þess að það kæmist í lungun. Flugeðlur
(Pterosauria) lifðu síðar á miðlífsöld, á júra- og krítartímabili. Stóreðlum (dínósárum) er
skipt í fuglsmjaðma (Omitischia) og eðlumjaðma (Saurischia) út frá gerð mjaðmabeinanna.
(b) Upprunaflokkun, út frá greiniritinu:
Archosauria = krókódílar + stóreðlur + fuglar + hánasar + flugeðlur
Dinosauria = stóreðlur+ fuglar
Aves = fuglar
(c) Hefðbundin flokkun:
Flokkurinn Reptilia (skriðdýr) = krókódílar + stóreðlur + önnur dýr, ekki
talin til Archosauria (skjaldbökur, eðlur, slöngur, ranakollar)
Ættbálkurinn Crocodilia (krókódflar)
Ættbálkurinn Dinosauria (stóreðlur)
Flokkurinn fuglar (Aves)
20. mynd. Samanburður á upprunaflokkun og hefðbundinni flokkun þeirrar greinar
hryggdýra sem einu nafni kallasí Archosauria („hefðareðlur") en af þeim lifa nú aðeins
krókódílar og fuglar. (Pough o.fl. 1996.)
112