Náttúrufræðingurinn - 2000, Qupperneq 58

25. mynd. Þróun mosadýra af œttkvíslinni Metrarabdotus í Karíbahafi verður best skýrð
með slitróttu jafnvœgi: Nýjar tegundir birtast skyndilega og foreldristegundir lifa oft áfram
samtímis þeim. Tíminn gengur upp síðuna; lárétti ásinn sýnir mun á svipgerð. Nýjar
tegundir ent tölusettar og auðkenndar „n.sp.“ (Ridley 1996).
Ef nýja tegundin er vel aðhæfð aðstæðum
má búast við að hún breiðist ört út og þá
birtist hún fullmótuð - og að því er virðist
óbreytanleg - í safni steingervinga í
jarðlögum.
Ekki eru allir sáttir við þessa nýju
hugmynd. Margir þróunarfræðingar telja
enn að tegundirnar hafi þróast á löngum
tíma og gloppurnar í steingervingaskránni
séu fullnægjandi og eðlileg skýring á því að
hvergi hefur tekist að fylgjast með því
hvernig ein tegund breytist í aðra.
Vel má vera að báðar þessar skýringar séu
réttar - að sumar tegundir hafi greinst að við
slitrótt jafnvægi (25. mynd) en þróun
annarra hafi verið samfelld og gerst á lengri
tíma (26. mynd).
■ UPPRUNl LÍFSINS
Áður var það skoðun margra að líf kviknaði
í sífellu af sjálfu sér enda þóttust menn víða
sjá þessa merki, svo sem þegar maðkar
kviknuðu í kjöti og breyttust síðan í
fiskiflugur eða gerlar og aðrar örverur
birtust í vatnssýnum. Svo seint sem í
upphafi 19. aldar taldi virtur læknir og
lífeðlisfræðingur, Carl Asmund Rudolphi,
prófessor við Berlínarháskóla, að innyfla-
ormar sem hann greindi í búkum sjúkra
manna væru ekki orsök heldur afleiðing
sjúkdómsins og hefðu kviknað fyrir tilstilli
hans.
Þegar á 19. öldina leið var hugmyndinni
um sjálfkviknun lífvera hafnað. Þróunar-
sinnar gátu þá ekki lagt fram neina
120